News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,467 |
| PDF Download | 5,345,773 |
کشف محور موضوعی سوره حج با روش تحلیل محتوا | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| Article 6, Volume 12, Issue 1 - Serial Number 23, December 1397, Pages 137-168 PDF (788.58 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/quran.2019.2391 | ||
| Authors | ||
| بی بی سادات رضی بهابادی1; مریم احدیان* 2 | ||
| 1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س) | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س) | ||
| Receive Date: 16 June 2018, Revise Date: 06 October 2018, Accept Date: 08 November 2018 | ||
| Abstract | ||
| وجود پیوستگی و ارتباط موضوعی آیات یک سوره از ویژگی‌های قرآن کریم می‌باشد. در این پژوهش با روش تحلیل محتوا به بررسی کشف محور موضوعی در سوره مبارکه حج پرداخته شد. به این منظور در ابتدا تحلیل محتوای کمی، فراوانی کلمات، موضوعات آیات و جهت‌گیری‌ها مورد بررسی قرار گرفت و طبق اطلاعات حاصل از آنها مشخص گردید بخش عمده‌ای از سوره حج مربوط به اصول دین با بیشترین تأکید بر روی توحید و ولایت الهی می‌باشد. در گام دوم با در نظر گرفتن اطلاعات حاصل از تحلیل کمی، به تحلیل محتوای کیفی پرداخته و مضامین استخراج شده دسته‌بندی گردید و در قالب شش مقوله: معاندان حق و دین ستیزان، مؤمنان، ولایت الهی، معبودان باطل، شرایع و احکام اسلام و معاد طبقه‌بندی شد. در نهایت مشخص گردید برخلاف ادعاهای مطرح شده، سوره مبارکه حج با وجود موضوعات متعدد، دارای یک محور کلی می‌باشد که در آیه 62 ذکر گردیده است: «أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ» لذا محور موضوعی سوره حج مقایسه بین خداوند و معبودان باطل و همچنین مقایسه بین مؤمنان که ولی‌شان خداست با منکران که ولی‌شان معبودان باطل است. | ||
| Keywords | ||
| سوره حج; تحلیل محتوا; وحدت موضوعی | ||
| References | ||
|
کتاب‌نامه: قرآن کریم. ابن‌عطیه، عبدالحق بن غالب، (1422ق)، المُحَرّر الوجیز فی تفسیرالکتاب العزیز، بیروت: دارالکتب العلمیه ثعالبی، عبدالرحمان بن محمد، (1418ق)، الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی جانی پور، محمد، (1390ش-الف)، اخلاق در جنگ، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) جانی پور، محمد، (1390ش-ب)،«جایگاه نماز در اندیشه امام رضا»،مطالعات قرآن و حدیث، سال پنجم، شمارة اول. خامه گر، محمد؛ نقی‌زاده، حسن؛ رضایی کرمانی، محمدعلی، (1395ش)، «اعتبارسنجی رهیافت‌های کشف استدلالی غرض سوره‌های قرآن»، پژوهش های قرآنی، سال بیست و یکم، شماره دو. زمانی، محمد حسن؛ قانعی اردکانی، علی، (1391ش)، «نقد شبهات مستشرقان درباره تناسب آیات قرآن»، فصلنامه قرآن پژوهی و خاورشناسان، دوره اول، شمارة دوازده زمخشری، محمود بن عمر، (1407ق)، تفسیر الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی. سیاوشی، کرم، (1389ش)، تحلیل انتقادی مبانی و رهیافت های تفسیری سید قطب در فی ظلال القرآن، تهران: چاپ و نشر بین الملل. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی‌بکر، (۱۳۶۳ق)، التقان فی علوم القرآن، قم: چاپ افست. طباطبایی، سید محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم. طبرسی، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو. طوسی، محمدبن حسن، (1409ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی. فخر رازی، محمد بن عمر، (1420ق)، التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی. فقهی زاده، عبدالهادی، (1374ش)، پژوهشی در نظم قرآن، تهران: جهاد دانشگاهی. قرائتی، محسن، (1388ش)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن. کریپندورف، کلوس، (1378ش)، مبانی روش شناسی تحلیل محتوا، ترجمه هوشنگ نائینی، تهران: انتشارات روش. لطفی، مهدی، (1390ش)، «پیوستگی متنی سوره‌های قرآن کریم»، مطالعات قرآن و حدیث، سال چهارم، شماره دوم.
| ||
|
Statistics Article View: 1,296 PDF Download: 1,014 |
||