News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,499,575 |
| PDF Download | 4,503,876 |
واکاوی مفهومی و مصداقی آیه تبلیغ بر اساس دلالت سیاق | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 12, Volume 12, Issue 1 - Serial Number 23, December 1397, Pages 293-314 PDF (359.7 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/quran.2019.2397 | ||
| Authors | ||
| عابدین مومنی1; حامد ضیاءفر* 2 | ||
| 1دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
| Receive Date: 09 August 2018, Revise Date: 06 December 2018, Accept Date: 11 March 2019 | ||
| Abstract | ||
| دانشمندان شیعه بر اساس سیاق درونی آیة تبلیغ (مائده: 67) و با تأکید بر روایات صحیحی که ذیل این آیه در کتب روایی فریقین وجود دارد، ولایت امیرمؤمنان علی(ع) را پس از پیامبر گرامی اسلام(ص) نتیجه گرفتهاند. در مقابل تفاسیر اهل سنت در تمام دورهها با تکیه بر دلایلی که در صدر آنها توجه به «سیاق آیات» قرار دارد، از پذیرش این استدلال سر باز زدهاند. برخی دانشمندان شیعه در مقام پاسخ به این شبهه ادعا میکنند که میان آیة تبلیغ و آیات قبل و بعد آن ارتباط معنایی وجود ندارد و لذا این سیاق آیات، از حجیت ساقط است. این پژوهش نشان میدهد انسجام معنایی آیات قبل و بعد از آیة تبلیغ، نه تنها تضادی با ارتباط این آیه با ولایت امیر مؤمنان علی(ع) ندارد، بلکه خود دلیلی محکم بر وجود چنین ارتباطی است. همچنین با توجه به دلالت سیاق، میتوان به معنای ولایت نیز در همین آیات دست یافت. در این آیات تعبیر «ما آُنزِل» در ارتباط با مفهوم ولایت به کار رفته و از جاری شدن ولایت خدا بر رسولش و برخی مؤمنان خاصّ صحبت شده است. در تمام این سیاق، قوم یهود و اعتقاد باطل آنان به عنوان اصلیترین دشمنان ولایت معرفی میشوند. | ||
| Keywords | ||
| ولایت; آیة تبلیغ; انسجام معنایی آیات; غدیر | ||
| References | ||
|
کتاب‌نامه: قرآن کریم. 1. آلوسى، سید محمود (1415ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه. 2. ابن بابویه، محمد بن علی (1377ش)، معانی الاخبار، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 3. ابن اثیر، مبارک بن محمد (1367ش)، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، تحقیق محمود محمد طناحی، قم: اسماعیلیان. 4. ابن اسحاق، محمد (1383ق)، سیره ابن هشام، بی‌جا: مکتبة محمد علی صبیح و اولاده. 5. ابن سعد، محمد (بیتا)، الطبقات الکبری، بیروت: دار صادر. 6. ابن عساکر، ابو القاسم علی بن حسن شافعی دمشقی (۱۴۱۵ق)، تاریخ مدینه دمشق، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر. 7. ابن کثیر دمشقی، أبوالفداء اسماعیل بن عمر (1987م)، تفسیر القـرآن العـظیم، دوم، بیروت: دار المعرفه. 8. ابن مردویه، احمد بن موسی (1424ق)، مناقب علی بن ابی طالب (ع) و ما نزل من القرآن فی علی (ع)، قم: موسسه دار الحدیث. 9. ابن منظور، محمد بن مکرم (1408ق)، لسان العرب، تحقیق علی شیری، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 10. احمد بن محمد، أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل (1421ق)، مسند الإمام أحمد بن حنبل، دمشق: مؤسسة الرسالة. 11. اسعدی، محمد (1389ش)، آسیبشناسی جریانهای تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 12. اصفهانی، ابو نعیم (1905م)، مسند ابوحنیفه، ریاض: مکتبه الکوثر. 13. بحرانى، هاشم بن سلیمان (1416ق)، البرهان فى تفسیر القرآن، تهران: بنیاد بعثت. 14. بخاری، محمد (1401ق)، صحیح بخاری، بیروت: دارالفکر. 15. بغوی، حسین بن مسعود (1420ق)، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن (تفسیر بغوی)، بیروت: داراحیاء التراث العربى. 16. ثعلبی، احمد بن محمد (1422ق)، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 17. جواد علی (1976م)، تاریخ مفصل عرب قبل از اسلام، بغداد: مکتبه النهضه لدار العلم. 18. جوادی آملی، عبدالله (1383ش)، ولایت علوی، قم: اسراء. 19. حتی، فیلیپ خلیل (1366ش)، تاریخ عرب، ترجمة ابوالقاسم پاینده، تهران: آگاه. 20. حسکانی، عبید اللَّه بن عبدالله (1411ق)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران: موسسة الطبع و النشر. 21. حسینی میلانی، علی (بیتا)، آیات غدیر از دیدگاه اهل‌سنت، قم: مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل‌بیت (ع). 22. حجتی، سید محمد باقر (1360ش)، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 23. خویی، سید ابوالقاسم (1392ش)، بیان در علوم و مسائل کلی قرآن، ترجمه محمد صادق نجمی و هاشم هاشمزاده هریسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات سازمان اوقاف. 24. رامیار، محمود (1362ش)، تاریخ قرآن، تهران: امیرکبیر. 25. زحیلی، وهبه بن مصطفی (1418ق)، التفسیر المنیر فی العقیده و الشّریعه و المنهج، بیروت: دار الفکر المـعاصر. 26. زرکشی، بدرالدین (1408ق)، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: دارالفکر. 27. سلوی، محمد العواء (1419ق)، الوجوه و النظائر فی القرآن الکریم، بیروت: دار الشروق. 28. سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن بن ابىبکر (1363ش)، الاتقان فی علوم القرآن، ترجمه سید مهدی حائری قزوینی، تهران، امیرکبیر. 29. سیوطى، جلال الدین عبدالرحمن بن ابىبکر (1404ق)، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى. 30. شافعی، محمد بن ادریس (بیتا)، الرساله، بیروت: مکتبه العالمیه. 31. شانظری، جعفر، طباطبایی پوده، مهران (1393ش)، «متن متواتر حدیث ثقلین در کتب شیعی و منابع اهل سنت»، فصلنامة حدیثپژوهی، سال ششم، شمارة دوازدهم. 32. شرف الدین، سید عبدالحسین (1417ق)، الفصول المهمه فی تالیف الامّه، تحقیق عبدالجبار شراره، تهران: مجمع التقریب. 33. شلبی، احمد (1989م)، موسوعة التاریخ الاسلامی، سیزدهم، قاهرة: مکتبة المصریة. 34. عسقلانی، ابن حجر (بیتا)، فتح الباری، بیروت: دارالمعرفه. 34. طباطبایى، سید محمد حسین (1417ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم. 35. طبرسى، فضل بن حسن (1372ش)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو. 36. طبرى، ابو جعفر محمد بن جریر (1412ق)، جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفه. 37. طوسی، محمد بن حسن (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 38. طوسی، محمد بن حسن (1414ق)، الامالی، قم: دار الثقافه. 39. فخر رازی، فخرالدین محمد بن عمر (۱۴۲۱ق)، مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر)، بیروت: دار الکتب العلمیة. 40. فیاض، علی‌اکبر (1395ش)، تاریخ اسلام، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 41. قمى، على بن ابراهیم (1363ش)، تفسیر القمی، قم: دار الکتاب. 42. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم (1422ق)، ینابیع المودة لذوی القربی، قم: دار الاسوة. 43. مرتضی العاملی، جعفر (1415ق)، الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص)، چهارم، بیروت: دارالهادی. 44. معرفت، محمد هادی (1387ش)، التمهید فی علوم القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 45. مغنیه، محمد جواد (1424ق)، تفسیر الکاشف، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 46. مقاتل بن سلیمان (1420ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 47. مکارم شیرازی، ناصر (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 48. نجارزادگان، فتح الله (1383ش)، «بررسی دیدگاههای فریقین درباره آیة تبلیغ»، پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، شماره 8 و 9. 49. نجارزادگان، فتح الله (1388ش)، بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. | ||
|
Statistics Article View: 819 PDF Download: 613 |
||