News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,838 |
| PDF Download | 4,503,688 |
تحلیل معنایی «أسند عنه» و امکان سنجی دلالت آن بر اعتبار راوی | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 6, Volume 13, Issue 2 - Serial Number 26, January 1399, Pages 129-165 PDF (670.22 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/quran.2020.2714 | ||
| Authors | ||
| سید محمد صادق موسوی1; مرتضی چیت سازیان2; سید ابوالقاسم نقیبی1; جواد سلطانی فرد* 3 | ||
| 1دانشیار فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری(ره)، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری(ره)، تهران، ایران. | ||
| 3دانش‌آموخته دکتری فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری(ره)، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 23 October 2019, Revise Date: 05 February 2020, Accept Date: 20 February 2020 | ||
| Abstract | ||
| شیخ طوسی برخلاف اصطلاحات رایج رجالی، تعبیر «أسند عنه» را در شرح‌حال بیش از 330 نفر از اصحاب حضرت صادق(ع) و تعداد اندکی از اصحاب برخی دیگر از معصومان(ع) به کار برده است که مراد از آن معلوم نیست. این تعبیر در دیگر کتب رجالى شیعه - به‌جز مواردی اندک، آن‌هم به خاطر نقل یا تبعیت از شیخ - دیده نمى‌شود. علی‌رغم چنین چیزی، برخی این عبارت را ازجمله الفاظ توثیق و مدح راوی تلقی کرده‌اند. ازآنجاکه این عبارت را شیخ طوسی در شرح‌حال تعداد قابل‌توجهی از راویان به کار برده است، ضروری می‌نماید که در گام نخست، نظریاتی که پیرامون شیوه تلفظ عبارت «أسند عنه» و به‌تبع، معنای آن بیان شده است، بررسی و راستی آزمایی گردد و در مرحله بعد، مشخص شود که آیا این عبارت، می‌تواند بیانگر وثاقت راوی باشد یا خیر؟ این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به این یافته‌ها دست می‌یابد که اولاً، قرینه بلامعارضی نسبت به تعیّن هیچ‌یک از معانی برداشت‌شده از این عبارت وجود ندارد و صواب، آن است که گفته شود که معنای «أسند عنه» مبهم بوده و خود شیخ طوسی، بر مراد خویش از استعمال این عبارت داناتر است؛ ثانیاً، این عبارت نمی‌تواند هیچ دلالتی بر توثیق یا حتی مدح راوی داشته باشد. | ||
| Keywords | ||
| أسند عنه; شیخ طوسی; رجال; توثیق; مدح; راوی | ||
| References | ||
|
قرآن کریم. ابطحی، سید محمد علی (1417ق)، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال للشیخ الجلیل أبی العباس أحمد بن علی النجاشی، قم: ابن المؤلف السید محمد. ابن الجوزی، عبدالرحمن بن علی (بی‌تا)، صفة الصفوة، تحقیق إبراهیم محمد رمضان و سعید محمد لحام، بیروت: دار الکتب العلمیة. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، تحقیق جمال الدین میر دامادی، بیروت: دار الفکر. استر آبادی، محمدجعفر (1388ش)، لب اللباب فی علم الرجال، تصحیح محمدباقر ملکیان، تهران: اسوه. بحر العلوم، سید محمد مهدی (1363ش)، رجال السید بحر العلوم (الفوائد الرجالیة)، تحقیق حسین بحر العلوم و محمدصادق بحر العلوم، تهران: مکتبة الصادق علیه السلام. بهبهانی، وحید (بی‌تا)، الفوائد الحائریة، بی‌جا: مجمع الفکر الإسلامی. بهبهانی، وحید (1404ق)، فوائد الوحید، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. تهانوی، محمدعلی (1996م)، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، تحقیق علی فرید دحروج، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون. جزائری، عبدالنبی بن سعدالدین (1418ق)، حاوی الأقوال فی معرفة الرجال، تحقیق مؤسسة الهدایة لإحیاء التراث، قم: ریاض الناصری. جوهری، إسماعیل بن حماد (1404ق)، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دارالعلم للملایین. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (1424ق)، معرفة علوم الحدیث و کمیة أجناسه، تحقیق أحمد بن فارس سلوم، بیروت: دار ابن حزم. حائری، محمد بن إسماعیل (1416ق)، منتهی المقال فی أحوال الرجال، تحقیق مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث. حسینی استر آبادی، محمدباقر (بی‌تا)، الرواشح السماویة فی شرح الأحادیث الإمامیة، بی‌جا:، بی‌نا. حسینی، سید محمدرضا (1406ق)، «المصطلح الرجالی: "أسند عنه"»، تراثنا، ش3. حلی، حسن بن یوسف (1411ق)، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، قم: دار الذخائر. خاقانی، علی بن حسین (1404ق)، رجال الخاقانی، تحقیق محمدصادق بحر العلوم، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. خطیب بغدادی، أحمد بن علی (1417ق)، تاریخ بغداد (مدینة السلام)، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة. خوئی، سید أبوالقاسم (1410ق)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم: مرکز نشر آثار شیعه. دریاب نجفی، محمود (1414ق)، «"اُسند عنه" فی رجال الطوسی»، الفکر الإسلامی، ش3و4. رافعی، مصطفی صادق (1421ق)، وحی القلم، بی‌جا: دارالکتب العلمیة. رحمان ستایش، محمدکاظم، جدیدی نژاد، محمدرضا (1384ش)، بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. سبحانی تبریزی، جعفر (1432ق)، منشور عقاید امامیه، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام. سیوطی، عبدالرحمن بن أبی بکر (بی‌تا)، تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی، تحقیق أبو قتیبة نظر محمد الفاریابی، بی‌جا: دار طیبة. صدر، سید حسن (بی‌تا)، نهایة الدرایة فی شرح الرسالة الموسومة بالوجیزة للبهائی، تحقیق ماجد الغرباوی، بی‌جا: المشعر. طباطبایی، کاظم (1377ش)، مسند نویسی در تاریخ حدیث، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. طوسی، محمد بن الحسن (1414ق)، الأمالی، تحقیق مؤسسة البعثة، قم: دارالثقافة. طوسی، محمد بن الحسن (1407ق)، تهذیب الأحکام، تحقیق حسن خرسان، تهران: دارالکتب الإسلامیة. طوسی، محمد بن الحسن (1381ق)، رجال الطوسی (الأبواب)، نجف: انتشارات حیدریه. طوسی، محمد بن الحسن (بی‌تا)، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول (الفهرست)، نجف: المکتبة المرتضویة. عاملی جُبَعی، زین الدین بن علی (1421ق)، البدایة فی علم الدرایة، تحقیق محمدرضا حسینی جلالی، قم، محلاتی. عاملی جُبَعی، زین الدین بن علی (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، تصحیح سید محمد کلانتر، قم: داوری. عتیق، عبدالعزیز (1430ق)، علم المعانی، بیروت: دار النهضة العربیة. عسقلانی، أحمد بن علی بن حجر (1406ق)، لسان المیزان، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. عکبری، عبدالله بن حسین (1430ق)، اللباب فی علل البناء و الإعراب، تحقیق محمد عثمان، قاهرة: مکتبة الثقافة الدینیة. علیاری تبریزی، علی بن عبدالله (1371ش)، بهجة الآمال فی شرح زبدة المقال، تصحیح هدایت الله مسترحمی، تهران: بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور. فیروزمندی، جعفر، نریمانی، زهره (1388ش)، «بررسی شخصیت رجالی ابن عقده و واکاوی مذهب او در کتب تاریخی»، مطالعات قرآن و حدیث، ش5. فیومى، أحمد بن محمد (1414ق)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم: مؤسسة دار الهجرة. قمّی، أبوالقاسم (1378ش)، قوانین الأصول، تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة. کاظمی، عبدالنبی (1425ق)، تکملة الرجال، تحقیق محمدصادق بحر العلوم، قم: أنوار الهدی. کرمانشاهی، محمدعلی (1421ق)، مقامع الفضل، تحقیق مؤسسة العلامة المجدّد الوحید البهبهانی، قم: مؤسسة العلامة المجدّد الوحید البهبهانی. کلباسی، کمال الدین أبوالهدی (1419ق)، سماء المقال فى علم الرجال، تحقیق سید محمد حسینی قزوینی، قم: مؤسسة ولیّ العصر(عج). کلباسی، محمد بن محمد ابراهیم (1380ش)، الرسائل الرجالیة، تصحیح محمد حسین درایتی، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الإسلامیة. کنی، علی (1379ش)، توضیح المقال فی علم الرجال، تحقیق محمد حسین مولوی، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. مامقانی، عبدالله (1389ش)، تنقیح المقال فی علم الرجال، تحقیق محمدرضا مامقانی و محی الدین مامقانی، قم: موسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث. مامقانی، عبدالله (1428ق)، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، تحقیق محمدرضا مامقانی، قم: دلیل ما. مجلسی، محمدباقر (1378ش)، الوجیزة فی الرجال، تحقیق محمدکاظم رحمان ستایش، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. مجلسی، محمدباقر (1406ق)، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، تحقیق مهدی رجائی، قم: کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی. مجلسى، محمدتقى (1406ق)، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، تحقیق حسین موسوی کرمانی و علی پناه اشتهاردی، قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور. مدیرشانه چی، کاظم (1392ش)، درایة الحدیث، قم: دفتر انتشارات اسلامی. مشکینی، أبوالحسن (1410ق)، وجیزة فی علم الرجال، تصحیح زهیر اعرجی، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. مظفر، محمدرضا (1375ش)، أصول الفقه، قم: اسماعیلیان. معارف، مجید (1376ش)، «مقایسه دیدگاه های رجالی نجاشی و شیخ طوسی»، مقالات و بررسیها، ش62. مفید، محمد بن محمد (1413ق)، الأمالی، تحقیق حسین استاد ولی و علی اکبر غفاری، قم: کنگره شیخ مفید. مهریزی، مهدی، صدرایی خویی، علی (1380ش)، میراث حدیث شیعه، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث. نجاشی، أحمد بن علی (بی‌تا)، فهرست أسماء مصنفی الشیعة (رجال النجاشی)، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، بی‌جا: مؤسسة النشر الإسلامی. نراقی، أحمد بن محمدمهدی (1375ش)، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام و مهمات مسائل الحلال و الحرام، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. نراقی، محمدمهدی (1388ش)، أنیس المجتهدین فی علم الأصول، تحقیق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (دفتر تبلیغات اسلامی)، قم: بوستان کتاب. نیشابوری، مسلم بن حجاج (1419ق)، الجامع الصحیح (صحیح مسلم)، بیروت: دار ابن حزم.
| ||
|
Statistics Article View: 950 PDF Download: 521 |
||