News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,933 |
| PDF Download | 4,499,511 |
ارزیابی دیدگاههای الحادی داوکینز در کتاب «پندار خدا» | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 10, Volume 15, Issue 2 - Serial Number 30, August 1396, Pages 185-210 PDF (412.39 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2018.2121 | ||
| Author | ||
| علی اصغر مروت* | ||
| استادیار دانشگاه پیام نور استان همدان، مرکز بهار، همدان، ایران | ||
| Receive Date: 08 July 2017, Revise Date: 25 August 2017, Accept Date: 13 February 2018 | ||
| Abstract | ||
| ریچارد داوکینز در پندار خدا، به تفصیل، به نفی خدایی که ناظم منظومه‌های طبیعی است پرداخته است. البته او در این کتاب، به اجمال، به نفی خدایی که اجابت‌کنندهٔ دعا، معجزه‌گر و همه‌توان در عینِ همه‌دانی نیز پرداخته است. بحث داوکینز در نفی خدای ناظم دارای سه مفهوم اصلی است: انتخاب طبیعی، پیچیدگی و احتمالِ ناچیز. او به هنگام قرار دادنِ «انتخاب طبیعی» به جای خدای ناظم، به جای نقد علمی این نظریهٔ پرطرفدار که از انتخاب طبیعی به عنوانِ طریقِ الهیِ خلقت یاد می‌کند، صرفاً با تمسخر از کنار این نظریه می‌گذرد. و در بحث از «پیچیدگیِ» خدای ناظم، دچار مغالطهٔ اشتراک لفظی می‌شود. همچنین او در بحث از پذیرفتنی یا قابل انکار دانستنِ آنچه واقعیتِ آن «احتمال ناچیزی» دارد نیز در کتاب خود به تناقض‌گویی می‌افتد. در این مقاله علاوه بر مطالب فوق، نشان داده خواهد شد که مهم‌ترین استدلال‌های داوکینز از مدت‌ها قبل از طرح آنها توسط او، در کتب اهل کلام، پاسخ‌های درخور تأملی یافته‌اند. اما داوکینز بدون انتقاد از آن پاسخ‌ها، در حقیقت بدون این که خود متوجه باشد، بحث خود در وجود خدا را ناتمام رها کرده است. در ضمن در مقالۀ حاضر قرائنی حاکی از جانبدارانه بودن پژوهش داوکینز در پندار خدا ارائه خواهد شد. | ||
| Keywords | ||
| ریچارد داوکینز; انتخاب طبیعی; وجود خدا; پندار خدا | ||
| References | ||
|
افضلی، علی. 1391. «آفرینش انسان در آموزه‌های اسلامی و نسبت آن با نظریه تکامل». پژوهشنامه فلسفه دین 20. آیت‌اللهی، حمیدرضا، و فاطمه احمدی. 1387. «بررسی انتقادات مک‌گراث به دیدگاه عمل‌گرایانه (تکاملی) و الحادی داوکینز». فلسفه دین، س 6، ش 6. پایل، اندرو. 1387. گفت‌وگو با فیلسوفان تحلیلی. ترجمه حسین کاجی. تهران: مرکز. جعفریان، رسول. 1367. مروری بر زمینه‌های فکری التقاط جدید در ایران. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. حسینی، سید حسن. 1394. «از سازگارگرایی تا ضدسازگارگرایی خداباوری و تکامل داروینی: بررسی و نقد چهار دیدگاه». پژوهشنامه فلسفه دین 25. داوکینز، ریچارد. 2007. پندار خدا. ترجمۀ ا. فرزام. بی‌جا: بی‌نا. (این کتاب صرفاً به صورت الکترونیکی منتشر شده است) دستغیب، سید عبدالحسین. 1360. 82 پرسش. تهران: یاسر. راسل، برتراند. 1365. تاریخ فلسفه غرب. ج 2. ترجمه نجف دریابندری. تهران: پرواز. طباطبایی، سید فخرالدین، و یوسف دانشور نیلو. 1393. «توهم خدا یا توهم داوکینز». معرفت فلسفی، س 12، ش 2. طباطبایی، محمدحسین. 1416. نهایه الحکمه. قم: موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین. طبرسی، سید اسمعیل. بی‌تا. کفایه الموحدین. ج 1. تهران: انتشارت علمیه اسلامیه. غزالی، ابوحامد. 1374 ق. تهافت الفلاسفه. تحقیق دکتر سلیمان دنیا. قاهره: دارالمعارف مصر. فرخی بالاجاده، علی‌رضا، و امیرعباس علی‌زمانی. 1391. «بررسی استدلال‌های ماتریالیستی ریچارد داوکینز درباره خدا و تکامل». جستارهای فلسفه دین. س 1، ش 2. کشفی، عبدالرسول، و علی‌رضا فرخی بالاجاده. 1394. «بررسی استدلال انباشتی ریچارد داوکینز با تکیه بر آرای کیث وارد». پژوهش‌های فلسفی‌ـ‌کلامی. س 15، ش 1. مشکینی اردبیلی، علی. بی‌تا. تکامل در قرآن. ترجمه ق. حسین‌نژاد. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. مصباح، محمدتقی. 1367. راهنماشناسی. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. مطهری، مرتضی. 1361. علل گرایش به مادیگری. قم: دفتر انتشارات اسلامی. مطهری، مرتضی. بی‌تا. اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج 5. قم: صدرا. مظفر، محمدرضا. 1427. المنطق. بی‌جا: دارالتعارف للمطبوعات. موسوی، سید محمود، و نفیسه سموعی. 1392. «اخلاق در اسارت ژن‌ها؛ بررسی نظریات ریچارد داوکینز در مورد اخلاق مبتنی بر نظریه تکامل». پژوهش‌های اخلاقی 21. موسوی، سید محمود، و نفیسه سموعی. 1392. «الحاد در نقاب تکامل‌گرایی (بررسی و نقد آرای الحادی ریچارد داوکینز). قبسات. س 18. مهرین، مهرداد. 1361. فلسفه شرق. تهران: موسسه مطبوعاتی عطائی. Malebranche, Nicolas. 1980. The Search after Truth. Translated by Thomas M. Lennon. Ohio Stste University. McGrath, Alister E. and Joanna Collicutt. 2007. The Dawkins Delution? Atheist Fundamentalism and the Denial of the Divine. The United States of America: Intervarsity Press. Plantinga, Alvin. 2007. "The Dawkins Confusion." Books & Culture, March/April 2124. | ||
|
Statistics Article View: 1,815 PDF Download: 3,495 |
||