News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,858 |
| PDF Download | 4,499,386 |
مشارکت در حیات الوهی: بنیاد نهایی تبیین غایت‌شناختی نزد ارسطو | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 2, Volume 18, Issue 1 - Serial Number 35, February 1399, Pages 27-48 PDF (927.23 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2020.2759 | ||
| Author | ||
| مصطفی زالی* | ||
| استادیار فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 28 July 2019, Revise Date: 06 December 2019, Accept Date: 22 December 2019 | ||
| Abstract | ||
| وجه الوهی فلسفه ارسطو، و به طور خاص وجه الوهی غایت‌شناسی او، مسئله‌ای مناقشه‌برانگیز و حتی شدیداً مورد انکار است؛ چرا که تفسیرهای معاصر غایت‌شناسی، از یک سو غایت‌شناسی الهیاتی را تبیین جهان به عنوان فعل قصدمندانه خالقی حکیم تلقی کرده، و از سوی دیگر غایت‌شناسی ارسطو را صرفاً روشی برای تبیین کارکردهای جواهر طبیعی و افعال انسانی می‌دانند. در نتیجه غایت‌شناسی ارسطو فاقد هر گونه دلالت الهیاتی تلقی می‌شود. این نوشتار با نظر به اوصاف امر الهی در اندیشه ارسطو نشان می‌دهد که او در حوزه زیست‌شناسی و اخلاق، گرچه پای تبیین‌های غایت‌شناختی به معنای طراحی هوشمند را به میان نمی‌کشد، در عین حال، کارکرد نهایی انواع طبیعی زنده و نوع انسان را با ارجاع به عنصری الهی در آنها تبیین می‌کند. به بیان مشخص‌تر، در انواع طبیعی زنده فقط نوع است که از جهت سرمدیت‌اش در جایگاه غایت به معنای حقیقی قرار می‌گیرد، حال آن که در انسان، غایت نهایی با ارجاع به عنصر الوهی محقق در هر فرد یعنی عقل احراز می‌شود. پس خدا به عنوان نمونۀ ایدئال تحققِ حیاتِ سرمدیِ معقول لحاظ می‌شود و غایتمندی جهان طبیعی زنده و جهان انسانی چیزی نیست مگر تشبه به این حیات سرمدی. بنابراین غایت‌شناسی ارسطو واجد استلزامات صریح الهیاتی است و چهارچوبی هستی‌شناختی را برای تفسیر عقلانی مفهوم سعادت در فلسفه‌های دینی فراهم می‌سازد. | ||
| Keywords | ||
| ارسطو; علت غایی; جوهر زنده; سرمدیت; عقل | ||
| References | ||
|
ابن‌سینا. ۱۴۳۵. الاشارات و التنبیهات، المجلد الثالث، مع الشرح لنصیرالدین محمد بن محمد بن الحسن الطوسی و شرح الشرح لقطب الدین محمد بن محمد بن ابی جعفر الرازی. قم: نشرالبلاغه. Aristotle. 1984. Complete Works. Edited by Jonathan Barnes. Princeton, N.J.: Princeton University Press. Broadie, Sarah. 1991. Ethics with Aristotle. Oxford: Oxford University Press. Broadie, Sarah. 2012. Nature and Divinity in Plato's Timaeus. Cambridge: Cambridge University Press. Fraenkel, Carlos. 2016. Philosophical Religions from Plato to Spinoza: Reason, Religion, and Autonomy. Cambridge: Cambridge University Press. Gerson, Lloyd P. 2005. Aristotle and Other Platonists. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press. Gotthelf, Allan. 2012. Teleology, First Principles, and Scientific Method in Aristotle's Biology. Oxford: Oxford University Press. Johansen, Thomas Kjeller. 2008. Plato's Natural Philosophy: A Study of the Timaeus-Critias. Cambridge: Cambridge University Press. Johnson, Monte Ransome. 2005. Aristotle on Teleology. Oxford: Oxford University Press. Kant, Immanuel. 2000. Critique of the Power of Judgment. Translated by Paul Guyer and Eric Matthews. Cambridge: Cambridge University Press. Lear, Gabriel Richardson. 2004. Happy Lives and the Highest Good: An Essay on Aristotle's Nicomachean Ethics. Princeton: Princeton University Press. Leunissen, Mariska. 2010. Explanation and Teleology in Aristotle's Science of Nature. Cambridge: Cambridge University Press. Menn, Stephen. 1992. “Aristotle and Plato on God as Nous and as the Good.” The Review of Metaphysics 45(3). Miller, Fred D. 2012. "Aristotle on the Separability of Mind." in Oxford Handbook of Aristotle. Edited by Christopher Shields. Oxford: Oxford University Press. Peramatzis, Michail. 2011. Priority in Aristotle's Metaphysics. Oxford: Oxford University Press. Plato. 1997. Complete Works. Edited by John M. Cooper. Indianapolis: Hackett Publishing. Sedley, David. 2007. Creationism and Its Critics in Antiquity. Berkeley: University of California Press. Stein, Nathanael, 2012, “Causation and Explanation in Aristotle,” Philosophy Compass, 6(10). Politis, Vasilis. 2004. Aristotle and the Metaphysics. London: Routledge. | ||
|
Statistics Article View: 935 PDF Download: 551 |
||