
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,399 |
Article View | 8,252,684 |
PDF Download | 4,248,431 |
تحلیل مفهوم حشر در فلسفۀ ملاصدرا و نسبت آن با مفهوم دینی حشر | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Article 10, Volume 15, Issue 1 - Serial Number 29, February 1396, Pages 173-189 PDF (490.67 K) | ||
Document Type: پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/prr.2017.1971 | ||
Authors | ||
محمد مهدی مشکاتی1; علی زمانی خارائی* 2 | ||
1استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول) | ||
Receive Date: 27 November 2016, Revise Date: 12 January 2017, Accept Date: 14 February 2017 | ||
Abstract | ||
صدرالمتألهین مفهوم حشر را در سه معنای متفاوت به کار برده است. اول، کاربرد حشر در معنای معاد جسمانی است، که به تقریر خاص ملاصدرا از این موضوع اشاره دارد و غالباً با عبارت «حشر اجساد» از آن یاد میشود. دومین معنا، کاربرد حشر به عنوان موقفی از مواقف قیامت است. بر اساس این معنا، تمام انسانها، پیش از حساب، در مکان و زمانی واحد جمع و آمادۀ حساب میشوند. حشر در این معنا، از نظر رتبی، بعد از بعث و پیش از حساب قرار دارد و شاید عنوان «محشر» از این معنا اخذ شده باشد. اما معنای سوم حشر رجوع موجودات به غایات و نهایات خود است. بر اساس آنچه ملاصدرا تحت عنوان حشر ارائه میکند، هر مرتبه از موجودات در یک سیر عمومی به سوی مراتب مافوق خود حرکت میکند و این روند آن قدر ادامه مییابد تا در نهایت همگی در بالاترین مرتبۀ وجودی جمع گردند. این مرتبه از وجود که میتواند جامع تمام موجودات باشد واجب تعالی است. لذا میتوان گفت حشر به معنای رجوع الی الله است. | ||
Keywords | ||
ملاصدرا; حشر; قوس صعود; رجوع الی الله | ||
References | ||
قرآن کریم. آمدی، سیفالدین. 1413. غایة المرام فی علم الکلام. بیروت: دارالکتب العلمیه. جوادی آملی، عبدالله. 1387. تسنیم. تحقیق عبدالکریم عابدینی. ج 15. قم: اسراء. رازی، فخرالدین. 1420. مفاتیح الغیب. چ ۳. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. طباطبایی، سید محمدحسین. 1417. المیزان فی تفسیر القرآن. چ ۵. قم: دفتر انتشارات اسلامی. طبرسی، فضل بن حسن. 1372. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چ ۳. مقدمه محمدجواد بلاغی. تهران: ناصرخسرو. طوسی، نصیرالدین. 1363. تصورات یا روضة التسلیم. تصحیح ایوانف. تهران: جامی. غزالی، ابوحامد. 1409. الاقتصاد فی الاعتقاد. بیروت: دارالکتب العلمیه. فاضل مقداد، 1420. الانوار الجلالیة فی شرح الفصول النصیریة. به تحقیق علی حاجیآبادی و عباس جلالینیا. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه. فاضل مقداد، 1422. اللوامع الالهیة فی المباحث الکلامیة. چ ۲. تحقیق و تعلیق از مهدی قاضی طباطبائی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. لاهیجی، ملاعبدالرزاق. 1383. گوهر مراد. مقدمه از زینالعابدین قربانی. تهران: سایه. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1302. مجموعه الرسائل التسعه. قم: مکتبه المصطفوی. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1360ـالف. اسرار الآیات. مقدمه و تصحیح از محمد خواجوی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1360ـب. الشواهد الربوبیة فی مناهج السلوکیة. چ ۲. تصحیح سید جلالالدین آشتیانی. مشهد: المرکز الجامعی للنشر. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1363. مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح از محمد خواجوی. تهران: موسسه تحقیقات فرهنگی. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1366. تفسیر القرآن الکریم. چ ۲. قم: بیدار. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1387. المظاهر الالهیة فی اسرار العلوم الکمالیة. مقدمه و تصحیح و تعلیق از سید محمد خامنهای. تهران: بنیاد حکمت صدرا. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1389. مجموعه رسائل فلسفی. تصحیح، تعلیق و مقدمه از سعید نظری توکلی و علی اصغر جعفری ولنی و مهدی دهباشی و کاظم مدیر شانهچی. ج 2. تهران: بنیاد حکت اسلامی صدرا. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1981. الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. چ ۳. بیروت: دار إحیاء التراث. نظری توکلی، سعید. 1389. «مقدمۀ مصحح». در: مجموعه رسائل فلسفی، نوشتۀ ملاصدرا، ج 2. تهران: بنیاد حکت اسلامی صدرا. | ||
Statistics Article View: 1,318 PDF Download: 524 |