News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,508,915 |
| PDF Download | 4,506,558 |
اهمیّت عوامل مؤثر بر تشدید ریسکاعتباری در بانکداری بدون‌ربای ایران | ||
| تحقیقات مالی اسلامی | ||
| Article 6, Volume 8, Issue 2 - Serial Number 16, February 1398, Pages 339-376 PDF (1.75 M) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی) | ||
| DOI: 10.30497/ifr.2019.2322 | ||
| Authors | ||
| احسان ذاکرنیا* 1; مجید زین الدینی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری مدیریت مالی و پژوهشگر مرکز رشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران | ||
| 2دانش‌آموخته دکتری استراتژی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 06 January 2017, Revise Date: 09 July 2018, Accept Date: 18 April 2017 | ||
| Abstract | ||
| تشدید ریسکاعتباری و افزایش حجم مطالبات معوق نظام بانکی در سال‌های اخیر باعث ایجاد بحران بالقوه در نظام بانکداری بدون‌ربای جمهوری اسلامی ایران شده‌است. لازم است پیش از بروز و بالفعل شدن بحران‌های اجتماعی و اقتصادی در سطح کشور برای آن چاره‌اندیشی لازم صورت گیرد. برای تحقق این هدف در این پژوهش ابتدا جهت شناخت بهتر موضوع، مجموعه عوامل اثرگذار بر تشدید ریسکاعتباری با بررسی نسبتاً جامع منابع علمی داخلی و خارجی برشماری شده و سپس براساس نظرات خبرگان با استفاده از روش دلفی عوامل مشابه ادغام شده و به 15 عامل اصلی (8 عامل با ماهیّت کلان یا برون‌زا و 7 عامل با ماهیّت خرد یا درون‌زا) به‌عنوان اهم عوامل اثرگذار بر موضوع تقسیم شدند. سپس با استفاده از روش دیمتل فازی براساس نظرات مدیران عامل بانک‌های کشور ارتباطات درونی و درجه اهمیّت این عوامل تبیین گردید. از نظر خبرگان مورداستفاده در تحقیق که مدیران عامل بانک‌های کشور هستند، عوامل افزایش رفتار ریسک‌پذیرانه مدیریت بانک‌ها، مشکلات ناشی از مورد مصرف تسهیلات، رکود اقتصادی، مشکلات ساختاری بانک‌ها و ضعف در نظارت و پیگیری مطالبات دارای بیشترین تأثیر و درجه اهمیّت در تشدید ریسکاعتباری و افزایش مطالبات معوق نظام بانکی کشور هستند. همچنین براساس نظر خبرگان مشکلات ساختاری بانک‌ها، افزایش نرخ ارز، عدم‌استقلال بانک‌ها، ضعف کارشناسی اعطای تسهیلات، تشدید ریسک‌های سیاسی و افزایش نرخ تورم و مشکلات قانونی به‌عنوان عوامل اثرگذار بر سایر عوامل مؤثر بر تشدید ریسکاعتباری هستند و سایر عوامل جزء گروه عوامل تأثیرپذیر می‌باشند. | ||
| Keywords | ||
| بانک; ریسکاعتباری; دیمتل; مدیریت‌ریسک; نکول. طبقه‌بندی JEL: G21; G31; G32; Z12 | ||
| References | ||
|
آذر، عادل؛ و رجبزاده، علی (1389). تصمیم‌گیری کاربردی - رویکرد MADM. تهران: نگاه‌دانش. آراسته‌خو، محمد (1381). فرهنگ اصطلاحات علمی – اجتماعی. تهران: چاپخش. آهنگران، محمدرسول، و ملاکریمی‌خوزانی، فرشته (1390). بررسی فقهی و حقوقی وجه التزام بانکی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 10(40)، 179-210. ابوالحسنی، اصغر، و حسنی‌مقدم، رفیع (۱۳۸۷). بررسی انواع ریسک‌ها و روش‌های مدیریت آن در نظام بانکداری بدون‌ربای ایران. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 8(30)، 145-172. احمدی، نسیبه (2009). معرفی و نقد روش دلفی. تهران: ماه علوم اجتماعی. احمدیان، اعظم، و داوودی، آزاده (1391). اثر نظارت بانکی بر کاهش مطالبات معوق. فصلنامه حسابداری مدیریت، 5(12)، 117-127. ارمشی، مینا (1390). شناسایی متغیّرهای مؤثر بر ریسکاعتباری مشتریان حقیقی بانک سامان (شعب شمال کشور) (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، زنجان، ایران. اصغرپور، محمدجواد (1383). تصمیم‌گیری چندمعیاره (چاپ سوم). تهران: دانشگاه تهران. اکرامی، محمود، و رهنما‌اسکی، آزاده (1388). بررسی عوامل مؤثر در مطالبات سررسید گذشته و معوق بانک، پژوهشنامه اقتصادی، 16(49)، 117-150. القـری بن عید، محمدعلی (1384). مشکلات بانک‌های اسـلامی‌و راه‌حل آنها (غلامرضا مصباحی‌مقدم، مترجم). فصلنامه اقتصاد اسلامی، 5(20)، 159-192. بازرگان، عباس؛ و زهره، سرمد (1389). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه. بری‌گام، اوجین اف؛ گاپنسکی، لوئیس‌سی؛ و آر دی وز، فیلیپ (1384). مدیریت مالی میانه (علی پارسائیان، مترجم). تهران: ترمه. جهانگیری، اسحاق (1393). نشست با فراکسیون اصول‌گرایان رهروان ولایت، قابل دسترسی در آدرس الکترونیکی http://www.farsnews.com/. حیدری، هادی؛ زواریان، زهرا؛ و نوربخش، ایمان (1390). بررسی اثر شاخص‌های کلان اقتصادی بر مطالبات معوق بانک‌ها. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 11(23)، 38-52. خاکی، غلامرضا (1384). روش تحقیق با رویکردی به‌پایان‌نامه‌نویسی. تهران: بازتاب. خدامی، وحید (1391). اعتبارسنجی واحدهای تجاری دریافت‌کننده تسهیلات مالی مبتنی‌بر صورت‌های مالی (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، تهران، ایران. خوانساری، رسول؛ سیاهکارزاده، محمدسجاد؛ و اصغری، مجید (1391). بررسی فقهی امکان به‌کارگیری سوآپ نکول اعتباری ورق اعتباری در مدیریت ریسکاعتباری بانک‌ها. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 2(3)، 115-142. دانایی‌فرد، حسن؛ و الوانی، سیدمهدی؛ و آذر، عادل (1383). روش‌شناسی پژوهش کمی‌در مدیریت رویکردی جامع. تهران: اشراقی. دوست‌شکوه، فلاح (1386). معرفی مدل. ماهنامه بانک و اقتصاد، 13(89)، 12-15. دهمرده، نظر؛ شهرکی، جواد؛ سیف‌الدین‌پور، سمیرا؛ و اسفندیاری، مرضیه (1391). اعتباری‌سنجی مشتریان بانک با استفاده از رویکرد امتیازدهی اعتباری، مطالعه موردی شعب بانک سپه در زاهدان. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت عمومی، 5-18، 135-152. ذاکرنیا، احسان، و زین‌الدین، مجید (1396 - الف). ارائه بسته مدیریتی مطلوب و بومی، جهت مدیریت عوامل کلان ریسکاعتباری در نظام‌بانکداری بدون‌ربای جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 18(70)، 119-153. ذاکرنیا، احسان، و زین‌الدین، مجید (1396 ب). ارائه بسته مدیریتی مطلوب و بومی، جهت مدیریت عوامل خرد ریسکاعتباری در نظام بانکداری بدون ربای جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه اقتصاد اسلامی، 18(71)، 191-225. ذاکرنیا، احسان، و خادم‌علیزاده، امیر (1396). اصول حاکم بر اعتباری‌سنجی در مدیریت ریسکاعتباری بانکداری اسلامی از نگاه قرآن. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی, 6(2), 5-34. رستمیان، فروغ، و طبسی، داوود (1389). بررسی عوامل مؤثر در ایجاد مطالبات معوق بانک‌های تجاری مناطق آزاد تجاری – صنعتی (مورد مطالعه شعب بانک ملت منطقه آزاد کیش). پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، 2(6)، 173-194. رسول‌زاده، مهدی (1380). کاربرد مدل آلتمن در تعیین وضعیت ورشکستگی شرکت‌ها. ماهنامه تدبیر، 13(120)، 16-22. روحی‌زهرایی، عباس (1378). بررسی علل افزایش مطالبات معوق بانک صادرات در 5 سال 1372 الی 1376و راه‌های کاهش آن (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، تهران، ایران. سیاهکارزاده، محمدسجاد، و محمدی، محسن (1391). نظام سنجش اعتبار در بانکداری اسلامی، ضرورت، جایگاه و الزامات. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 1(2)، 115-141. سیف، ولی‌الله (1394). معضل مطالبات معوق با همراهی شبکه بانکی و مراجع قضایی سامان می‌یابد، قابل دسترسی در آدرس الکترونیکی http://www.cbi.ir/. صفر‌پور، سحر (1390). ارزیابی تأثیر نرخ سود بانکی بر نوسانات مطالبات معوق شبکه بانکی کشور (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه آزاد تهران مرکزی، تهران، ایران. صفری، محدثه (1389). بررسی تأثیر نسبت‌های مالی بر روند مطالبات معوق بانک‌ها (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. صیادی‌تورانلو، حسین؛ منصوری، حسین؛ و جمالی، رضا (1387). شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد کیفیت خدمات کتابخانه‌ای با رویکرد فازی (مطالعه موردی کتابخانه‌های دانشگاه یزد). فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 11(44)، 211-238. طاهری، سیدمحمود (1375). آشنایی با نظریه مجموعه‌های فازی (جلد 2). مشهد: جهاد دانشگاهی. فردریک، اس. میشکین (1388). اقتصاد پول، بانکداری و بازارهای مالی (جلد 1). (حسین قضاوی، مترجم). تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران. فزونی، عسکر (1390). بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد مطالبات معوق بانکی و راه‌های جلوگیری از‌آن در بانک ملی ایران (مطالعه موردی اداره امور شعب شمال تهران) (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، تهران، ایران. فلاح‌شمس، میرفیض، و مهدوی‌راد، حمید (1389). طراحی مدل اعتبارسنجی و پیش‌بینی ریسکاعتباری مشتریان تسهیلات لیزینگ (مورد مطالعه: شرکت لیزینگ ایران خودرو). فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت پرتفوی، 1(2)، 7-30. کردبچه، حمید، و پردل‌نوش‌آبادی، لیلا (1390). تبیین عوامل مؤثر بر مطالبات معوق در صنعت بانکداری ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 16(49)، 117-150. مداحی، جواد (1386). آسیب‌شناسی مطالبات معوق. ماهنامه بانک صادرات، 9(42)، 42-57. موسویان، سیدعباس (1386). بررسی راهکارهای حل مشکل تأخیر تأدیه در بانکداری بدون‌ربا. فصلنامه فقه و حقوق، 3(8)، 102-138. موسویان، سیدعباس؛ و میثمی، حسین (1394). بانکداری اسلامی مبانی نظری تجارب عملی. تهران: پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. مهدوی، اصغرآقا؛ و موسوی، سیدمحمدمهدی (1387). ریسکاعتباری در بانکداری اسلامی و امکان استفاده از تاخت نکول‌اعتباری جهت کنترل آن. فصلنامه جستارهای اقتصادی، 5(9)، 61-66. میرزایی‌عیان، توحید (1391). بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد مطالبات معوق تسهیلات در قالب مشارکت مدنی با نگاه تجربی بانک صادرات آذربایجان غربی (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه پیام‌نور، البرز، ایران. نوروزی، پیام (1393). تأثیر متغیّرهای کلان بر ریسکاعتباری بانک‌ها در ایران. فصلنامه پژوهش‌های پولی - بانکی، 7(20)، 237-257. ویلیامز، چستر آرتور؛ و هاینز، ریچارد (1382). مدیریت‌ریسک (داور ونوس و حجت‌الله گودرزی، مترجمان). تهران: نگاه دانش. Abduh, M. (2014). The Susceptibility of Islamic Banks' Credit Risk Towards Macroeconomic Variables. Journal of Islamic Finance, 176(3810), 1-15.
Abid, L., Ouertani, M. N., & Zouari-Ghorbel, S. (2014). Macroeconomic and Bank-Apecific Determinants of Household's Non-Performing Loans in Tunisia: A dynamic panel data. Procedia Economics and Finance, 13, 58-68.
Ahmad, F., & Bashir, T. (2013). Explanatory Power of Macroeconomic Variables as Determinants of Non-Performing Loans: Evidence form Pakistan. World Applied Sciences Journal, 22(2), 243-255.
Askari, H., Iqbal, Z., & Mirakhor, A. (2011). New Issues in Islamic Finance and Economics: Progress and Challenges (Vol. 753). John Wiley & Sons.
Askari, H., Iqbal, Z., Krichene, N., & Mirakhor, A. (2012). Risk Sharing in Finance: The Islamic Finance Alternative. John Wiley.
Babouček, I., & Jančar, M. (2005). Effects of Macroeconomic Shocks to the Quality of the Aggregate Loan Portfolio (Vol. 22). Czech National Bank.
Barton, L. (1994). Crisis Management: Preparing for and Managing Disasters. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 35(2), 59-65.
Basle Committee on Banking Supervision, & Bank for International Settlements. (2000). Principles for the Management of Credit Risk. Bank for International Settlements.
Bank for International Settlements. (2006). Basel Committee on Banking Supervision (BCBS). International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards: a Revisedframework.
Berger, A. N., & DeYoung, R. (1997). Problem Loans and Cost Efficiency in Commercial Banks. Journal of Banking & Finance, 21(6), 849-870.
Breuer, J. B. (2006). Problem Bank Loans, Conflicts of Interest, and Institutions. Journal of Financial Stability, 2(3), 266-285.
Bodie, Z. (2009). Investments. Tata McGraw-Hill Education.
Calomiris, C. W., Orphanides, A., & Sharpe, S. A. (1997). Leverage as a State Variable for Employment, Inventory Accumulation and Fixed Investment. In Asset Prices and the Real Economy 169-196.
Castro, V. (2013). Macroeconomic Determinants of the Credit Risk in the Banking System: The Case of the GIPSI. Economic Modelling, 31, 672-683.
Cornett, M. M., & Saunders, A. (2003). Financial Institutions Management: A Risk Management Approach. McGraw-Hill/Irwin.
Crouhy, M., & Galai, D. R. Mark (2000) Risk Management. New York: McGraw Hill.
Dalkey, N., & Helmer, O. (1963). An Experimental Application of the Delphi Method to the Use of Experts. Management Science, 9(3), 458-467.
Elgari, M. A. (2003). Credit Risk in Islamic Banking and Finance. Islamic Economic Studies, 10(2).
Fabozzi, F. J., Davis, H. A., & Choudhry, M. (2006). Introduction to Structured Finance. John Wiley.
Farazmand, A. (1999). Crisis & Emergency Management, Theory and Practice: Globalization & Public Administration (Vol. 59).
Ferri, G., Kang, S. T., & Kim, I. J. (2001). The Value of Relationship Banking During Financial Crises: Evidence from the Republic of Korea. The World Bank.
Fisher, I. (1933). The Debt-Deflation Theory of Great Depressions. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 337-357.
Fofack, H. L. (2005). Nonperforming Loans in Sub-Saharan Africa: Causal Analysis and Macroeconomic Implications. The World Bank.
Gavin, M., & Hausmann, R. (1996). The Roots of Banking Crises: the Macroeconomic Context.
Ghosh, A. (2015). Banking- Industry Specific and Regional Economic Determinants of Non-Performing Loans: Evidence from US States. Journal of Financial Stability, 20, 93-104.
Glantz, M., & Mun, J. (2003). Managing Bank Risk: An Introduction to Broad-Base Credit Engineering. Academic Press.
Green, K. C., Armstrong, J. S., & Graefe, A. (2007). Methods to Elicit Forecasts from Groups: Delphi and Prediction Markets Compared.
Hassan, K., & Lewis, M. (Eds.). (2009). Handbook of Islamic Banking. Edward Elgar Publishing.
Hilbert, M., Miles, I., & Othmer, J. (2009). Foresight tools for Participative Policy-Making in Inter-Governmental Processes in Developing Countries: Lessons Learned from the eLAC Policy Priorities Delphi. Technological Forecasting and Social Change, 76(7), 880-896.
HU, J. L., Li, Y., & CHIU, Y. H. (2004). Ownership and Nonperforming Loans: Evidence from Taiwan's Banks. The Developing Economies, 42(3), 405-420.
Iqbal, Z., & Mirakhor, A. (2011). An Introduction to Islamic Finance: Theory and Practice (Vol. 687). John Wiley & Sons.
Jorion, P. (2007). Financial Risk Manager Handbook (Vol. 406). John Wiley & Sons.
Louzis, D. P., Vouldis, A. T., & Metaxas, V. L. (2012). Macroeconomic and Bank-Specific Determinants of Non-Performing Loans in Greece: A Comparative Study of Mortgage, Business and Consumer Loan Portfolios. Journal of Banking & Finance, 36(4), 1012-1027.
Makri, V., & Papadatos, K. (2014). How Accounting Information and Macroeconomic Environment Determine Credit Risk? Evidence from Greece. International Journal of Economic Sciences and Applied Research, 7(1).
Messai, A. S., & Jouini, F. (2013). Micro and Macro Determinants of Non-Performing Loans. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(4), 852-860.
Parashar, S. P. (2010). How did Islamic Banks do During Global Financial Crisis?. Banks and Bank systems, 5(4), 54-62.
Pasiouras, F. (2008). International Evidence on the Impact of Regulations and Supervision on Banks’ Technical Efficiency: an Application of Two-Stage Data Envelopment Analysis. Review of Quantitative Finance and Accounting, 30(2), 187-223.
Rinaldi, L., & Sanchis-Arellano, A. (2006). Household Debt Sustainability: What Explains Household Non-Performing Loans? An Empirical Analysis.
Ross, S., Westerfield, R., & Jordan, B. (2013). Fundamentals of Corporate Finance, 10th Editionz.
Santomero, A. M. (1997). Commercial Bank Risk Management: an Analysis of the Process. Journal of Financial Services Research, 12(2-3), 83-115.
Tariq, A. A., & Dar, H. (2007). Risks of Sukuk Structures: Implications for Resource Mobilization. Thunderbird International Business Review, 49(2), 203-223.
Yen, J., & Langari, R. (1998). Fuzzy Logic: Intelligence, Control, and Information. Prentice-Hall, Inc.
Zadeh, L. A. (1975). The Concept of a Linguistic Variable and its Application to Approximate Reasoning. Information Sciences, 8(3), 199-249. | ||
|
Statistics Article View: 945 PDF Download: 822 |
||