حق زوجه بر اشتغال و رابطه آن با ریاست شوهر بر خانواده در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران

روشن, محمد; صادقی, محمد; حسینی, فضه سادات

doi:10.30497/flj.2015.52086

Journals List

معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام

سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران

پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT

پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID

تغییر نشانی وبگاه نشریات علمی دانشگاه امام صادق علیه‌اسلام

آمار رتبه‌بندی نشریات علمی کشور در ارزیابی سال 1400 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

وضعیت رتبه‌بندی نشریات علمی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام براساس نتایج نهایی رتبه‌بندی نشریات علمی کشور در سال 1400

نشریه علمی «فقه و حقوق خانواده» وابسته به دانشگاه امام صادق علیه‌السلام در پایگاه بین‌المللی DOAJ نمایه شد.

أخذ شناسه DOI برای مقالات نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

بازنشر مقالات منتشره نشریات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

تفاهم‌نامه همکاری دانشگاه با سامانه مشابهت‌یاب سمیم‌نور

دسترسی آزاد "Open Access" به کلیه مقالات منتشره نشریات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

نمایه مقالات پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) در پایگاه بین‌المللی Philpapers

Number of Journals	20
Number of Issues	513
Number of Articles	4,443
Article View	8,475,835
PDF Download	4,499,242

	حق زوجه بر اشتغال و رابطه آن با ریاست شوهر بر خانواده در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران
فقه و حقوق خانواده
Article 5, Volume 20, Issue 62, March 1394, Pages 95-122 PDF (6.69 M)
Document Type: علمی- ترویجی
DOI: 10.30497/flj.2015.52086
Authors
محمد روشن¹; محمد صادقی^* ²; فضه سادات حسینی³
¹استادیار گروه حقوق دانشگاه شهید بهشتی
²کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه امام صادق7(نویسنده مسؤول)
³دانشجوی دکتری مطالعات زنان (حقوق زن در اسلام) دانشگاه تربیت مدرس
Receive Date: 22 April 2013, Revise Date: 03 May 2015, Accept Date: 23 September 2015
Abstract
نظام حقوق مالی زوجیت در ایران، به تبع فقه امامیه، حول محور ریاست شوهر بر خانواده شکل گرفته است. نوشتار حاضر ضمن مفروض دانستن این رویکرد، به رابطه میان اشتغال زوجه و ریاست مرد بر خانواده می‌پردازد. مسأله اصلی این است که قانون مدنی در ماده 1117، به زوج در ممانعت زوجه از شغل معین، اختیار داده است. این تجویز قانونی با حق اشتغال زوجه و حقوق مالی مترتب بر آن، ظاهراً در تنافی است؛ مگر آن که در جمع میان اشتغال زن با ریاست مرد بر خانواده، بپذیریم که علی‌رغم آن که ریاست شوهر بر خانواده، قاعده‌ای آمرانه و از آثار ازدواج بر روابط زوجین است، زوج نمی‌تواند از موقعیتی که قانون برای او درنظر گرفته‌است سوء استفاده کند؛ که اگر چنین کند، عمل وی مصداق سوء معاشرت و مخالف ماده 1103 قانون مدنی خواهد بود. صرف نظر از این توجیه، رویکرد فعلی به اصل ریاست شوهر بر خانواده در برخورد با حقوق مالی زوجه و آثار آن در حقوق موضوعه ایران، گاهی واقعیت‌های اجتماعی را نادیده می‌انگارد و از این جهت، تزاحماتی را در پی می‌آورد. به گونه‌ای که موجب برخی آثار مانند سوق دادن نظام مالی زوجیت به سمت شبه مشارکتی، مقبولیت بیش‌ترِ نکاح موقت و عدم تمایل به ازدواج با نکاح دایم می‌شود؛ زیرا این تصور پیش می‌آید که ازدواج با نکاح دایم، موقعیت شغلی و استقلال مالی زوجه را تهدید می‌کند.
Keywords
ریاست شوهر; اشتغال زوجه; حقوق ایران; نظام ریاستی; نظام مشارکتی

References
*قرآن کریم* اردبیلی، مولی احمد بن محمد، *زبده البیان فی براهین الاحکام القرآن، تهران، المکتبه الجعفریه لإحیاء الآثار الجعفریه، بی‌تا ــــــــــ، مجمع الفائده و البرهان، ج12، قم، مؤسسه نشرالإسلامی، 1362 امیرمحمدی، محمدرضا، نظام مالی خانواده، تهران، میزان، 1388، چاپ اول انصاری دزفولى، مرتضی، القضاء و الشهادات، قم، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى‌ ،1415هـ، چاپ اول جبعی عاملی، زینالدین (شهید ثانی)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (المحشى ـ کلانتر)، ج3، قم، کتابفروشى داورى‌،‌1410هـ، چاپ اول ــــــــــ، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسه المعارف الاسلامیه، 1408هـ، چاپ اول جهانی، فرخ‌زاد، «رژیم حقوقی اشتراک اموال زوجین»،* مجموعه مقالات حقوق مالی و اقتصادی خانواده، لیلا سادات اسدی، تهران، دانشگاه امام صادق7، ص207ـ241، 1391 حاجی ده آبادی، احمد ، *«قضاوت زن»، مجله حقوق اسلامی، سال هشتم، شماره28، ص7ـ35، بهار1390 حسینی میلانی، سیدعلی، کتاب القضاء؛ تقریر ابحاث آیتالله العظمی گلپایگانی، ج3، قم، دارالقرآن الکریم،1413هـ، چاپ دوم حکیم، سید محسن، مستمسک العروهالوثقی، ج12، قم، منشورات آیت الله العظمی مرعشی نجفی،1404هـ خوئى، سید ابوالقاسم موسوى‌، موسوعه الإمام الخوئی‌، ج41، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام خوئی،1422هـ دیلمی، احمد و خدادادپور، منیژه، «سوء استفاده از حق ریاست شوهر در منع اشتغال همسر»،* مطالعات زنان، سال6، شماره2، پاییز1387، ص111ـ126 روشن، محمد، *حقوق خانواده، تهران، جنگل،1390، چاپ اول روشن، محمد، صادقی، محمد و شفیع‌زاده، مصطفی، «جُستاری فقهی ـ حقوقی بر حقوقِ سیاسی زنان: در پرتو آراء موافقان و مخالفان»،* مجموعه مقالات همایش بین‌المللی فلسفه حقوق زن در اسلام، ج2، قم، انتشارات آیین محمود، 1392، ص101ـ126، چاپ اول سبحانی، جعفر، *نظام القضاء و الشهادة فی الشریعه الإسلامیه الغراء،* ج2، قم، مؤسسه امام صادق7‌، 1418هـ، چاپ اول‌ شجاعی، زهرا، «برای زنان فردا»، مجموعه سخنرانی‌ و مقالات رئیس مرکز امور مشارکت زنان، تهران، سوره مهر،1383، چاپ اول شمس‏الدین، محمدمهدی، *حدود مشارکت سیاسی زنان در اسلام، ترجمه محسن عابدی، تهران، بعثت، 1376 صفایی، سید حسین، امامی، اسدالله، مختصر حقوق خانواده، تهران، میزان، 1388 طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج4، قم، منشورات میثم تمار، 1427هـ طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن، مجمعالبیان، ترجمه علی کرمی، تهران، انتشارات فراهانی، 1379 طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن‌، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دارالکتاب العربی، 1400ه‍ ، چاپ دوم ــــــــــ، المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، 1387هـ.، چاپ سوم عالی‌پناه، علیرضا، شفیع‌زاده، مصطفی و صادقی، محمد، «نظام حقوق مالی زوجیت در ایران؛ با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب 1391مجلس شورای اسلامی»،* مجموعه مقالات همایش بین‌المللی فلسفه حقوق زن در اسلام، ج2، قم، انتشارات آیین محمود، 1392، چاپ اول، ص443ـ464 علائی طالقانی، اعظم، «*زنان و ریاست جمهوری»،* مجله زنان، شماره35، 1376 عوده، عبدالقادر، *التشریع الجنایی الاسلامی، بیروت، مؤسسه الرساله، 1418هـ فضل‌الله سید محمد حسین، تأملات الاسلامی حول المرأه، بیروت، دارالملاک، بی‌تا/1421هـ ــــــــــ، دنیا المرأه، بیروت، دارالملاک،1420هـ قربان‌نیا، ناصر، زنان و حق قضاوت (بازپژوهی حقوق زن)، ج2، تهران، انتشارات روزنو،1384، چاپ دوم کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی خانواده، ج1، تهران، شرکت سهامی انتشار،1385، چاپ هفتم ــــــــــ، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران، میزان، 1387 کاظمی، محمود، «ولایت شوهر بر همسر یا مسؤولیت او در برابر خانواده»،* دوفصلنامه دانش حقوق مدنی، سال سوم، شماره اول، تهران، بهار و تابستان، ص71ـ84، 1393 محقق ‌داماد، سید مصطفی، بررسی فقهی حقوق خانواده نکاح و انحلال آن، تهران، مرکز نشر علوم انسانی،1380 محمدی گیلانی، محمد، «شایستگى زنان براى عهده دار شدن قضاوت»، مجله فقه اهل بیت (فارسی)، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ‌بی‌تا، چاپ اول مرتضوی، سید ضیاء، «شایستگی زنان برای قضاوت، نقدی بر مقاله شایستگی زنان برای قضاوت و مناصب رسمی»، حکومت اسلامی، دبیرخانه مجلس خبرگان، سال دوم، شماره6، زمستان1376 مرعشی، سید محمدحسن، «داوری زن در اسلام»، فصلنامه مجله قضایی و حقوق دادگستری، بی‌جا، نشر روزنامه رسمی، شماره17ـ18، پاییز و زمستان1375 مطهری، مرتضی، *نظام حقوقی زن در اسلام، قم، صدرا، 1369 مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، قم، انتشارات اسماعیلیان، بی‌تا معرفت، محمدهادی،«شایستگی زنان برای قضاوت و مناصب رسمی»،* حکومت اسلامی، دبیرخانه مجلس خبرگان، سال دوم، شماره2، 1372 مغنیه، محمدجواد، *الفقه علی‌المذاهب الخمسه، بیروت، دارالعلم، 1965م مقدادی، محمدمهدی، «ریاست مرد در رابطه با زوجیت»،* نامه مفید، شماره33، ص105ـ132، بهمن1385 مکارم شیرازی، ناصر، *انوار الاصول (تقریرات)، ج2، قم، نسل جوان، 1416هـ منتظری، حسینعلی، حکومت اسلامی، ترجمه و تقریر محمود صلواتی، تهران، نشر تفکر، 1379، چاپ اول موسوی بجنوردی، سید محمد، «زنان و ریاست جمهوری»،* مجله زنان، شماره35، 1376 ــــــــــ، *مجموعه مقالات فقهی، حقوقی و اجتماعی، تهران، پژوهشکده امام و انقلاب اسلامی،1381 موسوی خمینی(امام)، سید روح الله، صحیفه نور، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)،1371 مهرپور، حسین، حقوق بشر در اسناد بین‏المللی و موضع جمهوری اسلامی ایران، تهران، اطلاعات،1374، چاپ اول ــــــــــ، مباحثی از حقوق زن از منظر حقوق داخلی، مبانی فقهی و موازین بین‌المللی، تهران، اطلاعات، 1379، چاپ اول نجفی اسفاد، مرتضی و محسنی، فرید، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات بین‌المللی المهدی، 1371، چاپ اول نجفی، محمدحسن، الجواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران، المکتبه الاسلامیه،1362 وکیل، امیر ساعد و عسگری، پوریا، قانون اساسی در نظم حقوقی کنونی، تهران، مجد، 1387، چاپ دوم هاشمی، سید محمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر میزان، 1382، چاپ هفتم هدایت نیا، فرج‌الله، «اشتغال زنان و مصلحت خانواده در قانون مدنی»*، کتاب زنان،34، ص7ـ46، 1385
Statistics Article View: 7,594 PDF Download: 7,467

Journal management system. designed by sinaweb

Related Links

News

Statistics

حق زوجه بر اشتغال و رابطه آن با ریاست شوهر بر خانواده در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران