دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

 News

 Statistics

Number of Journals20
Number of Issues513
Number of Articles4,443
Article View8,475,874
PDF Download4,499,419
نقیبی, ., بقایی, . (2020). توزیع ثمن بر شروط در فقه امامیه. Islamic Political Thought, 21(1), 81-104. doi: 10.30497/law.2020.2763
سیدابوالقاسم نقیبی; محمدرضا بقایی. "توزیع ثمن بر شروط در فقه امامیه". Islamic Political Thought, 21, 1, 2020, 81-104. doi: 10.30497/law.2020.2763
نقیبی, ., بقایی, . (2020). 'توزیع ثمن بر شروط در فقه امامیه', Islamic Political Thought, 21(1), pp. 81-104. doi: 10.30497/law.2020.2763
نقیبی, ., بقایی, . توزیع ثمن بر شروط در فقه امامیه. Islamic Political Thought, 2020; 21(1): 81-104. doi: 10.30497/law.2020.2763

توزیع ثمن بر شروط در فقه امامیه

پژوهش‌نامه حقوق اسلامی
Article 5, Volume 21, Issue 1 - Serial Number 51, February 1399, Pages 81-104    PDF (950.28 K)
Document Type: مقاله پژوهشی
DOI: 10.30497/law.2020.2763
Authors
سیدابوالقاسم نقیبی1; محمدرضا بقایی* 2
1دانشیار گروه فقه و حقوق دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران
2دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران
Receive Date: 02 January 2020,  Revise Date: 07 March 2020,  Accept Date: 08 April 2020 
Abstract
شروط ضمن عقد نقش مهمی در تعریف، توسیع یا تحدید حقوق و تکالیف قراردادهای طرفین معاملات داشته و مورد شرط در افزایش و کاهش ارزش و بهای مورد معامله مؤثر می‌باشد. در صورتی که مورد معامله فاقد شروط باشد، تعادل اقتصادی قرارداد به هم می‌خورد. در مواردی که شروط ضمن عقد رعایت نمی‌شود و اجبار شرط نیز متعذر است، دیدگاه رایج در فقه امامیه که در حقوق مدنی نیز به‌ظاهر آن حکم شده است، فسخ قرارداد را تنها شیوه جبران می‌داند. فقهای امامیه به دلایلی همچون عدم تقابل اوصاف و شروط با ثمن قراردادی، استثنائی بودن ارش، در حکم قید و معنوی بودن مورد شرط و انحصار اسباب ضمان در فقه اسلامی بر این دیدگاه استناد کرده‌اند. علی‌رغم وجود قول مشهور مبنی بر عدم توزیع ثمن معامله بر شروط ضمن عقد، توسط برخی فقها با استناد به دلایلی همچون مالیّت داشتن شرط در عرف، در حکم جزء بودن شرط در قصد مشترک طرفین و قابل ارزیابی بودن بهای شرط در مقام رفع خصومت، نظراتی مبنی بر امکان مطالبه بهای شرط در این مورد ذکر شده است. در این پژوهش با بررسی مبانی و ادله دیدگاه طرفین به نظر می­رسد در مواردی که مورد شرط از ارزش مالی مستقل برخوردار بوده و مشروط­له با اعمال فسخ متضرر می­گردد مطالبه بهای شرط امکان­پذیر می­باشد.
Keywords
شرط; وصف; جزء; توزیع ثمن; فقه امامیه
References
  1. قرآن کریم.
  2. انصاری، مرتضی (1422ق). المکاسب قم: مجمع الفکر اسلامی.
  3. ایروانی غروی، میرزاعلی (1431ق). حاشیه المکاسب. قم: ذوی القربی.
  4. باریکلو، علیرضا (1394). حقوق قراردادها عقود معین 1. تهران: میزان.
  5. تاج‌آبادی، حسین (1390). شروط باطل در فقه امامیه. تهران: میزان.
  6. تسخیری، محمدعلی (1425ق). القواعد الأصولیه­ والفقهیه علی مذهب الإمامیه. تهران: المجمع العالمی للتقریب.
  7. جزایری مروج، محمدجعفر (1435ق). هدی الطالب إلی شرح المکاسب. قم: مؤسسه السیده المعصومه (سلام‌الله‌علیها).
  8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1381). تئوری موازنه. تهران: گنج دانش.
  9. جوادی ­آملی، ­­عبدالله (1389). درس­خارج­فقه ­مبحث خیارات (شروط). سایت اسراء: portal.esra.ir.
  10. جوهری، اسماعیل بن حماد (1376ق). الصحاح. بیروت: دارالعلم الملایین.
  11. حسینی روحانی قمی، سیدصادق (1412ق). فقه الصادق (علیه‌السلام). قم: دارالکتاب.
  12. حسینی مراغی، میرعبدالفتاح (1418ق). العناوین. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
  13. خراسانی، وحید (1438ق). بغیة الراغب فی مبانی المکاسب. قم: مدرسه امام باقرالعلوم (علیه‌السلام).
  14. خلخالی، محمدمهدی (1396). فقه­الشیعه. کتاب­الاجاره. تهران: منیر.
  15. خمینی، سیدروح‌الله (1384). کتاب البیع. قم: عروج.
  16. خوانساری، محمد (بی­تا). الحاشیه الثانیه علی المکاسب. بی‌جا: بی‌نا.
  17. خویی، سیدابوالقاسم (1412ق). مصباح الفقاهه. تقریر محمدعلی توحیدی، بیروت: دارالهادی.
  18. خویی، سیدابوالقاسم (1418ق). موسوعه امام خویی. جلد 6، قم: مؤسسه إحیاء آثار الامام الخوئی.
  19. سبحانی، جعفر (1414ق). المختار فی احکام الخیار. قم: مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام).
  20. سبزواری، سیدعبدالاعلی (1413ق). مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام. قم: المنار.
  21. طباطبایی ­حکیم، محسن (1410ق). منهاج­الصالحین (با حواشی ­شهید صدر). قم: دارالتعارف المطبوعات.
  22. طباطبایی یزدی، محمدکاظم (1376). سؤال و جواب (به اهتمام سیدمصطفی محقق داماد). تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  23. طباطبایی یزدی، محمدکاظم (1424ق). عروة الوثقی. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  24. طباطبایی یزدی، محمدکاظم (1429ق). حاشیه المکاسب. قم: مؤسسه طیبه لإحیاء التراث.
  25. طباطبایی یزدی، محمدکاظم (1437ق). العروة الوثقی و التعلیقات علیها. قم: مؤسسه السبطین العالمیه.
  26. طبری آملی، میرزا هاشم (1432ق). کتاب الخیارات. تقریرات شیخ عبدالله الجوادی­ الطبری­ الآملی، قم: اسراء.
  27. علامه حلی ، حسن بن یوسف (1421ق). تحریرالاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه. قم: مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام).
  28. علامه حلی، حسن بن یوسف (1414ق). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام) لإحیاء التراث.
  29. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین. قم: هجرت.
  30. کاشف الغطاء، محمدحسین (1359ق). تحریر المجله. قم: مکتبه فیروزآبادی.
  31. محقق­ داماد، سیدمصطفی (1390). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. تهران: مرکز نشرعلوم اسلامی.
  32. محقق داماد، سیدمصطفی (1397). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی (2). تهران: مرکز نشر علوم­اسلامی.
  33. محقق داماد، سیدمصطفی (بی‌تا). صوت درس مکاسب، مبحث شروط، تهیه ‌شده از مرکز نشر علوم اسلامی.
  34. محمدی خراسانی، علی (1394). کوثر فقه. تهران: عروج.
  35. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1378). منهاج الصالحین. قم: مرکز الغدیر.
Statistics
Article View: 671
PDF Download: 838


Journal management system. designed by sinaweb