News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,499,931 |
| PDF Download | 4,504,012 |
عدالت و سیاستگذاری تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران؛ جایگاه و دلالت‌ها | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| Article 4, Volume 14, Issue 2 - Serial Number 28, December 1397, Pages 97-131 PDF (642.8 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی) | ||
| DOI: 10.30497/pk.2019.2500 | ||
| Authors | ||
| جلال درخشه1; حمید هوشنگی* 2 | ||
| 1عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (علیه السلام) | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام | ||
| Receive Date: 16 November 2018, Revise Date: 02 November 2018, Accept Date: 09 February 2019 | ||
| Abstract | ||
| تنوع قومی در هر کشوری نیازمند سیاستگذاری متناسب با مبانی نظام سیاسی و وضعیت تنوع در آن کشور است و ایران از جمله کشورهای دارای تنوع قومی محسوب می‌‌شود. عدالت در نظام جمهوری اسلامی ایران یک گفتمان اساسی و عامل مشروعیت‌بخش به‌شمار می‌رود و باید سیاستگذاری بر مبنای آن انجام شود. بنابراین، عدالت در سیاستگذاری تنوع قومی در این کشور، هم دارای جایگاه و اهمیت است و هم دلالت‌هایی را به‌جای می‌گذارد. این مقاله با روش اسنادی و با بهره‌گیری از منابع و اسناد موجود، ضمن انتخاب رویکرد و تعریف عدالت در آن، به وضع اشیاء در مواضع خودشان به عنوان چارچوب نظری مختار، به بررسی جایگاه و اهمیت عدالت در سیاستگذاری تنوع قومی از سه منظر می‌پردازد؛ اول، از جنبه نظری که با ارائه تئوری‌ها به تبیین رابطه عدالت و بروز بحران‌های قومی می‌پردازند. دوم، از جنیه عینی و میدانی به نتایج پیمایش‌‌هایی اشاره دارد که جایگاه عدالت را در سیاستگذاری تنوع قومی نشان می‌دهد و سوم، از جنبه جایگاه عدالت در اسناد بالادستی مرتبط با حوزه قومی. میزان حجم این پرداختن به این موضوع نشان از اهمیت بحث عدالت در سیاستگذاری دارد. در گام بعد نیز دلالت‌های اتخاذ رویکرد عادلانه در سیاستگذاری تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران استخراج شده است. بررسی‌ها و مطالعات نشان می‌دهد دلالت‌های اصولی، هدفی، فرآیندی، سیاستی و ساختاری از اتخاذ رویکرد عادلانه در سیاستگذاری تنوع قومی نشئت می‌گیرند. | ||
| Keywords | ||
| عدالت; سیاستگذاری; تنوع قومی; جمهوری اسلامی ایران; دلالت | ||
| References | ||
|
اصول سیاست فرهنگی کشور، مصوب جلسه 288 مورخ 20/5/1371 شورای عالی انقلاب فرهنگی، قابل بازیابی در: https://sccr.ir/pro/655 افتخاری، اصغر(1383). اقلیت‌گرایی دینی: طراحی یک چارچوب تحلیلی، تهران: تمدن ایرانی. افروغ، عماد(1390). پیش‌فرض‌ها و رویکردهای نظری عدالت اجتماعی در مجموعه مقالات عدالت دومین نشست اندیشه‌های راهبردی، تهران: دبیرخانه نشست اندیشه‌های راهبردی. الوانی، سیدمهدی و شریف‌زاده، فتاح(1383). فرآیند خط‌مشی‌گذاری عمومی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. پیغامی، عادل(1387). تحلیل مبادی هستی شناختی و معرفت شناختی مسئله عدالت در اندیشه استاد شهید مطهری. مطالعات اقتصاد اسلامی، 1(1)، 200-173 پورعزت، علی اصغر، طاهری عطار، غزاله و سعدآبادی، علی اصغر(1391). راهبری ملت سازی پایدار مبتنی بر عدالت اجتماعی. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، 4 (11)، 22-1 تراب زاده جهرمی، محمدصادق و سجادیه، علیرضا(1390). گونه‌شناسی نظریات عدالت مبتنی بر ابعاد فلسفی؛ روشی در تبیین ماهیت مفهومی عدالت. دوفصلنامه علمی- تخصصی مطالعات اقتصاد اسلامی، 3(2)، 95-59 توسلی، حسین(1375). مبانی نظری عدالت اجتماعی، تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان. جلایی پور، حمیدرضا و قنبری، علی(1388). بررسی هویت ملی و ارزش‌های جهانی شدن با تأکید بر ایرانیان عرب زبان. فصلنامه پژوهشنامه علوم اجتماعی، 3 (2)، 186-165. جمال‌زاده، ناصر(1387). عدالت سیاسی و اجتماعی در سه رهیافت فقهی، فلسفی و جامعه‌شناختی.دوفصلنامه دانش سیاسی، 8 (2)، 5-35. خامنه‌ای، سید علی(1383). بیانات در دیدار با دانشجویان، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3257
خلیلی، عزیزالله(1391). بررسی اصول مؤثر بر سیاستگذاری عمومی از دیدگاه اسلامی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران). خواجه‌سروی، غلامرضا (1386). فراز و فرود عدالت در جمهوری اسلامی ایران. دوفصلنامه دانش سیاسی، 6 (2)، 5-35. درخشه، جلال (1386). عدالت از دیدگاه امام علی(ع). دوفصلنامه دانش سیاسی، 5 (1)، 5-37. درخشه، جلال(1387). عدالت از دیدگاه امام علی(ع) در مجموعه مقالات سیاست و عدالت؛ بررسی ابعاد نظری و کاربردی عدالت در گفتمان سیاسی اسلام و غرب، به اهتمام دکتر فرشاد شریعت، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
درخشه، جلال و فخاری، مرتضی (1395). گستره مفهوم عدالت در اندیشه امام خمینی رحمه ا...علیه، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 6 (18)، 18-1 ره‌پیک، حسن(1380). جایگاه منافع ملی در سیستم حقوقی، مطالعات راهبردی، 4 (11و 12)،89-81 سن، آمارتیا(1379). آزادی و برابری (حسن فشارکی، مترجم)، تهران: شیرازه (نشر اثر اصلی 1992). سند چشم‌انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران(13/8/1382)، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=9034
سیاست کلی اقتصاد مقاومتی(29/11/1392)، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=25370
سیاست‌های کلی برنامه دوم توسعه(18/8/1372) ، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=2692
سیاست‌های کلی برنامه چهارم(1/5/1384) ، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=37764
سیاست‌های کلی برنامه پنجم(21/10/1387) ، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=5389
سیاست‌های کلی برنامه ششم(9/4/1394) ، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=30128
سیاست‌های کلی جمعیت(30/2/1393) ، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=26440
سیاست‌های کلی علم و فناوری(29/6/1393) ، قابل بازیابی در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27599
صالحی امیری، سیدرضا(1385). مدیریت منازعات قومی در ایران، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام. علی ابن ابیطالب(1379). نهج‌البلاغه (محمد دشتی،مترجم)، قم: آل علی(ع). قاسمی، محمدعلی(1387). مدیریت تنوع فرهنگی (آمریکا، لبنان، ترکیه، هند، بریتانیا و پاکستان)، تهران: تمدن ایرانی. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قابل بازیابی در: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/132239
قانون برنامه اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، قابل بازیابی در: قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، قابل بازیابی در:
https://rc.majlis.ir/fa/law/show/92488
قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، قابل بازیابی در: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/93301 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، قابل بازیابی در: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94202 قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، قابل بازیابی در: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/790196 قیصری، نورالله(1386). تنوع فرهنگی و وحدت ملی در ایران: الزامات نظری و رهیافتی، درمجموعه مقالات تنوع فرهنگی و همبستگی ملی در ایران، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام. کریمی، علی و قاسمی طوسی، سمیه(1393). سیاستگذاری اجتماعی و هویت‌سازی ملی؛ فراگیری سیاست‌های کلان اجتماعی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات ملی، 15(58)، 48-25 محمدی ری‌شهری، محمد(1416 ق). میزان الحکمه (ج3)، قم: دارالحدیث. مطهری، مرتضی(1392). عدل الهی، تهران: صدرا، چاپ 40. مطهری، مرتضی(1381). نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا، ، چاپ 31. مور، کن بلیک(1385). م‍ق‍دم‍ه‌ای بر سیاستگذاری اجتماعی، (ع‍ل‍ی‌اص‍غ‍ر س‍ع‍ی‍دی و س‍ع‍ی‍د ص‍ادق‍ی ج‍ق‍ه، مترجمان)، تهران: موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی (نشر اثر اصلی 2006). موسسه مطالعات ملی(1395). یافته‌های پیمایش در کل کشور، تهران: تمدن ایرانی. نقشه علمی کشور(مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، خرداد 1390)، قابل بازیابی در:
https://sccr.ir/pro/1813
نمازی، حسین و لشکری، علیرضا( 1391). توازن و رویکردهای عدالت؛ کنکاشی در رویکرد شهید صدر و شهید مطهری به توازن، دو فصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، 3(2)، 122-97. نوابخش، فرزاد، گراوند، جمشید(1390). بررسی تأثیر احساس عدالت اجتماعی بر هویت ملی شهروندان شیعه و سنی مذهب قوم کرد، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 7(22)، 187-149 نواح، عبدالرضا، تقوی نسب، سید مجتبی(1389). آسیب‌شناسی مسائل قومی در ایران مورد مطالعه: عرب‌های ساکن شهرستان اهواز. پژوهشنامه، 3 (59)،92-59 هوشنگی، حمید(1396). تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران: راهبردها و سیاست‌ها، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). وحید، مجید(1383). سیاستگذاری عمومی، تهران: میزان. | ||
|
Statistics Article View: 848 PDF Download: 830 |
||