
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 513 |
Number of Articles | 4,443 |
Article View | 8,498,874 |
PDF Download | 4,503,691 |
بررسی فقهی حقوقی دیدگاه شیخ محمد عبده پیرامون حکومت | ||
پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
Article 3, Volume 1, Issue 1, November 1391, Pages 61-78 PDF (181.75 K) | ||
Document Type: مقاله پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/fiqh.2013.2446 | ||
Author | ||
محمدسعید ممتازنیا* | ||
دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران | ||
Receive Date: 16 July 2019, Accept Date: 16 July 2019 | ||
Abstract | ||
اندیشه حکومت اسلامی در دوران مدرن و چیستی و چگونگی تشکیل و اعمال آن در این عصر و نسبت آن با دموکراسی غربی و دستاوردهای غیرمسلمانان، مهمترین دغدغهی اندیشمندان سیاسی مسلمان معاصر بوده است. در این بین، روشنفکران دینی در جهان عرب از پیشگامان طرح سؤال در این باب و دادن پاسخهای مقتضی بودهاند. شیخ محمد عبده که از پیشگامان طرح اندیشه بازگشت به سلف صالح و پیرایش دین از خرافات است، از مهمترین اندیشمندانی است که رجوع به آثار و اقوال او میتواند ما را در فهم تاریخی این نظریات کمک کند. عبده علاوه بر تأکید بر آموزش مردم و تقدم آن بر هرگونه اعمال سیاسی، در مقابل اتفاقات سیاسی زمانه خود ساکت ننشست و با پرداختن به مفاهیمی همچون معنای حکومت، حاکم، شکل حکومت اسلامی، شرایط خلیفه، اختیارات خلیفه، معنای أولیالأمر، نقش شورا در حکومت اسلامی، فرق بین سلطنت و حکومت اسلامی و فرق بین تئوکراسی و حکومت اسلامی، گنجینهای گرانبها در اختیار محققین در این حوزه گذاشت. این نوشته کوشیده است که با پرداخت هرچند اجمالی به این مفاهیم در گفتمان حقوقی-سیاسی عبده، به واکاوی ریشههای اندیشهی حکومت اسلامی در دنیای امروز که مهمترین آنها جریانهای اخوان المسلمین و داعش هستند بپردازد و با دوری از مناقشات قومی-مذهبی، از یکی از بزرگترین تئوریسینهای این مکتب مطالبی را نقل کند که به فهم گفتار و رفتار گروههای سلفی امروز کمک کند. | ||
Keywords | ||
محمد عبده; حکومت اسلامی; حاکم اسلامی; حقوق عمومی; شورا; سلفیه; قانون | ||
References | ||
قرآن کریم احمدی، مهدی (1383)، شیخ محمد عبده؛ رایت اصلاح، تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی-معاونت فرهنگی. اسدآبادی، سید جمالالدین، و عبده، محمد (1356)، العروة الوثقی، ترجمه زینالعابدین کاظمی خلخالی، تهران: انتشارات حجر. امین، احمد (2012م)، زعماء الإصلاح فی العصر الحدیث، قاهره: مؤسسة هنداوی للتعلیم والثقافة. پاکتچی، احمد و دیگران (1390)، بنیادگرایی و سلفیه؛ بازشناسی طیفی از جریانهای دینی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). حسینی طباطبائی، مصطفی (1362)، شیخ محمد عبده؛ مصلح بزرگ اجتماعی، تهران: انتشارات قلم. رشید رضا، محمد (1961م)، تفسیر المنار، بیروت: دار المعرفة. رشید رضا، محمد (2006م)، تاریخ الأًستاذ الإمام الشیخ محمد عبده، قاهره: دار الفضلیة. رئیس کرمی، سید علی (1382)، شیخ محمد عبده و همبستگی جهان اسلام، زاهدان: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت سیستان و بلوچستان. صاحبی، محمدجواد (1380)، مبانی نهضت احیای فکر دینی، قم: بوستان کتاب قم. صالحی نجفآبادی، ناصر (1374)، بررسی اندیشههای سیاسی شیخ محمد عبده، (پایاننامه کارشناسی ارشد)، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). عبده، محمد (1989م)، الإسلام و النصرانیة مع العلم و المدینة، بیروت: دار مکتبة الحیاة. علیخانی، علیاکبر و همکاران (1390)، اندیشه سیاسی متفکران مسلمان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. عمارة، محمد (1993م)، الأعمال الکاملة الإمام الشیخ محمد عبده، بیروت: دار الشروق. عنایت، حمید (1356)، سیری در اندیشه سیاسی عرب، تهران: انتشارات امیرکبیر. غمامی، سید محمدمهدی و همکاران (1395)، اندیشههای حقوق عمومی، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد. مطهری، مرتضی (1363)، نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، قم: انتشارات صدرا. موسوی خلخالی (1360)، تاریخ نظریات سیاسی اسلام، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع). | ||
Statistics Article View: 338 PDF Download: 361 |