News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,496,613 |
| PDF Download | 4,503,253 |
پژوهشی پیرامون انواع جدیدی از مغالطه در قرآن کریم | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 5, Volume 12, Issue 2 - Serial Number 24, April 1398, Pages 83-101 PDF (372.62 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/quran.2019.2474 | ||
| Authors | ||
| بهناز صادقی گل* 1; علیرضا دهقانپور2 | ||
| 1کارشناس ارشد معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| Receive Date: 13 December 2018, Revise Date: 15 April 2019, Accept Date: 21 May 2019 | ||
| Abstract | ||
| مغالطه یکی از طرق مهم اشتباه در استدلال و تحریف در تفکر است. آشنایی با انواع مغالطه سبب میشود تا اندیشه انسان از زودباوری و سطحی‌نگری در برابر انواع خطاها در استدلال در امان بماند. انواع مغالطهها، متعدد و قابل افزایش است و تشخیص و تکمیل انواع مغالطه، در علم منطق حائز اهمیت است. دقت در آیات قرآن کریم از حیث چگونگی طرح مناظره‌ها و تأکید قرآن بر نشان دادن وجه مغالطه و راه اظهار و غلبه بر مغالطات، بیانگر این مسأله است که قرآن کریم به سبک گفتگو در مناظره توجه دارد. با تأمل در آیات قرآن کریم، مغالطاتی در مناظرات کافران با پیامبران الهی دیده میشود که می‌توان آنها را در انواع متعددی طبقه‌بندی کرد و با دقت در آنها انواع دیگری از مغالطه را تشخیص داد و به شمار انواع مغالطههای موجود اضافه کرد. برای تشخیص انواع مختلف مغالطهها ابتدا کل آیات، بررسی و انواع مغالطات مطرح در قرآن بررسی شد، سپس چند نوع مغالطه که میتوانست در دستهبندی جدید یا متفاوتی قرار گیرد تحت عناوین ابداعی معرفی شد. در این راستا هفت نوع مغالطه ارائه میشود که عبارتند از: مغالطههای استبعاد، حقیقت و مجاز، ظن و گمان، بود و نمود، برچسب، سوگند و خودبرتری عقلی. | ||
| Keywords | ||
| قرآن کریم; مغالطه; منطق; استدلال | ||
| References | ||
|
قرآن کریم. ابن سینا، (1373ش)، برهان شفاء، ترجمه و پژوهش مهدی قوام صفری، تهران: فکر روز. توانایی، محمدحسین؛ بهاءالدینی، فرخنده (1388ش)، «بررسی مفهوم ظن و گمان در قرآن کریم»، فصلنامه علمی- پژوهشی علوم اسلامی، سال چهارم، شماره 15، صص 194-177. ثقفی تهرانی، محمد (1398ق)، تفسیر روان جاوید، چاپ سوم، تهران: انتشارات برهان. جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق)، الصحاح، بیروت: دارالعلم. حاجی اسماعیلی، محمدرضا؛ کمالوند، پیمان؛ رحیمی، سجاد (1392ش)، «نقش پیشفرضها و پیشفهمها در تفسیر قرآن کریم از منظر آیتالله جوادی آملی»، دو فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، سال ششم، شماره دوم، صص 101-79. خرقانی، حسن (1380ش)، «درآمدی بر بحث سوگند در قرآن»، فصلنامه الهیات و حقوق، شماره 1، صص 55-39. خندان، علیاصغر (1396ش)، مغالطات، چاپ سیزدهم، قم: مؤسسه بوستان کتاب. ذوقی، امیر (1392ش)، «نگرهای جدید درباره انسجام متنی سورههای قرآن کریم»، دو فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، سال ششم، شماره دوم، صص 175-151. شریعتی سبزواری، محمدباقر (بی‌تا)، مناظره و تبلیغ؛ فن مناظره، مجادله، مغالطه و خطابه، تهران: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج). ضیاء، موحد (1388ش)، «پای سخن منطق»، خردنامه همشهری، شماره 32. طباطبائی، محمدحسین (1363ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی. طبرسی، فضل بن حسن (1390)ش، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تالیف محمد بیستونی، مشهد: آستان قدس رضوی. طیب، سید عبدالحسین (1378ش)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلام. عارف، رضا (1394ش)، مغالطه پژوهی نزد فیلسوفان مسلمان، چاپ دوم، تهران: بصیرت. فارابی، محمد بن محمد (1410ق)، المنطقیات، تحقیق محمدتقی دانشپژوه، قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. فضل اللّه، محمدحسین (1417ق)، الیمین و العهد و النذر، بیروت: دار الملاک. قرائتی، محسن (1383ش)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن. کلینی، محمد بن یعقوب (1365ش)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة. مطهری، مرتضی (1389ش)، مجموعه آثار، تهران: صدرا. مکارم شیرازی، ناصر (1353ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه. منتظری مقدم، محمود (1387ش)، منطق، چاپ دوم، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. موسوی همدانی، سید محمدباقر (1374ش)، ترجمه تفسیر المیزان، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. نبویان، محمود (1385ش)، «مغالطات»، معرفت فلسفی، سال سوم، شماره سوم، صص 156-109. نراقی، مهدی (1385ش)، جامعالسعادات، ترجمه کریم فیضی، قم: انتشارات قائم آل محمد. وایت، جمی (1395ش)، مغلطه راهنمای درست اندیشیدن، ترجمه مریم تقدیسی، تهران: ققنوس. Kelley, David. (1949), The Art of Reasoning, NewYork: W. W. Norton & Company, Forth edition. | ||
|
Statistics Article View: 1,523 PDF Download: 1,469 |
||