
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,399 |
Article View | 8,253,281 |
PDF Download | 4,248,847 |
تبیین و رتبهبندی شاخصهای کارایی و اثربخشی دولت در اقتصاد اسلامی | ||
مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
Article 4, Volume 12, Issue 1 - Serial Number 23, August 1398, Pages 89-120 PDF (1.12 M) | ||
Document Type: مقاله پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/ies.2019.2515 | ||
Authors | ||
محمدهادی زاهدیوفا1; موسی شهبازی غیاثی* 2; الیاس نادران3 | ||
1استادیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران | ||
2دانشآموخته اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران | ||
3دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
Receive Date: 20 April 2016, Revise Date: 21 September 2019, Accept Date: 16 November 2017 | ||
Abstract | ||
در دو دهه اخیر، پژوهشها و تحقیقات مربوط به نقش دولت در اقتصاد از مباحث اندازه دولت و وظایف آن در اقتصاد به مقوله کارایی و اثربخشی دولت در اقتصاد معطوف گشته است. این تغییر نگاه به مقوله دولت در اقتصاد، موجب شکلگیری تحقیقات متعددی در خصوص تدوین و ارائه شاخصهای کارایی و اثربخشی دولت در گزارشها و پژوهشهای جهانی شده است. در این میان انطباق این شاخصها و ارائه شاخصهای برآمده از مبانی و وظایف دولت در اقتصاد اسلامی از اهمیّت زیادی برخوردار است. با اتخاذ رویکرد مفهومی موسع از کارایی و اثربخشی، کارایی و اثربخشی دولت را میتوان اینگونه بیان نمود که با استفاده از منابع و اختیارات، وظایف بهنحوی انجام گیرد که بیشترین خروجی و عایدی را داشته و در رسیدن به اهداف بیشترین اثربخشی حاصل شود. این تحقیق مبتنیبر جایگاه و وظایف دولت در نظام اقتصادی اسلام، پس از تفکیک حوزههای وظایف دولت مشتملبر حوزههای کلان اقتصادی، پولی و مالی، درآمد و هزینه دولت، عدالت و رفاه عمومی، اداری و مدیریتی، تنظیمگری و نظارت بر بازار، امنیت اقتصادی و حقوق مالکیت و حوزه علم و آموزش به استخراج و ارائه شاخصهای سنجش کارایی و اثربخشی دولت در حوزههای پیشگفته و رتبهبندی هریک از شاخصها براساس پرسشنامه خبرگانی پرداخته است. شاخص «نسبت خانوارهای زیرخط فقر به کل خانوارها» در حوزه عدالت و رفاه عمومی از میان 64 شاخص، رتبه نخست را بهدست آورد که نشان میدهد براساس نظرات خبرگان، حوزه عدالت در سنجش کارایی و اثربخشی دولت با شاخص (پایین بودن) نسبت خانوارهای زیرخط فقر مهمترین مؤلفه و شاخص است. مجموعه شاخصهای مستخرج و رتبهبندی شده در این تحقیق میتواند در سنجش عملکرد دولت در انطباق با اقتصاد اسلامی استفاده گردد. | ||
Keywords | ||
دولت، اقتصاد اسلامی، کارایی، اثربخشی، شاخص. طبقهبندی JEL: H11; P43 | ||
References | ||
آقانظری، حسن (1390). مبانی بخش عمومی در اقتصاد اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. آقانظری، حسن؛ و گیلک حکیمآبادی، محمدتقی (1382). نگرشی علمی به هزینه و درآمد دولت اسلامی (چاپ اول). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. توتونچیان، ایرج، و عیوضلو، حسین (1379). کاربرد نظریه عدالت اقتصادی در نظام اسلامی توزیع ثروت و درآمد. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 19(75)، 97-132. حکیمی، محمدرضا (1367). الحیات، (احمد آرام، مترجم)، تهران: فرهنگ اسلامی. خاندوزی، سیداحسان (1390). شاخصسازی عدالت اقتصادی با رویکرد اسلامی در اقتصاد ایران؛ با استفاده از روش نماگرهای ترکیبی (رساله دکتری). دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. رضایی، مجید (1383). جایگاه دولت در نهاد اقتصاد. اقتصاد اسلامی، 4(14)، 37-62. صباغکرمانی، مجید و باسخا، مهدی (1388). نقش حکمرانی خوب در بهبود کارکرد هزینههای دولت؛ مطالعه موردی بخش بهداشت و آموزش کشورهای اسلامی. تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران، 1(44)، 109-130. عیوضلو، حسین (1384). عدالت و کارایی (چاپ اول). تهران: دانشگاه امام صادق علیهالسلام. غفاری، هادی (1383). بررسی تطبیقی جایگاه و نقش دولت در نظامهای اقتصادی. تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی. فراهانیفرد، سعید (1381). نقش دولت در اقتصاد. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. قلیچ، وهاب (1389). دولت اسلامی و نظام توزیع درآمد. تهران: دانشگاه امام صادق علیهالسلام. صدر، محمدباقر (1357). اقتصادنا. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. موسویان، سیدعباس (1382). جایگاه دولت در اقتصاد از دیدگاه اسلام. اقتصاد اسلامی، 3(10)، Afonso, A., Schuknecht, L., & Tanzi, V. (2005). Public Sector Efficiency: an International Comparison. Public Choice, 123(3-4), 321-347.
Angelopoulos, K., Philippopoulos, A., & Tsionas, E. (2008). Does Public Sector Efficiency Matter? Revisiting the Relation Between Fiscal Size and Economic Growth in a World Sample. Public Choice, 137(1-2), 245-278.
Bartuseviciene, I., & Sakalyte, E. (2013). Organizational Assessment: Effectiveness vs. Efficiency. Social Transformations in Contemporary Society, 1(1), 45-53.
Guran, M. C. (2008). A Cross-Country Analysis of Public Sector Interventions’ Efficiency. Ekonomicky Casopis, 56(02), 182-211.
Kahf, M, (2005). Public Sector Economics From Islamic Perspective, Mimeo.
Low J. (2000). The Value Creation Index. Intellectual Capital. 1(3), 252-262,
Mimicopoulos, M. G., Kyj, L., Sormani, N., Bertucci, G., & Qian, H. (2007). Public Governance Indicators: A Literature Review. United Nations, 1-55.
| ||
Statistics Article View: 860 PDF Download: 652 |