News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,475,909 |
| PDF Download | 4,499,468 |
بررسی تقریرهای نظری و عملی برهان اخلاقی بر وجود خداوند | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 11, Volume 15, Issue 2 - Serial Number 30, August 1396, Pages 211-232 PDF (600.71 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2018.2089 | ||
| Authors | ||
| علیرضا مصدقی حقیقی1; افلاطون صادقی* 2; محمد حسین مهدوی نژاد2; اسماعیل زارع3 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته کلام، گرایش فلسفه دین، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار دانشگاه پیام نور، یزد، ایران | ||
| 3استادیار دانشگاه پیام نور، بندرعباس، ایران | ||
| Receive Date: 23 September 2017, Revise Date: 27 December 2017, Accept Date: 15 January 2018 | ||
| Abstract | ||
| براهین اخلاقی اثبات وجود خدا که از مقدماتی با محتوای تجربه و اندیشۀ اخلاقی صورت یافته‌اند، به برهان اخلاقی عملی و نظری تفکیک می‌شوند. کانت نخستین بار از راه عقل عملی و با استناد به این که اخلاق اساساً یک تعهد عقلانی است، فرض وجود خداوند را برای تحقق خیر برین که غایت حیات اخلاقی انسان است ضروری شمرد. در نظر منتقدان، این برهان از حیث سازگاری درونی خودمتناقض و از اثبات وجود خارجی خداوند ناتوان است. از این رو، برخی شارحان کانت تلاش کرده‌اند از راه اثبات عینیت ارزش‌های اخلاقی برهانی نظری بر وجود خدا شکل دهند. ایشان مدعی‌اند رفتار اخلاقی انسان‌ها در ادوار مختلف مبتنی بر وجود پاره‌ای ارزش‌های اخلاقی عام، جهان‌شمول و آفاقی است که صرفاً با در نظر گرفتن وجود خدایی یگانه قابل تبیین است. کسانی نیز تلاش نموده‌اند با اصلاح چهارچوب کلی برهان اخلاقی کانت و از راه عقلانیت عملی اخلاقی زیستن، استدلالی خداگرایانه بر مبنای اخلاق شکل دهند. در نظر ایشان، پذیرش مرجعی مقتدر و نامتناهی در رأس نظام اخلاقی در مقایسه با نظریه‌های رقیب، به لحاظ عملی و در فرایند تصمیم‌سازی اخلاقی، سودمندتر است. در این مقاله به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی ضمن تحلیل انتقادی برهان اخلاقی کانت، تلاش‌های صورت‌یافته در جهت اصلاح این برهان، که عموماً به دو گونه تقریر نظری و عملی انجامیده است، بررسی و نقد می‌شود. | ||
| Keywords | ||
| خداوند; برهان اخلاقی; برهان اخلاقی نظری; برهان اخلاقی عملی; کانت | ||
| References | ||
|
ادواردز، پل. 1384. خدا در فلسفه (برهان‌های فلسفی اثبات وجود باری). ترجمه بهاءالدین خرمشاهی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. پترسون، مایکل و دیگران. 1383. عقل و اعتقاد دینی. ترجمه آرش نراقی و ابراهیم سلطانی. تهران: طرح نو. تالیافرو، چارلز. 1382. فلسفه دین در قرن بیستم. ترجمه انشاءالله رحمتی. تهران: سهروردی. جوادی آملی، عبدالله. 1389. منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. قم: مرکز نشر اسراء. جوادی آملی، عبدالله. 1390. تبیین براهین اثبات خدا. قم: مرکز نشر اسراء. دیویس، برایان. 1386. درآمدی بر فلسفه دین. ترجمه ملیحه صابری. تهران: سمت. شیروانی، علی. 1373. شرح مصطلحات فلسفی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. فرانکنا، ویلیام کی. 1389. فلسفه اخلاق. ترجمه هادی صادقی. قم: مؤسسه فرهنگی طه. کانت، ایمانوئل. 1369. بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق. ترجمه حمید عنایت و قیصری. تهران: خوارزمی. کانت، ایمانوئل. 1383. نقد قوه حکم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان. تهران: نی. کانت، ایمانوئل. 1390. تمهیدات. ترجمه غلامعلی حداد عادل. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. گیسلر، نورمن. 1391. فلسفه دین. ترجمه حمیدرضا آیت‌اللهی. تهران: حکمت. پویمن، لوئیس پی. 1377. «نقدی بر نسبیت اخلاقی». ترجمه محمود فتحعلی. نقد و نظر 13-14. لوئیس، سی. اس. 1379. «استدلال اخلاقی». ترجمه مالک حسینی. کیان 51. ماوردس، جورج. 1378. «دین و غرابت اخلاقی». ترجمه رضا اکبری. قبسات 13. محمدرضایی، محمد، و احمد احمدی. 1380. «استدلال اخلاقی بر وجود خدا». مدرس 23. مصباح یزدی، محمدتقی. 1392. نقد و بررسی مکاتب اخلاقی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). Adams, Robert Merrihew. 1987. The Virtue of Faith. New York: Oxford University Press. Byrne, Peter. 2004. “MoralArguments for The Existence of God”. In Stanford Encyclopedia of Philosophy. Drabkin, Douglas. 1994. “A moral Argument for Undertaking Theism”. American Philosophical Quarterly 31. Farrer, Austin. 1957. Faith and Logic. Oxford Essays in philosophical theology. Boston: Beacon press. Hume, David. 1978. A Treatise of Human Nature. Oxford: Oxford University Press. Kant, Immanuel. 1996. Critique of Practical Reason, in practical Philosophy. Cambridge: Cambridge University press. Kant, Immanuel. 1997. Critique of Pure Reason. Paul Guyer and Allen W. Wood (Trans). Cambridge: Cambridge University press. Lewis, C. S. 1943. Mere Christianity. New York: Macmillan. Mackie J. L. 1982. The Miracle of Theism. Oxford: Clarendon Press Mackie J. L. 1977. Ethics: Inventing Right & Wrong. Harmondsworth: penguin Books. Palmer, Michael. 2001. The Question of God 'An Introductory and Sourcebook’. London and New York: Routledge. Rashdall, Hastings. 1907. The Theory of Good and Evil. 2 vols. Oxford: Oxford University Press. Sorely, W. 1918. Moral Values and the Idea of God. Cambridge: Cambridge University Press. Taylor, A. 1930. The Faith of a Moralist. London: Macmillan. Wainwright, William. 2005. Religion and Morality. Burlington: Ashgate Publishing Limited. | ||
|
Statistics Article View: 2,313 PDF Download: 987 |
||