News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,499,253 |
| PDF Download | 4,503,763 |
عوامل بیگانگی اجتماعی میان امام علی(ع) و مردم زمانه در نهج البلاغه | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 9, Volume 13, Issue 2 - Serial Number 26, January 1399, Pages 219-246 PDF (352.27 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/quran.2020.2716 | ||
| Author | ||
| صحبت اله حسنوند* | ||
| استادیار گروه معارف قرآن و اهل البیت(ع)، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت، دانشگاه اصفهان، ایران | ||
| Receive Date: 09 July 2019, Revise Date: 04 November 2019, Accept Date: 20 February 2020 | ||
| Abstract | ||
| مفهوم بیگانگی اجتماعی و ابعاد و عوامل آن، در اکثر فرهنگ ها و جوامع بعنوان یک معضل و مسألة اجتماعی مورد تحلیل قرار می گیرد. این مفهوم بمعنای احساس انفصال و فقدان پیوند ذهنی میان فرد و جامعه می باشد و رشد و پویایی فرهنگی- اجتماعی جامعه را با توقف مواجه می کند. امام علی(علیه السلام) در دوران خلافت با حوادث سیاسی و اجتماعی مهمی مواجه شد. رویارویی با دشمنان خارجی و داخلی و غفلت و دوری مردم از فرهنگ اصیل اسلامی سبب شد تا ایشان میان خود و جامعه پیرامون، احساس انفصال و بیگانگی نماید که بازتاب این حالت در خطبه ها و نامه های نهج البلاغه بوضوح دیده می شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس نظریه ملوین سیمن به واکاوی بیگانگی اجتماعی امام علی(علیه السلام) می پردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد که احساس بی قدرتی، احساس ناهنجاری اجتماعی و احساس تنفر فرهنگی مهمترین عوامل احساس بیگانگی اجتماعی در نهج البلاغه می باشند. | ||
| Keywords | ||
| امام علی(علیه السلام); نهج البلاغه; بیگانگی اجتماعی; ملوین سیمن; تنفر فرهنگی | ||
| References | ||
|
قرآن کریم. آصفی، محمد مهدی (1387ش)، «غربت و اغتراب؛ درنگی در حدیث: بدأ الإسلام غریبا...»، مجله علوم حدیث، دوره13، شماره1، صص20-42. آئینه وند، صادق (1382ش)، تاریخ اسلام، قم: دفتر نشر معارف. آجودانی، ماشاءالله (1387ش)، یا مرگ یا تجدّد دفتری در شعر و ادب مشروطه، تهران: نشر اختران. ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله (1337ق)، شرح نهج‌البلاغه، قم: کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی. ابن اعثم کوفی، ابی محمد احمد (بی‌تا)، الفتوح، بیروت: دار الندوة الجدیدة. ابن بابویه، محمد بن علی (1400ق)، أمالی، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات. ابن رجب، عبد الرحمن (بی‌تا)، کشف الکربة فی وصف أهل الغربة، قاهره: بی نا. بحرانی، ابن میثم (1362ش)، شرح نهج‌البلاغه، قم: دفتر نشر الکتاب. ابن ماجه، محمد بن یزید (1395ق)، سنن ابن ماجه، تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دار احیاء التراث. بلاذری، احمد بن یحیی (1424ق)، انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکّار و ریاض زرکلی، بیروت: دارالفکر. بنی فاطمه، حسین و رسولی، زهره (1390ش)، «بررسی میزان بیگانگی اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل مرتبط با آن». جامعه‌شناسی کاربردی، سال 22، شماره 41، صص 1-26. تبریزی محسنی، علیرضا (1370ش)، «بیگانگی»، نامه علوم اجتماعی، دوره 2، صص45-62. تبریزی محسنی، علیرضا (1373ش)، «بیگانگی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی»، نشریه کلمه دانشجو، صص27-29. تبریزی محسنی، علیرضا (1375ش)، «بیگانگی، مانعی برای مشارکت و توسعه ملی: بررسی رابطه میان بیگانگی و مشارکت اجتماعی و سیاسی»، مجله نامه پژوهش، شماره1. تبریزی محسنی، علیرضا (1381ش)، «آسیب‌شناسی بیگانگی اجتماعی – فرهنگی، بررسی انزوای ارزشی در دانشگاههای دولتی تهران»، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، شماره 26، صص119-182. ترمذی، محمد بن عیسی (بی‌تا)، سنن الترمذی، تحقیق: احمد محمد شاکر، بیروت: دار احیاء التراث. توفیقیان فر، علی حسن و همکاران (1394ش)، «بررسی شاخص های مفهوم بیگانگی اجتماعی در شعر فروغ فرخزاد»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 11، شماره 41، صص153-172. جواد مغنیه، احمد (2004م)، الغربة فی شعر محمود درویش، بیروت: دار الفارابی. حسین زاده، علی حسین و همکاران (1390ش)، «بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر بیگانگی از کار (مورد مطالعه: کارکنان پتروشیمی بندر ماهشهر)»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 22، شماره 42، صص 167-182. دشتی، محمد (1392ش)، ترجمه نهج‌البلاغه، تهران: انتشارات پیام عدالت. ذهبی، شمس الدین (1414ق)، تاریخ اسلام، تحقیق: عمر عبد السلام تدمری، بیروت: دار الکتاب العربی. دورانت، ویلیام (1335ش)، تاریخ فلسفه، ترجمه: عباس زرین یاب خوئی، تهران: چاپ تابان. راغب، نبیل (2002م)، موسوعة الفکر الأدبی، قاهره: دار غریب للطباعة و النشر و التوزیع. ربانی، رسول و انصاری، محمد اسماعیل (1384ش)، جامعه‌شناسی کار و شغل، دیدگاهها و نظریه‌ها، اصفهان: دانشگاه اصفهان. روشنایی، پرهام و همکاران (1397ش)، «الگوی جامع فرهنگ قرآنی و تبیین نقش آن در تغییرات فرهنگی جامعه اسلامی از منظر آیت الله خامنه»، مجله مطالعات قرآن و حدیث، سال یازدهم، شماره دوم، صص31-60. سید رضی (1392ش)، نهج‌البلاغه، مترجم: محمد دشتی، تهران: انتشارات پیام عدالت. شاخت، ریچارد (1980م)، الاغتراب، ترجمه: کامل حسین یوسف، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر. صادقی شاهدانی، مهدی (1396ش)، «تحلیل وظایف دولت در قبال مسئله عدالت از منظر قرآن و حدیث»، مجله مطالعات قرآن و حدیث، سال 11، شماره 1، صص65-85. طبری، محمد بن جریر (1409ق)، تاریخ، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. علمی، محمود و هاشم زاده، ابو الفضل (1388ش)، «بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و از خود بیگانگی اجتماعی در بین دبیران دبیرستآن‌های شهر تبریز»، مطالعات جامعه‌شناسی، سال 2، شماره 5، صص 7-28. فولادیان، احمد (1394ش)، «بررسی رایطه میزان بیگانگی اجتماعی و میزان بی‌تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد»، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، سال پنجم5 شماره 17، صص 45-62. کوزر، لوئیس و روزنبرگ، برنارد (1378ش)، نظریه‌های بنیادی جامعه شناختی، مترجم: فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی. مجاهد، عبد المنعم مجاهد (1985م)، الانسان و الاغتراب، بیروت: مؤسسه سعد الدین للطباعة و النشر. مجلسی، محمد باقر (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء. محمدی ری‌شهری، محمد (1389ش).، دانش نامه امیر المؤمنین(علیه السلام)، قم: انتشارات دار الحدیث. مکارم شیرازی، ناصر (1375ش)، پیام امام، شرح تازه و جامعی بر نهج‌البلاغه، تهران: دار الکتب الاسلامیة. منتظر القائم، اصغر (1386ش)، تاریخ اسلام (از آغاز تا سال چهلم هجری)، اصفهان: دانشگاه اصفهان. منقری، نصر بن مزاحم (1410ق)، وقعة صفّین، تحقیق: عبد السلام محمد هارون، بیروت: دار الجیل. Seman’M. (1959). The Meaning 0f Alienation’ American sociologi, Cal Reciew. Vol.24, PP: 783-791. | ||
|
Statistics Article View: 692 PDF Download: 546 |
||