News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,912 |
| PDF Download | 4,499,472 |
بررسی فقهی جبران کاهش ارزش پول (با رویکرد مبنایی تحلیل ماهیت پول) | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| Article 7, Volume 12, Issue 2 - Serial Number 24, February 1399, Pages 201-232 PDF (438.77 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ies.2020.2779 | ||
| Authors | ||
| محمد اسماعیل توسلی* 1; محمد نصر اصفهانی2 | ||
| 1استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران | ||
| 2مربی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران. | ||
| Receive Date: 05 August 2018, Revise Date: 10 May 2020, Accept Date: 21 October 2019 | ||
| Abstract | ||
| بحث تورم، کاهش ارزش پول و چگونگی جبران آن، جزء بحث‌های روز محافل علمی، فقهی و اقتصادی است. اقتصاددان‌ها در پی مهار آن و فقها به دنبال تبیین احکام فقهی مترتب بر این پدیده هستند. بهترین روش برای تعیین تکلیف احکام فقهی پول و مسائل آن در اقتصاد اسلامی برخورد مبنائی با آن است. از آن طرف شرط لازم برای حل مبنایی این احکام و مسائل ارائه تحلیل دقیق از ماهیت پول است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی با مشکل دانستن نتایج فقهی دو نظریه مبنایی «مالیت اعتباری» و نظریه «ارزش اسمی»، نظریه مبنایی سومی تحت عنوان نظریه «مال اعتباری» ارائه کرده است. بر اساس این تحلیل کاهش ارزشی که ناشی از عملکرد سیاست پولی انبساطی بی‌رویه دولت باشد محصول نقض اعتبار و نقص در مال بوده و مشمول قاعده‌های فقهی أوفوا بالعقود، اتلاف و دیگر قاعده‌های فقهی است. بر این اساس دولت ضامن بوده و به دلایل متقن مسئول و موظف است حقوق‌ها و دستمزدها را بی‌منّت ترمیم و جبران کند و با توجه به این‌که این ضرر و تلف در بلندمدت در بطن افزایش اسمی درآمدها، حقوق‌ها و دستمزدها جبران و برطرف شده و در کوتاه‌مدت این ترمیم صورت نمی‌گیرد، حکم فقهی جبران کاهش ارزش پول برای بدهی‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت بین مردم متفاوت است. | ||
| Keywords | ||
| جبران کاهش ارزش پول; ماهیت پول; نظریه مال اعتباری; نظریه مالیت اعتباری; نظریه ارزش اسمی. طبقه‌بندی JEL: E50; E00 | ||
| References | ||
|
القرآن الکریم آصفی، محمد مهدی (1375). پول و پرسش‌های جدید فقهی، مجله فقه اهل بیت، سال دوم، شماره هفتم، پاییز 1375. آملی لاریجانی، صادق (1394). علم اصول و نظریه اعتبار، قم: مدرسه علمیه ولیعصر،. توسلی، محمد اسماعیل (1394). تحلیل ماهیت پول و بنیان‌های اعمال سیاست پولی در اقتصاد اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. توسّلی، محمداسماعیل (1384). بررسی و نقد نظریات برخی از اندیشه وران اسلامی درباره ماهیت پول، فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی، قم: شماره 19. الحرالعاملی، الشیخ محمد بن حسن (دت)، (بی‌تا) وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، دار احیاء التراث العربی، بیروت. حسینی خامنه‌ای، سید علی (1374). بیانات مقام معظم رهبری (دامت برکاته) در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی، به تاریخ 13/09/1374 به نقل از مرکز اطلاع رسانی غدیر، www.ghadeer.org خمینی، روح‌الله الموسوی (بی‌تا). تحریرالوسیله، جلد2، قم: انتشارات دارلعلم. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1371). مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات سمت. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1374). پول در اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات سمت. سبحانی، جعفر (1372). نظرخواهی پیرامون مسائل فقهی و حقوقی ناشی از کاهش ارزش پول، مجله رهنمون، تهران: مدرسه عالی شهید مطهری، شماره 6، پاییز 1372. سبزواری، حاج ملاهادی (بی‌تا). شرح منظومه، قم: مصطفوی. صافی گلپایگانی، لطف‌الله (1372). نظرخواهی پیرامون مسائل فقهی و حقوقی ناشی از کاهش ارزش پول، مجله رهنمون، تهران: مدرسه عالی شهید مطهری، شماره 6، پاییز 1372. صدر، محمد باقر (دت)، (بی‌تا). الاسلام یقود الحیاه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. ضیایی، منوچهر (1372). مجموعه قوانین پولی و بانکی و سایر قوانین مربوطه از سال 1285 تا سال 1370، تهران: مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. مرعشی، سیّد محمد حسن (1375). پول و پرسش‌های جدید فقهی، مجله فقه اهل بیت، سال دوم، پائیز، قم: شماره هفتم. مطهری، مرتضی (1370). اسلام و مقتضیات زمان، جلد 2، تهران: انتشارات صدرا. موسوی بجنوردی، سید محمد (1372). نظرخواهی از فقهاء پیرامون مسائل فقهی و حقوقی ناشی از کاهش ارزش پول، مجله رهنمون، تهران: مدرسه عالی شهیدمطهری، شماره 6. موسویان، سید‌عباس (1396). نشست بررسی مشروعیت خلق پول اعتباری در نظام بانکی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، باز نشر: خبرگزاری فارس، گروه اقتصاد، 12/ 12/ 1396 هاشمی شاهرودی، محمود (1374). احکام فقهی کاهش ارزش پول، مجله فقه اهل بیت (علیهم‌السلام)، شماره دوّم. یوسفی، احمد‌علی (1389). جبران کاهش ارزش پول در دیون و روابط مالی، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 6. یوسفی، احمد‌علی (1377). ماهیت پول، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. | ||
|
Statistics Article View: 1,090 PDF Download: 788 |
||