News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,500,807 |
| PDF Download | 4,504,172 |
بررسی تطبیقی الگوی عدالت از منظر شهید مرتضی مطهری و مایکل والزر | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| Article 1, Volume 14, Issue 2 - Serial Number 28, December 1397, Pages 1-34 PDF (1008.37 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی) | ||
| DOI: 10.30497/pk.2019.2498 | ||
| Authors | ||
| حسن مجیدی* 1; مهدی امیدی2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه امام صادق علیه السلام | ||
| 2دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه امام صادق علیه السلام | ||
| Receive Date: 06 September 2018, Revise Date: 02 October 2018, Accept Date: 21 November 2018 | ||
| Abstract | ||
| پژوهش حاضر، به دنبال بررسی تطبیقی الگوی عدالت بین دو جریان فکری نوصدرایی و جماعت‌گرایی با تمرکز بر آرای شهید مرتضی مطهری و مایکل والزر است. برای دستیابی به الگوی عدالت از دیدگاه این دو متفکر، سه معرفت «فلسفی»(شامل معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی و هستی‌شناسی)، «پارادایمی» و «علمی» (شامل نظریه و مدل) در نظر گرفته شده و داده‌ها گردآوری و با استفاده از روش تطبیقی، تحلیل شده است. بنابراین پس از تبیین معرفت فلسفی و پارادایمی جریان‌های فکری نوصدرائیان و جماعت‌گرایان، نظریه و مدل عدالتِ «زیربنا-روبنا»ی شهید مطهری با «برابری پیچیده»ی والزر در محورهای «تلقی از مفهوم عدالت»، «ادراک اعتباریات از عدالت»، «نسبی‌گرایی در عدالت»، «تکثرگرایی در اصول عدالت» و «رابطه‌ی حقوق فرد و جامعه در اجرای عدالت» بررسی و مقایسه شد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد باوجود اشتراکات دو متفکر در اهمیت دادن به جامعه و اجتماع در تلقی از مواهب اجتماعی و اصول توزیع آن، شهید مطهری حقوق جامعه را نسبت به حقوق افراد مقدم می‌داند و با نسبی‌گرایی و تکثرگراییِ حداکثری در مواهب و اصول توزیع موافق نیست. وی همچنین ـ‌برخلاف رویکرد والزرـ معتقد به وجود برخی از ادراکات جهان‌شمول و ثابت در عدالت است. از طرف دیگر والزر با احصای حوزه‌های جزئی یازده‌گانه از عدالت (عضویت، امنیت و رفاه، پول و کالا، منصب، کار سخت، اوقات فراغت، آموزش، خویشاوندی و عشق، تشخیص و رسمیت، فیض الهی و قدرت سیاسی)، به حفظ استقلال هر حوزه از «سلطه» و «انحصار» تأکید دارد؛ اما شهید مطهری با بیان سه حوزه‌ی کلی از عدالت (عدل الهی، عدالت فردی و عدالت اجتماعی) قائل به وجود رابطه‌ی «همه‌جانبه»ی تأثیر میان آن‌ها در ساختاری است که عدل الهی زیربنای عدالت بشری و عدالت فردی زیربنای عدالت اجتماعی است. | ||
| Keywords | ||
| عدالت; الگوی عدالت; نوصدرائیان; شهید مطهری; جماعت‌گرایان; مایکل والزر | ||
| References | ||
|
بشیریه، حسین(1392). جامعه‌شناسی سیاسی. تهران: نشر نی، چاپ بیست و یکم. جمالزاده، ناصر(1387). عدالت سیاسی و اجتماعی در سه رهیافت فقهی، فلسفی و جامعه‌شناختی. دانش سیاسی، 4(2)، 5-35. جوادی آملی، عبدالله(1384). سرچشمه اندیشه (ج3). قم: اسراء، چاپ دوم. جوادی آملی، عبدالله(1389). رحیق مختوم (ج6 تا 10). قم: اسراء، چاپ چهارم. جوادی آملی، عبدالله(1390). تفسیر موضوعی قرآن کریم، معاد در قرآن (ج4). قم: اسراء، چاپ هشتم. چالمرز، آلن‌اف(1394). چیستی علم، درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی (سعید زیباکلام، مترجم). تهران: سمت، چاپ پانزدهم. خسروپناه، عبدالحسین(1388). جریان‌شناسی فکری ایران معاصر. قم: مؤسسه حکمت نوین اسلامی. خسروپناه، عبدالحسین(1394). در جست‌وجوی علوم انسانی اسلامی (2ج). قم: دفتر نشر معارف، چاپ دوم. خلیلی، علی(1396). نسبت عدالت و آزادی؛ مطالعه تطبیقی آراء شهید مطهری و جان رالز. (رساله دکتری منتشر نشده). دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. رش‍اد، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر(1388). دی‍ن‌پ‍ژوه‍ی معاصر: درن‍گی در گ‍ف‍ت‍م‍ان‌ه‍ای س‍ه‌‌گ‍ان‍ه م‍ت‍ج‍م‍د، م‍ت‍ج‍دد و م‍ج‍دد. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. سندل، مایکل(1394 الف). عدالت کار درست کدام است؟ (حسن افشار، مترجم). تهران: نشر مرکز، چاپ دوم. سندل، مایکل(1394 ب). لیبرالیسم و محدودیت‌های عدالت (حسن افشار، مترجم). تهران: نشر مرکز، چاپ اول. سوزنچی، حسین(1389). معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، چاپ اول. صدرالمتألهین(1391). المبدأ و المعاد (سید جلال‌الدین آشتیانی، تصحیح). قم: بوستان کتاب، چاپ چهارم. صدرالمتألهین(1419 ق). تفسیر القرآن الکریم (محمدجعفر شمس‌الدین، تحقیق و تعلیق). بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، الطبعه الأولی. طاهری، مهدی(اردیبهشت 1388). عدالت از نگاه شهید مطهری. پگاه حوزه، (شماره 253)، 15-21. طباطبایی، سید محمدحسین(1387). اصول فلسفه و روش رئالیسم (5 ج). تهران: انتشارات صدرا، چاپ شانزدهم. طباطبایی، سید محمدحسین(1430 ق). المیزان فی تفسیر القرآن (10ج). قم: منشورات ذوی‌القربی، الطبعه الأولی. غفاری، غلامرضا(زمستان 1388). منطق پژوهش تطبیقی. مطالعات اجتماعی ایران، (شماره 8)، 99- 119. کنفیلد، جان وی(1392). فلسفه معنا، معرفت و ارزش، در قرن بیستم. تهران: حکمت، چاپ اول. مالهال، استیون؛ سوئیفت، ادم(1385). جامعه‌گرایان و نقد لیبرالیسم (جمعی از مترجمان). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. مطهری، مرتضی(1372). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج19). قم: صدرا، چاپ هشتم. مطهری، مرتضی(1372). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج2). قم: صدرا، چاپ هشتم. مطهری، مرتضی(1372). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج3). قم: انتشارات صدرا، چاپ دوم. مطهری، مرتضی(1374). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج13) قم: انتشارات صدرا، چاپ دوم. مطهری، مرتضی(1377). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج2). تهران: صدرا، چاپ هفتم. مطهری، مرتضی(1381). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج21). قم: انتشارات صدرا، چاپ اول. مطهری، مرتضی(1389 ب). سیری در نهج‌البلاغه. تهران: صدرا. مطهری، مرتضی(1389 ج). مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی (6): زندگی جاوید یا حیات اخروی. تهران: صدرا. مطهری، مرتضی(1389). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج15). قم: انتشارات صدرا، چاپ ششم. مطهری، مرتضی(1389). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج16). قم: انتشارات صدرا، چاپ دهم. مطهری، مرتضی(1389). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج23). قم: انتشارات صدرا، چاپ ششم. مطهری، مرتضی(1390 الف). بیست گفتار. تهران: صدرا، چاپ سی و پنجم. مطهری، مرتضی(1390 ب). عدل الهی. تهران: صدرا، چاپ سی و هفتم. مطهری، مرتضی(1403 ق). بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی. تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول. مک‌اینتایر السدیر(1379). تاریخچه فلسفه اخلاق (انشاء الله رحمتی، مترجم). تهران: حکمت، چاپ اول. مک‌اینتایر السدیر(1393). در پی فضیلت: تحقیقی در نظریه اخلاقی (حمید شهریاری و محمدعلی شمالی، مترجمان). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت). مک‌اینتایر، السدیر(1395). بحران معرفت‌شناختی: روایت دراماتیک و فلسفه‌ی علم (سید علیرضا بهشتی، مترجم). تهران: انتشارات ناهید، چاپ اول. مک‌کی، تام؛ مارش، دیوید(1384). روش مقایسه‌ای، در روش و نظریه در علوم سیاسی (ویراسته‌ی دیوید مارش و جری استوکر)، (امیرمحمد حاج‌یوسفی، مترجم). تهران: مطالعات راهبردی. نصرت‌پناه، محمدصادق(1394). عدالت در حکمت سیاسی متعالیه: امام خمینی، علامه طباطبایی، شهید مطهری و آیت‌الله جوادی آملی. (رساله دکتری منتشر نشده). دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. نیگل، تامس(1393). در پی معنا (سعید ناجی و مهدی معین‌زاده، مترجمان)، (مصطفی ملکیان، ویراستار). تهران: هرمس، چاپ چهارم. واعظی، احمد(1393). نقد و بررسی نظریه‌های عدالت. قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. والزر مایکل(1387). تفسیر و نقد اجتماعی (مرتضی بحرانی، مترجم). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ اول. والزر مایکل(1389). فربه و نحیف، خاستگاه هنجارهای اخلاقی (سید صادق حقیقت و مرتضی بحرانی، مترجم). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ اول. والزر مایکل(1391). در باب مدارا (صالح نجفی، مترجم). تهران: پردیس دانش، چاپ اول. والزر، مایکل(1394). حوزه‌های عدالت در دفاع از کثرت‌گرایی و برابری (صالح نجفی، مترجم). تهران: ثالث، چاپ دوم. وریج کاظمی، عباس(1381). امام خمینی و احیای دین و نظریه ولایت مطلقه فقیه. روش‌شناسی علوم انسانی، (شماره 30)، 62 - 78. ویتگنشتاین، لودویک(1380). پژوهش‌های فلسفی (فریدون فاطمی، مترجم). تهران: نشر مرکز. Kymlicka, Will (2002). Contemporary Political Philosophy an Introduction (Second edition). New York, Oxford: Oxford University Press. MacIntyre, Alasdair (1988). Whose Justice? Which Rationality?. Notre Dome, University of Notre Dome Press. Ragin, Charles C (1987).The Comparative Method: Moving Beyond Qualitative and Quantitative Strategies. Berkeley: University of California Press. Ragin, Charles C (2004). Comparative Methodology the Logic of Case Oriented Research. Department of Sociology, University of Arizona USA. Taylor Charles (1990). Sources of the self. Cambridge University press. Walzer Michael (1983). Spheres of justice: a defence of pluralism and equality. Oxford: Basil Blackwell. | ||
|
Statistics Article View: 801 PDF Download: 992 |
||