
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,403 |
Article View | 8,265,134 |
PDF Download | 4,256,789 |
پژوهشی فقهی پیرامون انواع رضایت و چیستی اراده | ||
پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
Article 2, Volume 3, Issue 6, May 1394, Pages 29-52 PDF (248.12 K) | ||
Document Type: مقاله پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/fiqh.2015.1981 | ||
Authors | ||
حسین صابری1; سهند صادقی بهمنی* 2 | ||
1استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشجوی دکترای فقه و حقوق اسلامی و دانش پژوه سطح چهار حوزه علمیه قم (نویسنده مسئول) | ||
Receive Date: 08 October 2014, Revise Date: 08 December 2014, Accept Date: 10 February 2015 | ||
Abstract | ||
برخی حقوقدانان با توجه تفکیک مکرر قصد و رضا در قانون مدنی ایران، به نوعی مبنایابی احتمالی برای این امر پرداختهاند. از نگاه ایشان اراده در قانون مدنی ایران همچون قانون مدنی فرانسه به قصد و رضا تجزیه شده است. ایشان برای یافتن مبنای این تجزیه به مبحث طلب و اراده در اصول فقه شیعه اشاره میکنند. بر این اساس معاملاتی همچون بیع فضولی و بیع مکره که قصد در آنها موجود است، ولی فاقد رضایت هستند، با آنکه صحیح نیستند، امّا با پیوستن رضایت لاحق میتوانند در حکم معامله صحیح تلقی شوند. به نظر میرسد، حقوقدانان با عدم تفکیک مناسب میان دو گونه رضایت، اراده را علیرغم اینکه نوعی کیف نفسانی بسیط و مجرد است، قابل تجزیه دانستهاند، که امری نادرست است، چرا که با مراجعه به متون فقهی متوجه میشویم که رضایت در یک معنا با اراده یکسانی دارد، بنابراین اگر مفقود باشد، اراده نیز مفقود است. در واقع رضایت در این معنا در برابر اجبار است، امّا در معنای دیگر رضایت در برابر اکراه به کار میرود. در این مختصر سعی شده است که به چیستی و ماهیت فقهی حقوقی اراده و به تبع آن به دو نوع رضایت اشاره شده پرداخته شود. | ||
Keywords | ||
انواع رضایت; چیستی اراده; قصد; اکراه; اجبار | ||
Full Text | ||
برای مشاهده اصل مقاله به صورت کامل، بر روی لینک "اصل مقاله" در بالای صفحه کلیک کنید | ||
References | ||
قرآن کریم اردبیلی، احمد بن محمد، (بیتا)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. اصفهانی، محمدحسین، (1418ق)، حاشیه المکاسب، تحقیق شیخ عباس محمد آل سباع قطیفی، قم: أنوار الهدی. امامی، سید حسن، (1387)، حقوق مدنی، تهران: انتشارات اسلامیه، چاپ 28. انصاری، مرتضی، (1423ق)، کتاب المکاسب، قم: مجمع الفکر الاسلامی، چاپ 6. بحرانی، یوسف، (بیتا)، الحدائق الناضره فی احکام العترة الطاهره، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. جبعی عاملی، زین الدین بن علی بن احمد، (1413ق)، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، قم: مؤسسه معارف اسلامی. همو، (1381)، الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، قم: منشورات ذوی القربی، تحقیق سید محمد حسن ترحینی عاملی، چاپ 3. حسینی عاملی، سید محمد جواد، (1419ق)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. حکیم، سید محسن، (بیتا)، نهج الفقاهه، قم: انتشارات 22 بهمن. حلبی، سید حمزه بن علی بن زهره (ابن زهره)، (1417ق)، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، تحقیق ابراهیم بهادری، اشراف جعفر سبحانی، قم: مؤسسه امام صادق. حیدری فسایی، قادر، (1387)، شرح کفایة الاصول، قم: نشر فقاهت، چاپ 3. خراسانی، محمد کاظم، (1367)، کفایة الاصول، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ 2. سبزواری، محمد باقر، (1423ق)، کفایة الاحکام، تحقیق مرتضی واعظی اراکی، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. شهیدی، مهدی، (1388)، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران: انتشارات مجد، چاپ 9. طرابلسی، عبدالعزیز بن براج (ابن براج)، (1406ق)، المهذب، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. کرکی، علی بن حسین، (1429ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء الثراث، چاپ 2. کاتوزیان، ناصر، (1387)، قواعد عمومی قراردادها، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ 5. مکی، محمد بن جمال الدین، (1411ق)، اللمعة الدمشقیه، قم: منشورات دارالفکر. همو، (بیتا)، الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. موسوی خویی، سید ابوالقاسم، (1430-الف)، محاضرات فی اصول الفقه، قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی، چاپ 4. همو، (1430-ب)، مصباح الفقاهه، قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی، چاپ 4. همو، (بیتا)، المکاسب، مقرر: محمد علی توحیدی، قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی. موسوی، سید محمد صادق، (1381)، «مبانی تفکیک پذیری اراده به قصد و رضا و آثار مترتب بر آن»، فصلنامه رهنمون، شماره8. نائینی، میرزا محمد حسین (میرزای نائینی)، (1418ق)، منیة الطالب، تقریرات درس مکاسب نائینی، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. نجفی، محمد حسن، (1365)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ 2. نراقی، احمد بن محمد مهدی، (1415)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث. وحید بهبهانی، محمد باقر، (1417)، حاشیه مجمع الفائده و البرهان، قم: منشورات المؤسسه العلامه المجدد الوحید البهبهانی. | ||
Statistics Article View: 660 PDF Download: 761 |