News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 512 |
| Number of Articles | 4,441 |
| Article View | 8,474,677 |
| PDF Download | 4,497,752 |
رابطۀ قانون و حکم‌رانی سیاسی در ایران معاصر (سدۀ نوزدهم و عصر مشروطه) | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| Article 1, Volume 16, Issue 1 - Serial Number 31, January 1399, Pages 1-24 PDF (628.53 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی (مسایل سیاسی ایران) | ||
| DOI: 10.30497/pk.2020.2731 | ||
| Authors | ||
| حمید احمدی1; نوذر خلیل طهماسبی* 2 | ||
| 1عضو هیات علمی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
| Receive Date: 25 September 2019, Revise Date: 05 March 2020, Accept Date: 11 February 2020 | ||
| Abstract | ||
| قانون یکی از مهم‌ترین و نافذترین مفاهیم ایران سدۀ نوزدهم و عصر مشروطه بود به گونه‌ای که کم‌تر رساله یا اثری در آن دوران بر قانون اصرار نمی‌ورزید. قانونخواهی ایرانیان در آن دوران با هدف اصلاح و تقویت حکم‌رانی سیاسی و تقلیل بی‌نظمی‌های سیاسی-اجتماعی استبداد قاجار بود. هدف این پژوهش تحلیل و بررسی چنان پیشینۀ تاریخی است تا ضمن پافشاری بر لزوم بسط گفتمان بومی و درونی دربارۀ مسئلۀ حکم‌رانی، پیرامون نخستین طرح‌های پیشنهادی متفکران ایران دربارۀ زمام‌داریِ صحیح نیز آگاهی یافت. پژوهش حاضر این پرسش اساسی را دنبال می‌کند که «جایگاه و اثرگذاری قانون در الگوهای حکم‌رانی مطرح شده از سوی نواندیشان ایران سدۀ نوزده و عصر مشروطه چگونه بود؟» برای بررسی چنین پرسش مهمی، از روش تحلیل اسنادی استفاده شده است. همچنین با استفاده از روش نظریه مبنا (نظریۀ بحران اسپریگنز)، ضمن تحلیل رساله‌ها و آثار زبدۀ نواندیشان و متفکران سدۀ نوزدهم، فرآیند گرایش آنان به قانون و طرح‌های پیشنهادی آنان بررسی شده است. با چنین رویکردی می‌توان گفت نواندیشان ایران بر اثر ملاحظۀ وضع نامطلوب ایران عصر قاجار و رویارویی با جهان متجدد بر آن شدند تا نوعی حکم‌رانی سیاسی جدید را بر اساس بینش و برداشت خود از وضع ایران پیشنهاد دهند. | ||
| Keywords | ||
| ایران; حکم‌رانی سیاسی; سلطنت مشروطه; سلطنت منتظم; قانون; مصالح عامه | ||
| References | ||
|
آبادیان، حسین (1374). مبانی نظری حکومت مشروطه و مشروعه. تهران: نشر نی. آجودانی، ماشاالله (1382). مشروطه ایرانی. تهران: نشر اختران. آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1350). تمثیلات. تهران: انتشارات خوارزمی. آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1963). الفبای جدید و مکتوبات (حمید محمدزاده و حمید آراسلی، مترجم). آذربایجان: بادکوبه. آدمیت، فریدون (1385). اندیشه ترقی و حکومت قانون عصر سپهسالار. تهران: انتشارات خوارزمی. آقاحسینی، علیرضا و مهدی‌پور، آسیه (1392). «شالوده‌شکنی گفتمان موج اول روشنفکری در ایران: میرزا ملکمخان، آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی»، دوفصلنامه دانش سیاسی. 9 (18)، 58-45. اسپریگنز، توماس (1382). فهم نظریههای سیاسی(فرهنگ رجایی، مترجم). تهران: نشر آگه. ایلچی، میرزا ابوالحسنخان (1364). حیرتنامه. تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا. بشیریه، حسین (1380). آموزش دانش سیاسی. تهران: نشر نگاه معاصر. پاشازاده، غلامعلی (1392). در جستجوی قانون؛ زندگی و اندیشه میرزا یوسفخان مستشارالدوله. تهران: نشر علم. راسخ، محمد (1384). بنیاد نظری اصلاح نظام قانون‌گذاری. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس. رهبری، مهدی (1387). «روحانیت، انقلاب مشروطه و ستیز میان سنت و تجددد»، دوفصلنامه دانش سیاسی. 4(7)، 122-95. سیاح، میرزا محمدعلی (1363). سفرنامه حاج سیاح به فرنگ. تهران: نشر ناشر. طالبوف، میرزا عبدالرحیم (1324ق). مسائلالحیات. تفلیس: مطبعۀ غیرت. طالبوف، میرزا عبدالرحیم (1357). سیاست طالبی. تهران: انتشارات علم. طباطبایی، سیدجواد (1384). تأملی درباره ایران مکتب تبریز. تبریز: انتشارات ستوده. طباطبایی، سید جواد (1386). تأملی درباره ایران نظریه حکومت قانون. تبریز: انتشارات ستوده. علوی شیرازی، محمدهادی (1357). دلیلالسفر. تهران: مرکز اسناد فرهنگی آسیا. کسروی، احمد (1357). تاریخ مشروطه ایران. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر. کمالیطه، منوچهر (1352). قانونخواهی در ایران سده نوزده. تهران: دانشگاه تهران. مجدالملک، میرزا محمدخان (1321). رساله مجدیه. تهران: بینا. مستشارالدوله، میرزا یوسفخان (1286ق). نامه مستشارالدوله به میرزا حسینخان سپهسالار. مرکز اسناد وزارت خارجه، سند شماره 52-4-13. مستشارالدوله، میرزا یوسفخان (1287ق). یک کلمه. فرانسه: پاریس. ملک‌زاده، مهدی (1373). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. تهران: انتشارات علمی. ناظمالدوله، میرزا ملکمخان (1325ق). اصول تمدن. ایران: تبریز. ناظمالدوله، میرزا ملکمخان (1327ق). مجموعه آثار ملکم. تهران: انتشارات دانش. ناظمالدوله، میرزا ملکمخان (1381). رسالههای میرزا ملکمخان ناظمالدوله. تهران: نشر نی. نفیسی، سعید (1366). تاریخی سیاسی و اجتماعی ایران در دوره معاصر. تهران: انتشارات بنیاد. نفیسی، علی‌اکبر (1343). فرهنگ نفیسی. تهران: انتشارات خیام. | ||
|
Statistics Article View: 910 PDF Download: 995 |
||