
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 508 |
Number of Articles | 4,389 |
Article View | 8,232,526 |
PDF Download | 4,220,889 |
سازوکار انطباق فقه با زمانه از منظر امام خمینی(ره) و شهید صدر(ره) با تکیه بر مفاهیم عقل و عرف | ||
آموزههای حقوقی گواه | ||
Article 2, Volume 1, Issue 1, August 1394, Pages 29-56 PDF (437.26 K) | ||
Document Type: مقاله تخصصی | ||
DOI: 10.30497/leg.2015.2604 | ||
Authors | ||
علی غلامی1; محمد پورکیانی* 2 | ||
1دانشیار دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق علیهالسلام | ||
2دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام | ||
Receive Date: 08 September 2015, Revise Date: 09 September 2015, Accept Date: 24 October 2015 | ||
Abstract | ||
اصولیون شیعه برخلاف اخباریون و فقهای اهل تسنن رویکرد معتدلی در استفادهی توامان عقل، نقل و عرف برگزیدهاند و با تکیه بر آن به مدیریت فقهی اعتقاد دارند، هرچند در مورد میزان و دلیل اعتبار آن اختلافاتی وجود دارد؛ مثلا در موضوع سیرهی عقلا برخی آن را دارای حجیت ذاتی دانسته و پایبندی به آن را واجب میدانند و برخی دیگر آن را فرع بر تایید شارع میدانند. فقهای اصولی کنونی قدمهای بلندی در رشد فقه مدیریتی جامعه برداشتهاند. امام خمینی(ره) با طرح مباحث «تحول موضوعات» و «احکام حکومتی» و شهید صدر(ره) علیه نیز با طرح موضوع «منطقه الفراغ» و «تفکیک معاملات و عبادات»، امکان استفاده از عقل و عرف را در مواردی تجویز میکنند. با اثبات امکان و مطلوبیت استفاده از عقل و عرف در فقه و به تبع در تحلیلهای حقوقی، قدرت تطابق و مدیریت فقه و حقوق شیعه برای جوامع و زمانهای مختلف بیشتر اثبات میگردد. | ||
Keywords | ||
عقل; عرف; حکم حکومتی; سیرهی عقلا; معاملات; عبادات | ||
References | ||
1. ایازی، سیدمحمدعلی.(1389) ملاکات احکام و شیوههای استکشاف آن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ دوم. 2. تقدیری، علی.( تابستان و پاییز 1383) مرجعیت «عرف» از دیدگاه مذاهب اسلامی، طلوع ، شمارهی 10 و 11. 3. جوادی آملی، عبدالله.(1386) منزلت عقل در هندسهی معرفت دینی، قم: اسراء، چاپ دوم. 4. خمینی، امام روح الله.(1418 ق) اجتهاد وتقلید، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیرحمه الله علیه . 5. خمینی، امام روح الله.(بیتا) صحیفهی امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیرحمه الله علیه . 6. خمینی، امام روح الله.(1385) ولایت فقیه، تهران: موسسه تنظیم و نشر امام خمینیرحمه الله علیه ، چاپ سیزدهم. 7. ذاکری، علی اکبر.(بهار و تابستان 1376) دیدگاههای فقهی شهید آیه الله صدر، حوزه، شمارهی 79 و 80. 8. رجحان، سعید.(1386) مبانی استنباط در حقوق اسلامی و حقوق موضوعه، تهران: دانشگاه امام صادق علیهالسلام. 9. شفیعی، محمود.(1387) اقتضاها و امتناعهای عقلگرایی در فقه سیاسی شیعه، فصلنامهی شیعهشناسی، شمارهی 23. 10. صابری، حسین.(پاییز1381) فقه و چالش میان تعلیل و تعبد، فصلنامهی مطالعات اسلامی، شمارهی 57. 11. صابری، حسین.(1384) فقه و مصالح عرفی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزهی علمیهی قم، چاپ دوم. 12. صدر، سید محمدباقر.(1359 ش) همراه با تحول اجتهاد، ترجمهی اکبر ثبوت، تهران: روزبه. 13. علیزاده، عبدالرضا.(1389) مبانی رویکرد اجتماعی به حقوق، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ دوم. 14. قماشی، سعید.(1384) جایگاه عقل در استنباط احکام، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. 15. گرجی، حسین.(1375) تاریخ فقه و فقها، تهران: سمت. 16. مبلغی، احمد.(فروردین و اردیبهشت 1376) ثابت و متغیر در نگاه امام خمینی، علامه طباطبایی و شهید صدر، کیهان اندیشه، شمارهی 71. 17. مبلغی، احمد.(زمستان 1379) نقش زمان در تحول سیرهها و واژگان از نگاه شهید صدر، فصلنامهی فقه اهل بیت فارسی، شمارهی 24. 18. محمصانی.(1358) فلسفههای قانونگذاری در اسلام، ترجمهی گلستانی، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم. 19. محمدی، علی.(1376) شرح اصول استنباط علامهی حیدری، قم: دارالفکر، چاپ دوم. 20.محمود یزدی مطلق، به کوشش جمعی از نویسندگان.(1381) امامت پژوهی، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی. 21. مصباح یزدی، محمدتقی.(1386) نگاهی گذرا به نظریهی ولایت فقیه، قم: موسسهی امام خمینی رحمه الله علیه ، چاپ دوازدهم. 22. مطهری، مرتضی.(1370) اسلام و مقتضیات زمان، تهران: صدرا. 23. مطهری، مرتضی.(1389) کلیات علوم اسلامی، تهران: صدرا، چاپ سی و چهارم. 24. مهدوی، اصغرآقا.(1387) مبانی نقش زمان و مکان در استنباط احکام از دیدگاه امام خمینی و شهید صدر، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام. 25. نوری، محمد اسماعیل.(1384) آشنایی اجمالی با فقه، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 26. واسعی، محمد.(1385) جایگاه عرف در فقه، تهران: کانون اندیشهی جوان. ب: عربی 27. احمد بن حنبل.(1387) مسند احمد، قم: موسسهی فرهنگی و اطلاعرسانی تبیان. 28. خمینی، امام روح الله.(بیتا) کتاب البیع، تهران: موسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه الله علیه. 29. خمینی، امام روح الله.(1368) المکاسب المحرمه، قم: مؤسسه اسماعیلیان. 30. صدر، سید محمدباقر.(1402ق) اقتصادنا، بیروت: دارالتعاریف للمطبوعات. 31. صدر، سید محمدباقر.(1412ق) دروس فی علم الاصول، قم: موسسه نشر اسلامی. 32. صدر، سید محمدباقر.(1395ق) المعالم الجدیده للاصول، نجف: مکتبه النجاح. 33. طباطبایی، سیدمحمدحسین.(بیتا) حاشیه الکفایه، قم: بنیاد علمی فرهنگی علامهی طباطبایی رحمه الله علیه. 34. عاملی، محمد بن حسن حر.(1403 ه.ق) وسائل الشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 35. غروی اصفهانی، محمدحسین.(1415ق) نهایه الدرایه، قم: موسسهی آلالبیت. 36. کلینی، محمد بن یعقوب.(1401ه) الاصول من الکافی، بیروت، نشر علی اکبر الغفاری. 37. مشکینی، علی.(1345) اصطلاحات الاصول، قم: مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی. 38. مجلسی، محمدباقر.(1366ه) بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلامیه 39. مظفر، محمدرضا.(بیتا) اصول مظفر، قم: منشورات فیروزآبادی. 40. میرزای آشتیانی، محمدحسن.(1403ق) بحرالفوائد، قم: نشر کتابخانه آیت الله العظمى مرعشىرحمه الله علیه. 41. نیشابوری، مسلم بن حجاج.(261 ه) صحیح مسلم، بیروت: دارالفکر. 42. هاشمی شاهرودی، سید محمود.( 1417ق) بحوث فی علم الاصول، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اهل بیت علیهم السلام. | ||
Statistics Article View: 326 PDF Download: 318 |