دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

 News

 Statistics

Number of Journals20
Number of Issues513
Number of Articles4,443
Article View8,475,871
PDF Download4,499,413
حاجی علی خمسه, . (2020). امکان‌سنجی نسخ قوانین و مقررات توسط سیاست‌های کلی نظام. Islamic Political Thought, 21(1), 267-290. doi: 10.30497/law.2020.2771
مرتضی حاجی علی خمسه. "امکان‌سنجی نسخ قوانین و مقررات توسط سیاست‌های کلی نظام". Islamic Political Thought, 21, 1, 2020, 267-290. doi: 10.30497/law.2020.2771
حاجی علی خمسه, . (2020). 'امکان‌سنجی نسخ قوانین و مقررات توسط سیاست‌های کلی نظام', Islamic Political Thought, 21(1), pp. 267-290. doi: 10.30497/law.2020.2771
حاجی علی خمسه, . امکان‌سنجی نسخ قوانین و مقررات توسط سیاست‌های کلی نظام. Islamic Political Thought, 2020; 21(1): 267-290. doi: 10.30497/law.2020.2771

امکان‌سنجی نسخ قوانین و مقررات توسط سیاست‌های کلی نظام

پژوهش‌نامه حقوق اسلامی
Article 13, Volume 21, Issue 1 - Serial Number 51, February 1399, Pages 267-290    PDF (430.34 K)
Document Type: مقاله پژوهشی
DOI: 10.30497/law.2020.2771
Author
مرتضی حاجی علی خمسه*
دانش‌آموخته دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران.
Receive Date: 10 February 2020,  Revise Date: 21 April 2020,  Accept Date: 21 April 2020 
Abstract
سیاست­های کلی نظام که به موجب بند «1» اصل 110 قانون اساسی، تعیین آن در زمره وظایف و اختیارات رهبر در نظر گرفته شده است، راهبردهایی است که بر مبنای اهداف و آرمان‌های مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تدوین می‌گردد و تعیین‌کننده چارچوب‌ها و جهت‌گیری‌های کلان کشور در راستای تحقق اهداف و آرمان‌هاست. این مهم، به عنوان ابزاری در دست رهبری جامعه اسلامی و به منظور راهبری کلان جامعه در مسیر ارزش‌ها طراحی شده است و مشخص­کننده چارچوب عمل قوای سه­گانه از جمله در تصویب قوانین و مقررات می­باشد. از جمله موضوعات مهم در خصوص نظام حقوقی حاکم بر سیاست­های کلی نظام، نسبت قوانین و مقررات موجود و مغایر با سیاست­های ابلاغی جدید می­باشد که نقش زیادی در اثرگذاری و بهبود کارکرد این تأسیس نوین حقوقی در نظام حقوقی ـ سیاسی ایران خواهد داشت. بر همین اساس این نوشتار به دنبال پاسخی برای این پرسش است که آیا امکان نسخ قوانین و مقررات به دلیل مغایرت با سیاست­های کلی نظام وجود دارد؟ در این تحقیق با استفاده از روش «تحلیلی» و به کمک روش جمع­آوری منابع و اطلاعات به صورت کتابخانه­ای، این فرضیه مورد تأیید قرار گرفت که با توجه به ماهیت هنجاری سیاست­های کلی نظام، آثار حقوقی مترتب بر هنجارهای حقوقی برای سیاست­های کلی نظام نیز ساری و جاری خواهد بود که از جمله این آثار، نسخ هنجارهای حقوقی فرازین (در سلسله مراتب هنجارها) می­باشد؛ البته باید سازوکارهایی حقوقی اندیشیده شود که مشکلات عملی این اثر مرتفع گردیده یا به حداقل کاهش یابد که پیشنهادتی در این رابطه ارائه شده است.
Keywords
سیاست‌های کلی نظام; اصل 110 قانون اساسی; قوانین; مقررات; نسخ; هنجار حقوقی; سلسله مراتب هنجارها; خلأ قانونی
References
  1. آیین‌نامه چگونگی رفع اختلاف بین دستگاه‌های اجرایی از طریق سازوکارهای داخلی قوه مجریه (مصوب 26/12/1386).
  2. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (مصوب 1358 و اصلاحیه 1368).
  3. قانون آیین دادرسی دادگاه­های عمومی و انقلاب (در امور کیفری) (مصوب 28/6/1378).
  4. قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی (مصوب 20/1/1379 با اصلاحات و الحاقات بعدی).
  5. قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری (مصوب 25/3/1392).
  6. قانون مدنی (مصوب 8/8/1314 با اصلاحات و الحاقات بعدی).
  7. ابوالحمد، عبدالحمید (1360). «مسئله سلسله مراتب قوانین در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران». دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، (22).
  8. اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1380). صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، تهران: چاپخانه مجلس شورای اسلامی.
  9. ارسطا، محمدجواد؛ امیرارجمند، اردشیر؛ زارعی، محمدحسین؛ مهرپور، حسین و‌ هاشمی، محمد (1380). جستاره‌گویی؛ نشست علمی: «جایگاه حقوقی سیاست‌های کلی نظام». راهبرد، (20).
  10. اسماعیلی، محسن و طحان­نظیف، هادی (1391). «نسبت سیاست‏های کلی نظام با احکام حکومتی در حقوق اساسی ایران». پژوهشنامه‌ حقوق اسلامی، (35).
  11. انصاری، مجید (1385). «جایگاه سیاست‌های کلی در نظام قانون‌گذاری در ایران». همایش یکصدمین سال قانون‌گذاری (مجموعه مقالات). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  12. بشیری، عباس (۱۳۸۸). گفت‌وگو با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی: پیشینه و کارنامه مجمع تشخیص مصلحت نظام. تهران: صدف سماء.
  13. جاوید، محمدجواد و نامی، محسن (1390). «جایگاه فرامین مقام رهبری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران». پژوهشنامه‌ حقوق اسلامی، (34).
  14. جهانی،‌ قاسم (1386). جایگاه سیاست‌های کلی نظام در جمهوری اسلامی ایران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی). دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
  15. حسن‌نژاد، حسین (1375). نهاد مجمع تشخیص مصلحت نظام در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی). دانشگاه تهران، تهران،‌ ایران.
  16. دانش­پژوه، مصطفی (1391). قلمرو اجرا و تفسیر قواعد حقوقی (کاربستِ حقوق). تهران: جنگل.
  17. درویش­متولی، میثم (1396). الگوی مطلوب دادرسی اساسی بر اساس الزامات و ظرفیت­های مقرر در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (رساله دکترای حقوق عمومی). دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  18. شیرزاد، امید (1395). «بررسی جایگاه سیاست‌های کلی نظام در دادرسی اداری». سیاست‌های راهبردی و کلان، (14).
  19. طحان­نظیف، هادی (1388). ماهیت و جایگاه سیاست­های کلی نظام در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی) دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)،‌ تهران، ایران.
  20. طحان‌نظیف، هادی (1396). شرح بند «1» اصل یکصد و دهم قانون اساسی. زیر نظر: عباسعلی کدخدایی، تهران: پژوهشکده شورای نگهبان.
  21. عمیدزنجانی، عباسعلی (1377). فقه سیاسی (نظام سیاسی و رهبری در اسلام). تهران: امیرکبیر.
  22. عمیدزنجانی، عباسعلی (1385). حقوق اساسی ایران؛ شامل: دوره باستان، دوره اسلامی، مشروطه و جمهوری اسلامی ایران با اصلاحات بازنگری 1368. تهران: دانشگاه تهران.
  23. عمیدزنجانی، عباسعلی (1390). (مصاحبه) «سیاست‌های کلی نظام». کیهان فرهنگی،‌ (299-300)، صص. 14-17.
  24. غلامی، علی و بهادری جهرمی، علی (1392). «مفهوم، ماهیت و نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام». بررسی‌های حقوق عمومی،‌ (5).
  25. غمامی، سیدمحمدمهدی (1390). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  26. کاتوزیان، ناصر (1387). کلیات حقوق: نظریه عمومی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  27. کاتوزیان،‌ ناصر (1392). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. تهران: شرکت سهامی انتشار.
  28. گروه حقوق عمومی و بین­الملل (1389). «بررسی ماهیت و حدود نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام». تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
  29. موسی‌زاده، ابراهیم (1387). «تأملی در مفهوم، ماهیت و جایگاه حقوقی سیاست‌های کلی نظام». فقه و حقوق، (17).
  30. ویژه، محمدرضا (1388). «تأملی بر سلسله ‌مراتب هنجارها در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران». راهبرد،‏ (50).
  31. http://nazarat.shora-rc.ir
Statistics
Article View: 676
PDF Download: 622


Journal management system. designed by sinaweb