News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,519 |
| PDF Download | 5,345,856 |
کارکرد «خاصّه» در منطق دوبخشی: نقدی بر فهم طوسی از متن ابن سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 3, Volume 18, Issue 52, October 1393, Pages 41-55 PDF (4.09 M) | ||
| Document Type: علمی ـ پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ap.2014.49254 | ||
| Author | ||
| مهدی عظیمی* | ||
| عضو هیئت علمی دانشگاه تهران | ||
| Receive Date: 03 June 2013, Revise Date: 17 January 2015, Accept Date: 26 January 2015 | ||
| Abstract | ||
| ابن‌سینا در اشارات «بهترین خاصه» را آن میداند که در برگیرنده همه افراد موضوع باشد، نفسی باشد، نه نسبی، و لازم باشد، نه مفارق؛ وی سودبخش‌ترین خاصه را برای تعریف آن میداندکه افزون بر سه مورد مذکور تعلّقش به موضوع، بدیهی باشد. از نظر خواجه طوسی خاصه را با دو نگاه می‌توان دید: یکی به‌خودی‌خود، دیگر از آن روی که در تعریف جای می‌گیرد. بهترین خاصه با نگاه نخست، دارای سه ویژگیِ نخست، و با نگاه دوم، دارای هر چهار ویژگی است. به نظر می‌رسد طوسی، سخن بوعلی را متناسب با جدل تفسیر کرده، در حالی‌که در ساختار منطق دوبخشی و با روش تحلیل سیستمی، تفسیر بهتری می‌توان پیش نهاد: خاصّه، یکی از کلی‌های پنج‌گانه است که جملگی کارکرد زمینه‌سازی دارند و چنین اموری در منطق دوبخشی یا زمینه‌ساز تعریف‌اند یا زمینه‌ساز استدلال؛ بنابراین خاصّه در منطق دوبخشی در صورتی که زمینه‌ساز تعریف است، باید چهار ویژگیِ یادشده، و در صورتی که زمینه‌ساز استدلال است، باید سه ویژگیِ یادشده را داشته باشد. بدین‌سان، یکی از پیامدهای منطق‌نگاری دوبخشی و یکی از جنبه‌های استقلال منطق سینوی از منطق مشائی تبیین می‌شود. | ||
| Keywords | ||
| خاصه; عرض خاص; کلی‌های پنج‌گانه; کلیات خمس; منطق دو بخشی; ابن‌سینا | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 2,137 PDF Download: 2,116 |
||