News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,852 |
| PDF Download | 4,499,273 |
نسبت دو معنای ماهیت ("ما به الشیء هو هو" و "ما یقال فی جواب ما هو") در فلسفه ابن سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| Article 3, Volume 16, Issue 48, November 1391, Pages 39-53 PDF (2.42 M) | ||
| DOI: 10.30497/ap.2013.39442 | ||
| Author | ||
| فاطمه شهیدی | ||
| دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 25 September 2012, Accept Date: 06 November 2012 | ||
| Abstract | ||
| ماهیت دارای دو معنای مشهور است: «ما به الشیء هو هو» یا وجود و «ما یقال فی جواب ما هو» یا مفهوم کلی شیء. ملاصدرا نخستین کسی است که به این دو معنا، و مدلول هر یک تصریح داشته است. این دیدگاه، با اصالت و وحدت وجود به عنوان مهمترین مبانی نظام صدرایی سازگار و حتی ملازم است. در عین حال با توجه به اینکه این دو اصل نزد فیلسوفان پیش از صدرا و به طور خاص ابن سینا مطرح نبوده اند حتی اگر بتوان دو معنای یاد شده را از برخی عبارات شیخ برداشت کرد، به دلیل اختلافات بنیادی نظام سینوی و صدرایی نمی توان نسبت میان آنها را در این دو نظام فلسفی یکسان دانست. در فلسفه ابن سینا ماهیت چیزی نیست جز «ما به الشیء هو هو» که عیناً همان حقیقت و ذات شیء و متمایز از وجود است. اگر «ما به الشیء هو هو» یا ماهیت شیء، مجهول باشد، از آن به ما هو سؤال می‌شود و پاسخ یا همان «ما یقال فی جواب ما هو»، مفهومی است که دلالت تام بر «ما به الشیء هو هو» دارد. بنابراین، این دو معنای ماهیت بر خلاف آنچه در فلسفه صدرا ملاحظه می‌شود، نسبت دال و مدلول به یک‌دیگر دارند و از جهتی می‌توان گفت دو مرتبه یا دو مقام از یک امرند. با این تفسیر، دیگر تأویلاتی که صدرا و پیروان او از منظر حکمت متعالیه از برخی عبارات شیخ دارند، لازم نمی آید. | ||
| Keywords | ||
| ماهیت; «ما یقال فی جواب ما هو»; «ما به الشیء هو هو»; وجود; حد; ابن سینا; ملاصدرا | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 4,078 PDF Download: 1,471 |
||