
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,399 |
Article View | 8,255,803 |
PDF Download | 4,250,880 |
بررسی فقهی قرارداد آتی آبوهوا بر مبنای فقه امامیه | ||
مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
Article 4, Volume 10, Issue 1 - Serial Number 19, August 1396, Pages 87-115 PDF (1.02 M) | ||
DOI: 10.30497/ies.2017.2107 | ||
Authors | ||
غلامعلی معصومی نیا* 1; میثم فدایی واحد2 | ||
1دانشیار دانشکده علوم اقتصادی دانشگاه خوارزمی | ||
2دانشجوی دکتری مدیریت مالی دانشگاه علامه طباطبایی | ||
Receive Date: 14 January 2016, Revise Date: 31 August 2016, Accept Date: 11 June 2017 | ||
Abstract | ||
ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی برای پوشش انواع ریسکهای پیش روی بنگاههای اقتصادی ایجاد شدند. این نوع از ابزارها، ابتدا تنها برای پوشش ریسکهای مالی مثل نوسان قیمت دارایی، نرخ بهره، نرخ ارز و... ایجاد شدند اما به دلیل کارایی بسیار بالا توانستند در حوزههای دیگر مثل ریسک اعتباری، آبوهوا و بلایای طبیعی نیز وارد شوند. قرارداد آتی آبوهوا به عنوان یکی از ابزارهای نوظهور در بازار مشتقات، جایگاه بسیار مناسبی را در این بازار پیدا کرده است. قراردادهای آتی آبوهوا برای پوشش ریسک آبوهوا که برای بنگاههای اقتصادی نوسان فروش و بازدهی را به دنبال دارد استفاده میشود. در این پژوهش ابتدا تاریخچه و ادبیات موضوع مربوط به قرارداد آتی آبوهوا در ادبیات مالی متعارف شده و سپس با متدلوژی فقاهت به بررسی فقهی مدلهای رایج در مالی متعارف پرداخته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که مدل اولیه این ابزار با اصول مالی اسلامی کاملاً منطبق میباشد اما مدل دوم و رایج این ابزار مالی با اصول صحت، لزوم، ممنوعیت ضرر، ممنوعیت ربا تعارضی ندارد ولی بر اساس اصول ممنوعیت اکل مال به باطل، ممنوعیت غرر و ممنوعیت قمار محل اشکال است. در پایان مقاله دو مدل جایگزین مطابق با اصول اسلامی برای این ابزار ارائه شده است. | ||
Keywords | ||
قرارداد آتی; آبوهوا; پوشش ریسک; ممنوعیت غرر; ممنوعیت قمار | ||
References | ||
ابن منظور، محمدبن مکرم (1363)، لسان العرب، قم: نشر ادب الحوزه. ابن المرتضی، احمدبن یحیی (بیتا)، البحر الزخّار الجامع لمذاهب الاعصار، صنعا، دارالحکمة الیمانیه، افست قاهره، دارالکتب الاسلامی. الزبیدی، محمّد مرتضی (1306ق)، تاجالعروس من جواهرالقاموس (ده جلدی)، چاپ اوّل، بیروت، منشورات دار مکتبه الحیاه الموسوی الخمینی، روحالله (1385ق)، الرسائل، تهران: مؤسسه اسماعیلیان. الموسوی الخمینی، روحالله (1385ق)، تهذیب الاصول، تهران: مؤسسه اسماعیلیان. انصاری شیخ مرتضی (1420ق)، کتاب المکاسب، چاپ اول، قم، مؤسسه الهادی. چالشتری، محسن حسینی (1376)، پایاننامه کارشناسی ارشد، «امکانسنجی طراحی قراردادهای آتی در نظام مالی اسلام». حسینی، سید محمد (1386) در پایاننامه دکتری خود با عنوان تحلیل فقهی - اقتصادی مشتقات با تأکید بر قرارداد آتیها و قرارداد اختیارات حسینی عاملی، محمّدجواد بن محمّد (1417ق)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه. دهخدا، علیاکبر (1325)، فرهنگ دهخدا، تهران، چاپخانه مجلس. رضایی، مجید (1382) بررسی فقهی ابزارهای مالی مشتقه، قم، مجله اقتصاد اسلامی، شماره 11 صالح آبادی، علی (1381) «امکانسنجی راهاندازی بازار آتی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (با تأکید بر مسائل شرعی و نیازمندیهای بازار سهام)». عاملی، شیخ حرمحمدبن حسن (بیتا)، وسائل الشیعه، تحقیق مرحوم ربانی شیرازی، بیروت: دار احیاء التراث العربی. عصمت پاشا، عبیدالله، «فلسفه و سیر تکاملی ابزارهای مالی مشتقه و دیدگاههای فقهی»، ترجمه: علی صالح آبادی،فصلنامهاقتصاداسلامی، شماره 9، بهار 1382. لعلی سرابی، امیر (1386) «بورسبازی در بازار آتیها از منظر موازین اسلامی» دانشگاه امام صادق (7). محقق حلّی (1403ق)، شرایع (در 2 مجلد)، چاپ سوم، بیروت، افست تهران. مراغی، میرفتاح (1297ق)، عناوین، چاپ سنگی، (بینا). معین، محمّد (1360)، فرهنگ فارسی معین، جلد دوم، چاپ چهارم، تهران، انتشارات امیرکبیر. معصومینیا غلامعلی (1385)، بررسی فقهی ابزارهای مشتقه، مجله جستارهای اقتصادی، شماره 6 موسویان، سیدعباس (1386)، ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران. موسوی خمینی، سید روحالله (1369)، تحریر الوسیله، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، جلد 3، مؤسسه انتشارات دارالعلم، قم، ص 125. نائینی، میرزا حسین (بیتا)، منیةالطالب، تقریرات موسی نجفی خوانساری، قم، انتشارات مکتب محمدیه. نجفی، محمّدحسن (بیتا)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلامی، تهران، دارالکتب الاسلامیه. نراقی، احمد بن محمّدمهدی (1417ق)، عوائد الایام، قم، مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی. نراقی، ملااحمد (1294ق)، مشارق الاحکام، بیروت: دارالخلافه الباهره. هال، جان (1384)، مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، ترجمه: سجاد سیاح و علی صالح آبادی، تهران: رایانه تدبیرپرداز، چاپ نخست. Alan N. Rechtschaffen; (2009) capital markets, derivatives and the law ;oxford university press New York. Abegg, B., Agrawala, S., Crick, F., & Montfalcon, A. (2007) Climate change impacts and adaptation in winter tourism. In S. Agrawala (Ed.), Climate change in the European Alps: Adapting winter tourism and natural hazards management (pp. 26-61). Paris: OECD Publications. Steiger, R., & Mayer, M (2008). Snowmaking and climate change: future options for snow production in Tyrolean ski resorts. Hélyette Geman, Marie‐Pascale Leonardi, (2005) "Alternative approaches to weather derivatives pricing", Managerial Finance, Vol. 31 Issue: 6, pp.46-72, doi: 10.1108/03074350510769695 Rui Zhou, Johnny Siu-Hang Li, Jeffrey Pai, (2016) "Hedging crop yield with exchange-traded weather derivatives", Agricultural Finance Review, Vol. 76 Issue: 1, pp.172-186, Ahmet Göncü, (2011) "Pricing temperature‐based weather derivatives in China", The Journal of Risk Finance, Vol. 13 Issue: 1, pp.32-44 Niels Pelka, Oliver Musshoff, (2013) "Hedging effectiveness of weather derivatives in arable farming – is there a need for mixed indices?", Agricultural Finance Review, Vol. 73 Issue: 2, pp.358-372 372 | ||
Statistics Article View: 723 PDF Download: 724 |