News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,357 |
| PDF Download | 5,345,494 |
بررسی مشروعیت اجاره پول | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| Article 9, Volume 12, Issue 1 - Serial Number 23, August 1398, Pages 233-254 PDF (581.91 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ies.2019.2520 | ||
| Author | ||
| احمدعلی قانع* | ||
| دانشیار دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 23 October 2018, Revise Date: 21 September 2019, Accept Date: 22 May 2019 | ||
| Abstract | ||
| ربای قرضی و معاملی از جمله معاملات حرام به‌شمار می‌روند و اجاره نفس و شیء از جمله معاملات حلال. آیا اجاره پول با حفظ همه ارکان اجاره و احکام آن، مصداق قرض و ربا است یا زیرمجموعه اجاره اشیاء؟ پژوهش حاضر ضمن توجه به ماهیت پول و کارکرد آن و نیز با در نظر گرفتن ارکان و احکام ربا و قرض و اجاره، مدعی است اجاره پول همانند اجاره یک خانه یا ماشین امکان دارد و مشروع می‌باشد و با توجه به تفاوت احکام اجاره و ریسک‌پذیری موجر نسبت به عین یا مال‌الاجاره (و عدم ریسک‌پذیری قرض‌دهنده نسبت به قرض در مبحث قرض و ربا) آنچه به‌عنوان اجرت از مستأجر به موجر پرداخت می‌شود «ربح مایضمن» به‌شمار می‌رود و این نوع ربح در عقود دیگر مثل مضاربه، مساقات، مزارعه، شرکت و... نیز وجود دارد. آنچه در قرض ربوی به‌عنوان زیاده پرداخت می‌شود «ربح مالایضمن» به‌شمار رفته و قرض‌دهنده علاوه‌بر اینکه هیچ‌نوع ریسک و خطری را نسبت به سرمایه نمی‌پذیرد، اضافه دریافت می‌کند. دلیل روشنی برای حرام دانستن اجاره پول وجود ندارد و عدم‌طرح مسأله در کتب فقهی قدیم به‌معنای حکم یا فتوای مخالف فقیهان نسبت به این مسأله نیست. از آنجا که اصل یا عین هرچیز به حسب خودش تعریف می‌شود و معنا پیدا می‌کند «شرط بقاء عین با انتفاع از آن» در اجاره پول رعایت می‌شود و احتمال اینکه اجاره پول حیله‌ای برای قرض و ربا باشد، با وجود تفاوت ماهوی این دو، منتفی می‌گردد و چه‌بسا بتوان اینکار را مصداق «نعم الفرار من الحرام الی الحلال» دانست. | ||
| Keywords | ||
| اجاره، پول، ربا، قرض، ربح مایضمن، ربح مالایضمن، حیله ربا، بقای عین. طبقه‌بندی JEL: G10; H54 | ||
| References | ||
|
ابراهیمی، محمدحسین (1372). ربا و قرض در اسلام. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه. اردبیلی، احمد (1386). مجمع الفائده و البرهان. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه. موسوی‌خمینی، سیدروح‌الله (1381). تحریرالوسیله. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). خویی، سیدابوالقاسم (1367). توضیح المسائل. قم: تحقیقات و نشر معارف اهل بیت. خویی، سیدابوالقاسم (1381). مصباح الفقاهه. قم: انصاریان. خویی، سیدابوالقاسم (1383). مستند العروه الوثقی. قم: لطفی. ساموئلسن، پل (1381). اقتصاد (حسین پیرنیا، مترجم). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. صالحی‌مازندرانی، سیدموسی (1381). العقد المنیر. قم: کتابخانه دیجیتال مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت. صدر، محمدباقر (1369). الاسلام یقود الحیاه. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. طریحی، فخرالدین (1414ق). مجمع‌البحرین. تهران: بعثت. العاملی، شیخ‌حر (1379). وسائل الشیعه. بیروت: دارالتفسیر. العاملی، زین‌الدین (1387). الروضه البهیئه فی شرح اللمعه الدمشقیه. بیروت: دارالتفسیر. عبداللهی، محمود (1377). مبانی فقهی اقتصاد اسلامی. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه. عدل، مصطفی (1370). حقوق مدنی. قم: طه. قدیری‌اصلی، باقر (1371). کلیات علم اقتصاد. تهران: فروردین. قدیری‌اصلی، باقر (1379). پول و نظریه‌های پولی. تهران: سپهر. مطهری، مرتضی (1386). مبانی اقتصاد اسلامی. تهران: صدرا. مطهری، مرتضی (1389). ربا – بانک. تهران: صدرا. نجفی، محمدحسن (1388). جواهرالکلام. قم: دارالتفسیر. یزدی، محمدکاظم (1370). العروه الوثقی. قم: مکتبه الداوری. یوسفی، احمدعلی (1377). ماهیت فقهی پول و راهبردهای فقهی و اقتصادی آن. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. یوسفی، احمدعلی (1389). خرید و فروش اسکناس. تهران: پژوهشگاه فرهنگی و اندیشه اسلامی. Abdollahi, M. (1377). The Jurisprudence Basics of Islamic Economics, Eslami Institute.
Adl, Mostafa, Civic Rights, (1370). Qom, Taha
Ameli, Z, A. (1387). Alrozah albahiah fi Sharh Allomah Aldameshghiah, Dar Altafsir Institute,
Ardebili, A. (1386). Majma Alfaedate va Alborhan, Jame Modarresin Hoze Elmiah Qom, Qom.
Ebrahimi, M, H. (1372). Usery and Borrowing in Islam, Daftar Tablighat Eslami Hoze Elmieh Qom.
GHadiri Asli, B. (1371). General Economics, Farvardin Institute.
GHadiri Asli, B (1379). Money and Monetary Theory, Sepehr Tehran Institute.
Khoie, S, A. (1381). Mesbah Alfeghahah, Ansarian Qom Institute.
Khoie, S, A. (1383). Mostanad Alorvah Alvosgha, Lotfi Qom Institute.
Khoie, S, A. (1367). Tozih Almasael, Digital Library of Ahlul Bayt Research and Publishing Institute.
Khomaini, S, R. (1381). Tahrir Alvasilah, Institute for Publishing and Save the Imam Khomeini’s Works.
Motahhari, M. (1386). The Basics of Islamic Economics, Sadra Institute.
Motahhari, M. (1389). Usery, Bank, Sadra Institute.
Najafi, M, H. (1388). Javaher Alkalam, Dar Altafsir Institute.
Sadr, M, B. (1396). Aleslam Yaghod alhayah. Ministry of Islamic Ershad, 6.
Salehi Mazandarani, S, M (1381). Alaghd Almoner, Digital Library of Ahlul Bayt Research and Publishing Institute.
Samuelson, P (1381). Economic, Translation by Hossein Pirnia, Ketab Institute.
Sheikh, H A. (1389). Vasael Alshiah, Dar Altafsir Institute.
Toreihi, F, A. (1414). Majma Albahrein, Besat Institute, Tehran.
Yazdi, M, K (1370). Alorvah Alvosgha, Aldavari Institute, Qom.
Yousofi, A, A. (1389). Buy and Sell Banknotes, Farhang va Andishe Eslami Institute, Tehran. Yousofi, A, A. (1377). The Jurisprudential Nature of Money and its Jurisprudential and Economic Strategies, Farhang va Andishe Eslami Institute, Tehran. | ||
|
Statistics Article View: 862 PDF Download: 782 |
||