
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,403 |
Article View | 8,264,996 |
PDF Download | 4,256,742 |
تحلیل تطبیقی بیمه تعاونی با سایر انواع بیمه از منظر اقتصادی و ارائه یک الگوی ترکیبی سازگار با شریعت | ||
مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
Article 8, Volume 10, Issue 2 - Serial Number 20, February 1397, Pages 179-221 PDF (709.17 K) | ||
Document Type: مقاله پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/ies.2018.2235 | ||
Authors | ||
ابوالقاسم توحیدی نیا* 1; سارا قنبری ممان2 | ||
1استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران | ||
2کارشناس ارشد اقتصاد اسلامی، دانشگاه علوم اقتصادی | ||
Receive Date: 02 February 2016, Revise Date: 06 April 2016, Accept Date: 08 April 2016 | ||
Abstract | ||
هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی بیمههای تعاونی و بیان مزایا و معایب آنها در مقایسه با سایر انواع بیمه اعم از بیمههای خصوصی و دولتی، بیمه متقابل، بیمه خرد و بیمه تکافلی، برای بیمهگذار و بیمهگر است. در این راستا ضمن تعریف کاملی از بیمههای خرد و متقابل، همچنین بیمههای تکافلی و متعارف (خصوصی و دولتی)، مزایا و معایب هر یک نسبت به بیمه تعاونی از دیدگاه شاخصههای اقتصادی و اسلامی بهطور جداگانه در سرفصلی متمایز و به صورت مفصل بررسی خواهد شد. منظور از شاخصهای قابل قیاس اقتصادی تمام عواملی است که میتواند نوع مالکیت، عنصر تقابل، قابلیت ارائه محصولات خرد، تطابق با شرع و سودرسانی شرکتهای بیمه را بهعنوان ملاکهای اصلی اقتصادی مقایسه، تحت تأثیر قرار دهند. همچنین شاخص اسلامی که در این مطالعه به آن پرداخته میشود، مقایسه مؤسسات بیمه مذکور از منظر عدالت (با دو ملاک توزیع درآمد و فقر) خواهد بود. نتیجه نهایی، فرض ارجحیت بیمههای تعاونی را نسبت به سایر مؤسسات بیمه هم از منظر اقتصادی و هم اسلامی تأیید میکند. در نهایت الگویی ترکیبی از تمام بیمههای فوق ارائه میگردد که از دو جنبه فوق ـ اقتصادی و اسلامی ـ بتواند کمترین معایب و بیشترین مزایا را در مقایسه با سایر انواع بیمه در خود لحاظ کند. الگویی که همچون بیمه متقابل در آن بیمهگذار و بیمهشونده یکی باشند، مانند بیمه تکافلی سرمایهگذاریهای اسلامی براساس قراردادهای اسلامی را تضمین کند و سالیانه سود باقیمانده بین اعضا، تقسیم گردد و مانند بیمه خرد، با هدف قرار دادن فقرا، بیمهشوندگان را در گروههای کوچک طبقهبندی کرده و در کنار همه این موارد همچون یک بیمه تعاونی بدون دریافت کارمزد و با کمترین حق بیمه، جبران خسارت اعضا را در اولویت (و نه هدف) فعالیت بیمه قرار دهند. | ||
Keywords | ||
بیمه تعاونی; بیمه تکافلی; بیمه خرد; بیمه متعارف; تحلیل اقتصادی و اسلامی | ||
References | ||
قرآن کریم مهدوی، اصغرآقا؛ اسمعیلی گیوی، حمیدرضا و کاوند، مجتبی (1388)، «بررسی الگوهای بیمه اسلامی(تکافل) مبتنی بر مضاربه از نظر ساز و کارهای عملیاتی و فقهی (فقه امامیه)»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال ششم، شماره 12، صص 148-121، پاییز و زمستان 1388. امین، محمد ابراهیم و کمالخانی، سحر (1385)، «مبانی نظری بررسی بازار بیمههای خرد با تأکید بر تجارب کشورهای موفق»، مجموعه مقالات ارائه شده در سیزدهمین سمینار بیمه و توسعه بیمههای خرد. بختیاری، صادق (1388)، ارزیابی نقش بخش تعاون در کاهش نابرابری توزیع درآمد، وزارت تعاون، معاونت آموزش و ترویج دفتر تحقیقات و پژوهش، وبگاه اندیشه سرای تعاون بهشتی، سید محمد حسین (1361)، «نقش تعاونی در محو استثمار»، مجله جهاد (مصاحبه با دکتر بهشتی)، شماره 40، صص 29-28، مهر 1361 پیکارجو، کامبیز (1380)، «بررسی ویژگیها، قابلیتها و دلایل موفقیت بیمه تعاونی در دهه اخیر»، فصلنامه صنعت بیمه، سال شانزدهم، شماره 1، بهار 1380 توتونچیان، ایرج (1381)، «تعاون از دیدگاه اسلام و مبانی نظری آن»، مجله تعاون، شماره 137، بهمن 1381. توحیدی نیا، ابوالقاسم (1390)، «تأسیس شرکتهای بیمه تعاونی خرد، تجلی محرومیت زدایی اسلامیدر بازار بیمه ایران»، دو فصلنامه تحقیقات مالی ـ اسلامی، سال اول، شماره اول، پاییز و زمستان 1390، پیاپی 1، صص 193-173. جانفشان، بیتا (1386)، «آینده بیمه خرد»، تازههای جهان بیمه، شماره 113و 114، آبان و آذر 1386. چیتساز، محمد علی (1380)، «بررسی جایگاه و عملکرد بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در ایجاد اشتغال»، مجله کار و جامعه، شماره 42، اسفند 1380. حسینی، سید عباس (1373)، «بهرهگیری از شیوه تعاون در صنعت بیمه»، مجله تعاون، دوره جدید، شماره 34، تیر 1373. حسینی الموسوی، سید مجتبی، «بیمههای اجتماعی و تعاونی در فقه مذاهب اسلامی»، مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، سال هشتم، شماره 31، بهار 1392، صص 27-17. حنیفه زاده، لطیف (1389)، «ساختار مالکیت و کارایی شرکتهای بیمه در ایران»، فصلنامه صنعت بیمه، سال بیست و پنجم، شماره 2، پیاپی 98، تابستان 1389. درخشان، مسعود (1381)، «نقش تعاون در تحولات اندیشهها و سیاست گذاریهای اقتصادی»، مجله تعاون، شماره 135. رشیدی، رامین (1390)، «مروری بر تکافل»، تازههای جهان بیمه، شماره 164، صص 30-14، بهمن 1390. رشیدی، رامین؛ سیفلو، سجاد و توحیدینیا، ابوالقاسم (1387)، «بیمه در بازارهای نوظهور، بررسی اجمالی بیمه اسلامیو چشم انداز آن»، گزارش موردی، شماره 41. سبزی، محمود و مختاری،معصومه (1390)، «خلاصه اجرایی: بیمه در کشورهای در حال توسعه، بهرهگیری از فرصتهای موجود در بیمههای خرد»، گزارش موردی، شماره 7، صص 11و 12، آذر و دی 1390. سرآبادانی، غلامرضا (1383)، «اقتصاد تعاونی در اسلام»، مجله اقتصاد اسلامی، شماره 14، صص 126-105، تابستان 1383. عرفانی، علیرضا (1382)، «بیمه و مسئله مخاطره اخلاقی تحت شرایط اطلاعات متقارن و نامتقارن»، مجله پژوهشهای رشد و توسعه پایدار، شماره 7 و 8، صص 92-81، بهار و تابستان 1382. عسگری، محمد مهدی؛ اسمعیلی گیوی، حمیدرضا (1392)، «مقایسه کارایی بیمه اسلامی (تکافل) و بیمه متعارف، با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال هفتم، شماره اول، پیاپی 13، صص 228-213، بهار و تابستان 1392. علی آبادی، ایرج (1368)، «درباره بیمه تعاونی»، فصلنامه صنعت بیمه، زمستان 1368، شماره 16. علی آبادی، ایرج (1369)، «تعاونیهای بیمه»، فصلنامه صنعت بیمه، بهار 1369، شماره 17. مجدم، منصور (1372)، «سیاستگذاری در سازمانهای غیر انتفاعی»، مجله تدبیر، شماره 39، دی ماه 1372. محقق داماد، سید مصطفی (1371)، «بیمه متقابل در پیشینه اسلامی (ضمان عاقله و جریره)»، مجله حقوقی داد گستری، شماره 6، صص 62-39، زمستان 1371. مطهری، مرتضی (1361)، بررسی فقهی مسئله بیمه، انتشارات میقات، صص 27 و 28. مهرگان، نادر و محمد سالاریان (1387)، «اثر بیمههای اجتماعی بر نابرابری درآمد در ایران»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هشتم، شماره 30 و 31، پاییز و زمستان 1387. میرجلیلی، سید حسین، کوپر میثمی، رامین و جین، دبلیو (1381)، «اقتصاد پول و بانک و بیمه: تحلیلی از بیمه تکافل اسلامی: ساز و کار بیمه تعاونی»، مجله اقتصادی، شماره 6، صص 36-26، فروردین 1381. میرزایی، حبیب (1378)، «بیمه اسلامی (تکافل)، مفاهیم و کاربرد»، پژوهشنامه بیمه، شماره 53، صص 83-62. ناجی میدانی، علی اکبر (1389)، «توازن اقتصادی از دیدگاه اسلام و عملکرد اقتصاد ایران»، گزارش مجموعه مقالات سومین همایش دو سالانه اقتصاد اسلامی، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 12، خرداد 1389. ناطق گلستان، احمد و عباسپور، رضا (1391)، «بررسی مشروعیت نظام بیمه تکافلی در مقایسه با نظام بیمهای مرسوم»، فصلنامه تخصصی فقه و تاریخ تمدن، سال هشتم، شماره 31، صص 231-203، بهار 1391. نورانی، سید محمدرضا؛ تاری، فتحالله؛ مهدوی، غدیر و رشیدینژاد، حسین (1390) «تکافل، سازوکاری مناسب برای ارائه بیمه های خرد در مناطق روستائی ایران (مطالعه موردی : روستاهای شهرستان کرمان)»، دو فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال هشتم، شماره 16، پاییز و زمستان 1390، صص 115-77. واحدی، اسماعیل (1385)، «بیمه خرد بازار جدیدی برای صنعت بیمه»، مجله تازههای جهان بیمه، شماره 105، 25-19، اسفند 1385. وزیری، عالیه (1375)، «نهضت تعاون در کشور دانمارک»، مجله تعاون، شماره 59، مرداد 1375. یوسفی، احمد علی (1389)، «اهداف اقتصاد تعاونی، رابطه آن با اهداف نظام اقتصادی اسلام و قانون جمهوری اسلامیایران»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، سال دهم، شماره 40، زمستان 1389. یوسفی، احمد علی (1389)، «بررسی تطبیقی اقتصاد تعاونی با اقتصاد سرمایه داری و اقتصاد اسلامی»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال دهم، شماره 37، بهار 1389. Arifin, Juliana, Ahmad Shukri Yazid; Zunaidah Sulong. (2013), "A conceptual model of literature review for family Takaful (Islamic Life Insurance) demand in Malaysia." International Business Research 6.3. Matsawali, Mohd Shril, et al. (2012), "A study on Takaful and conventional insurance preferences: The case of Brunei." International Journal of Business and Social Science 3.22 Maysami, Ramin Cooper; W. Jean Kwon, (1999), "An analysis of Islamic Takaful insurance: A cooperative insurance mechanism." Journal of Insurance Regulation 18.1 109. Mher Mushtaq, Hussain; Ahmad Tisman Pasha, (2011), "Conceptual and operational differences between general takaful and conventional insurance." Australian Journal of Business and Management Research 1.8: 23. Nurdianawati Irwani, Abdullah, (2012), "Analysis of Demand for Family Takaful and Life Insurance: A Comparative Study in Malaysia." Journal of Islamic Economics, Banking and Finance 8.4: 67-86. Portes, A. (1998), "Social Capital: Its origins and applications in modern sociology." Annual Review of Sociology 24: 1-24 Putnam, R. D. (2000), Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York, Simon and Schuste Swartz, Nico P., and Pieter Coetzer, (2010), "Takaful: an islamic insurance instrument." Journal of Development and Agricultural Economics 2.10: 333-339. World Co-Operative Monitor, (2014), Exploring Co-Operative Economy | ||
Statistics Article View: 779 PDF Download: 556 |