1استادیار دانشگاه گروه الهیات دانشگاه رازی کرمانشاه
2کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات هرمزگان
Receive Date: 30 April 2013,
Revise Date: 29 April 2014,
Accept Date: 10 May 2014
Abstract
نهاد حضانت برای تأمین سلامت جسمی، روحی و تربیتی طفل است که گاه به دلایل خاص حقوقی از صاحب حق و مسؤول حضانت سلب می شود. رسیدگی به این گونه دعاوی با تشریفات دادرسی عادی مستلزم زمان زیادی است و ممکن است در شرایط اضطراری موجب آسیب جسمی و روحی طفل شود. این موضوع در ماده 7 قانون حمایت خانواده 1391با امکان رسیدگی فوری به دعوای حضانت و صدور دستور موقت پیش‌بینی شده است.اما قانون مزبور همچنان کاستی ها و خلأهایی دارد که نویسنده در مقاله حاضر به آن‌ها می پردازد. از جمله با بررسی و نقد «موضوع» قرار دستور موقت، پیشنهاد می کند ماده ای در قانون حمایت خانواده گنجانده شود که تصریح کند «موضوع قرار دستور موقت در دعوای حضانت، الزام خوانده به انجام عمل معین است». همچنین ماده ای با این مضمون پیشنهاد می‌کند: « کودکانی که سرپرستی و حضانت آن ها به صورت موقت از طرف بهزیستی به برخی خانواده‌ها داده می شود، در صورتی که در مدت تعیین شده، سلامت جسمی و روحی آن‌ها در معرض خطر تعیین شده، با تقاضای نماینده بهزیستی یا دادستان به عنوان نماینده مدعی‌العموم، دادگاه می‌تواند بدون اخذ تأمین، فوراً دستور موقت صادر نماید و طفل را در اختیار بهزیستی قرار دهد».
ابراهیمی، علی اکبر، «بررسی و مقایسه نیازهای والدین دانش‌آموزان عقب مانده ذهنی، سازش نایافته و عادی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، 1375
اشرفی، منصور، اخلاق پزشکی، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز، 1367
افشار قوچانی، زهره، «مسئولیت ناشی از تولد ناخواسته»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، 1389
ــــــــــ، «مسؤولیت ناشی از صدمه به حق عقیم‌سازی و سقط جنین معلول»، فصلنامه حقوق پزشکی، انجمن علمی حقوق پزشکی ایران، 1390، شماره 18
ــــــــــ، «بررسی امکان تحمیل سقط درمانی بر مادر از جانب ولی جنین»، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده دانشگاه امام صادق7، 1392، شماره 58
پاد، ابراهیم، حقوق کیفری و اختصاصی، تهران، انتشارات دانشور، 1385، چاپ اول
حبیب‌زاده، محمدجعفر، توحیدی فرد، محمود، بازیار، ابوالقاسم، «بررسی سقط جنین از دیدگاه حقوق بشر و حقوق موضوعه»، مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، 1385، شماره14
جعفری تبریزی، محمد تقی، رسائل فقهی، تهران، مؤسسه منشورات کرامت، 1419هـ، چاپ اول
حسینی خامنه‌ای، سید علی، اجوبه الاستفتائات، تهران، انتشارات الهدی، 1380، چاپ اول
حسینی سیستانی، سید علی، المسائل المنتخبه، مشهد، انتشارات هاتف، 1382، چاپ یازدهم
دهخدا، علی‌اکبر، فرهنگ متوسط دهخدا، زیر نظر سید جعفر شهیدی، تهران،
انتشارات دانشگاه تهران، 1385، چاپ اول
راشدی، لطیف، رساله استفتائات جدید مراجع تقلید، تهران، انتشارات پیام عدالت، 1388، چاپ دوم
رزم‌ساز، بابک، بررسی فقهی ـ حقوقی سقط جنین، تهران، نشر خط سوم، 1379، چاپ اول
رهبری، حسن، اسلام و ساما‌ندهی جمعیت، مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول
سعادتمند، مهیندخت، تاریخ، اخلاق و مقررات مامایی و پزشکی قانونی، تهران، انتشارات تسبیح، 1382
سیاح، احمد، ترجمه فرهنگ بزرگ جامع نوین (المنجد)، جلد دوم، تهران، انتشارات اسلام، 1373، چاپ شانزدهم
شریعتی، محمدتقی، تفسیر نوین جز سی‌ام قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1353
طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، قم، انتشارات دارالعلم، بی‌تا
عباسی، محمود، حقوق پزشکی، تهران، انتشارات حقوقی، 1383، چاپ دوم
عبدالعلیان، معصومه، مراقبت‌های پرستاری در دوران بارداری، تهران، انتشارات پروین، 1375
عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، ج1، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1386، چاپ28
فاضل لنکرانی، محمد، احکام پزشکان و بیماران، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا(الف)
ــــــــــ، جامع المسائل، ج1، قم، نشر امیر قلم، بی‌تا(ب)، چاپ 11
بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی، ترجمه رضا مهیار، انتشارات اسلامی، تهران، 1370، چاپ اول
مرشد سلوکی (کریمی)، محمد، طبیب و مسؤولیت الهی، تهران، مؤسسه نشر کلمه، 1369، چاپ اول
معین، محمد، فرهنگ فارسی، چاپخانه سپهر، تهران،1360، چاپ چهارم
ملایوسفی، مجید، «بررسی و نقد دیدگاه جودیث جارویس تامسون در دفاع از سقط جنین»، فصلنامه پژوهش‌های فلسفی ـ کلامی، دانشگاه قم، 1388، شماره 42
موسوی بجنوردی، سید محمد، «بررسی فقهی و حقوقی سقط جنین با رویکردی بر نظریات امام خمینی (ره)»، فصلنامه متین، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، 1384، شماره 28و29
موسوی خمینی، روح الله، استفتائات، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1422هـ، چاپ پنجم
میثمی، علیرضا، «سقط جنین (عقاید سقراط، ارسطو، بقراط و پیشروان مذاهب مختلف درباره سقط جنین»، حقوق امروز، 1342، شماره2
نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا، چاپ هفتم
نوذری فردوسیه، محمد، «سقط جنین در حقوق اسلامی و فمینیسم»، کتاب زنان، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، 1384، شماره 28
گری، کاتینگهام و همکاران، «بارداری و زایمان ویلیامز»، ترجمه بهرام قاضی جهانی، تهران، انتشارات گلبان، 384، چاپ بیست و دوم
منابع لاتین
Hansel, Wendy F., The Disabling Impact of Wrongful Birth and Wrongful Life Actions, Harvard Civil Rights-Civil Liberties Law Review, 40, 2005
Granchi, Jennifer R, The wrongful Birth Tort: A Policy Analysis and The Right to Sue for an Inconvenient Child, South Texas Law Review, Vol.43. 2002
Gold, Stephanie S., An Equality Approach to Wrongful Birth Statutes, 65 Fordham Rev. 1005, 1996
Available at: http://ir. lawnet.fordham.edu/flr/vol65/iss3/5
Silverman, Adam A; Constitutional Law- Pennsylvania’s Wrongful Birth Statute’s Impact on Abortion Rights: State Action and Undue Burden- Edmonds v Western Pennsylvania Hospital Radiology access, Temple Law Review, vol.66, 1993
