
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 509 |
Number of Articles | 4,399 |
Article View | 8,258,069 |
PDF Download | 4,252,364 |
بازنمایی فرشته در سریالهای ماورایی (مطالعة موردی: تحلیل نشانهشناختی سریـال ملکوت) | ||
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
Article 6, Volume 23, Issue 2 - Serial Number 50, December 1395, Pages 175-199 PDF (1.05 M) | ||
Document Type: علمی-پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/rc.2017.1936 | ||
Author | ||
مصطفی همدانی* | ||
دانش آموخته خوزه علمیه قم | ||
Receive Date: 10 August 2015, Revise Date: 04 October 2015, Accept Date: 01 January 2016 | ||
Abstract | ||
سینمای ماورا از اقسام فاخر هنر هفتم است که به منظور تجسم نمایشی پدیدههای غیبی، با رویکرد تربیتی در دهة هشتاد در تلویزیون ایران طلوع درخشدهای داشت. متأسفانه این ژانر نوظهور و متعالی با انتقادهای غیرفنی و گاهی سرکوبگرانه از عرصۀ هنر تلویزیون خارج شد و اکنون در رکود به سر میبرد. این گونة فاخر به همان اندازه که اهمیت فرهنگی و تربیتی دارد، همواره دارای چالشهای نظری و بیانی (فنی) خاصی بوده است. یکی از چالشهای این ژانر نوظهور، داشتن نظام نشانهای ساختمند است. نشانههای تصویری سریالهای ماورایی باید قدرت معناسازی بسیار قویای داشته باشند و انطباق معنایی با آموزههای اسلامی از نقاط اساسی در قدرتمندی آنها است. تحقیق حاضر در تحلیلی نشانهشناختی، بازنمایی «فرشته» را در سریال «ملکوت» بر اساس مطالعۀ تطبیقی با مبانی اسلامی فرشتهشناسی بررسی میکند. این مقاله ابتدا آموزههای فرشتهشناختی مورد نیاز را به عنوان مبنای نظری با تأکید بر قرآن کریم و آرای مفسران شیعه از فرهنگ اسلامی جمعآوری کرده و سپس با روش تحلیل نشانهشناختی بر اساس دو الگوی تحلیل رمزگان تلویزیونی اسلین و تحلیل همزمانی (جانشینی: تقابلی) سوسور–اشتراوس دالهای معناساز سریال را بررسی میکند. مهمترین دستاوردهای این تحقیق عبارتاند از: ارائۀ مبانی نشانهای تمثل فرشته و جهان غیبیِ این موجود ماورایی در سینما بر اساس مبانی اسلامی فرشتهشناختی؛ نقد بازنمایی فرشته در دو حوزه: یکی رمزگان تلویزیونی (از نظر چهرهپردازی، شخصیتپردازی، عناصر بصری صحنه و...) و دیگری نقد نشانهشناختی «جانشینی: تقابلشناسی» (تقابل هستی تجردی فرشته با ماده و نیز هدایت او با اضلال نفس و شیطان و....) در سریال مذکور؛ حل تعارض تمثل زیبا و زشت فرشته؛ و دفاع از انطباق داشتن گریۀ فرشته به عنوان یک نماد پرمعنا و قوی در تولیدات رسانهای با موازین دینی. | ||
Keywords | ||
فرشته; سریال ملکوت; تحلیل نشانهشناختی | ||
References | ||
1. قرآن کریم؛ 2. ابن مشهدى، محمدبنجعفر، (1419ق)، المزارالکبیر، قم: دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول. 3. ابن اشعث، محمدبنمحمد، (بی تا)، الجعفریات، تهران: مکتبةالنینوی، چاپ اول. 4. ابن حنبل، احمد (1416ق)، المسند، قاهره: دارالحدیث، القاهرة، چاپ اول. 5. ابن سینا، حسین، (1371ش)، المباحثات، قم: انتشارات بیدار، چاپ اول. 6. ابن طاووس، على بن موسى، (1406ق)، فلاح السائل، قم: بوستان کتاب، چاپ اول. 7. ابن طاووس، على بن موسى، (1409ق)، إقبال الأعمال، تهران: دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم. 8. ابن فهدحلى، احمدبن محمد، (1407ق)، عدةالداعی، دارالکتب الإسلامی، چاپ اول. 9. ابو نعیم احمد بن عبدالله الاصبهانى، (1409ق)، حلیة الاولیاء، بیروت: دارالکتب العلمیة. 10. ابوالشیخ، عبدالله بن محمد، (1417ق)، ذکرالأقران، بیروت: دارالکتب العلمیة، چاپ اول. 11. احسائی، محمد بن زین الدین، (1405ق)، عوالی اللئالی، قم: دارسیدالشهداء، چاپ اول. 12. اسلین، مارتین، (1391ش)، دنیای درام، مترجم: محمد شهبا، تهران: هرمس، چاپ پنجم. 13. اسمیت، فلیپ، (1387ش)، درآمدی بر نظریه فرهنگی، مترجم: حسن پویان، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ دوم. 14. افلوطین، تاسوعات، (1997م)، بیروت: ناشرون، چاپ اول. 15. امام خمینى(ره)، (1370ش)، آدابالصلاة، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ هفتم. 16. امام خمینى، سید روح الله (1424ق)، توضیح المسائل، قم: دفتر انتشارات اسلامى، چاپ هشتم. 17. آسابرگر آرتور، (1387ش)، روشهای تحلیل رسانهها، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: وزارت فرهنگ ارشاد دفتر مطالعات و توسعه رسانهها، چاپ سوم. 18. بحرانى، سید هاشم بن سلیمان،(1374ش)، البرهان، قم: مؤسسه بعثه، چاپ اول. 19. بخاری، محمد بن إسماعیل،(1422ق)، صحیح البخاری، دار طوق النجاة، چاپ اول. 20. برقى، احمد بن محمد بن خالد، (1371ق)، المحاسن، قم: دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم. 21. بهجت، محمد تقى، (1428ق)، استفتاءات، قم: دفتر حضرت آیة الله بهجت، چاپ اول. 22. بیابانگرد، دکتر اسماعیل، (1386ش)، روشهای تحقیق در روانشناسی و علومتربیتی، ج1، تهران: نشر دوران، چاپ دوم. 23. حافظنیا، محمدرضا، (1386ش)، مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سمت، چاپ سیزدهم. 24. حر عاملى، محمد بن حسن، (1409 ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول. 25. حرانى، حسن بن على،(1404ق)، تحف العقول، قم: جامعه مدرسین، چاپ دوم. 26. حرعاملى، محمدبن حسن، (1380ش)، الجواهرالسنیة، تهران: انتشارات دهقان، چاپ سوم. 27. حلى، حسن بن یوسف، (1425ق)، نهایة الوصول، قم: بی نا، چاپ اول. 28. حلى، على بن یوسف، (1408ق)، العدد القویة، قم: کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى، چاپ اول. 29. خامنهاى، سید على بن جواد حسینى، (1420ق)، أجوبة الاستفتاءات، بیروت: الدار الإسلامیة، چاپ سوم. 30. دارمی، عبدالله بن عبدالرحمن، (1412ق)، مسندالدارمی، المملکةالعربیةالسعودیة: دارالمغنی للنشروالتوزیع، چاپ اول. 31. دیلمى،حسن بن محمد، (1412ق)، إرشادالقلوب إلى الصواب، قم: الشریف الرضی، چاپ اول. 32. ساروخانی، باقر، (1388ش)، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، چاپ شانزدهم. 33. ساعی علی، (1387ش)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: سازمان سمت، چاپ دوم. 34. سبزوارى، ملا هادی، (1360ش)، التعلیقات على الشواهدالربوبیة، مشهد: المرکز الجامعى للنشر، چاپ دوم. 35. سورین ورنر- تانکارد جیمز، (1381ش)، نظریههایارتباطات، ترجمه دکترعلیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران: چاپ سوم. 36. سیوطى، جلال الدین، (1404ق)، الدرالمنثور، قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى. 37. شریف الرضى، محمدبن حسین، (1414ق)، نهج البلاغة، قم: هجرت، چاپ اول. 38. شعیری، محمد بن محمد، (بى تا)، جامع الأخبار، نجف: مطبعة حیدریة، چاپ اول. 39. صدرالمتألهین، (1383ش)، شرح أصول الکافی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ اول. 40. صدرالمتألهین، (1360ش)، الشواهدالربوبیة، مشهد: المرکزالجامعى للنشر، چاپ دوم. 41. صدرالمتألهین، (1363ش)، مفاتیح الغیب، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ اول. 42. صدوق، محمدبن على، (1413ق)، من لایحضره الفقیه، قم: انتشارات جامعه مدرسین. 43. صدوق، محمدبنعلى، (1395ق)، کمالالدینوتمامالنعمة، تهران: اسلامیه، چاپ دوم. 44. طباطبایی، سید محمد حسین، (1385ش)، شیعه در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ بیستم. 45. طباطبایى، محمدحسین، (بی تا)، الرسائل التوحیدیة، بیروت: موسسه النعمان، چاپ اول. 46. طبرسى فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع لبیان، تهران: انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم. 47. طبرسى، حسن بن فضل، (1412ق)، مکارم الأخلاق، الشریف الرضى، قم: چاپ چهارم. 48. طبری محمدبن جریر، (بیتا)، دلائل الإمامة، قم: دارالذخائرللمطبوعات. 49. طوسى، محمد بن حسن، (1411ق)، مصباح المتهجّد، بیروت: مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول. 50. طهرانی، سیدمحمدحسین حسینی، (1423ق)، الله شناسی، مشهد: علامه طباطبایی، چاپ سوم. 51. طهرانی، سیدمحمدحسین حسینی، (1418ق)، رساله سیر و سلوک، مشهد: انتشارات علامه طباطبایی، چاپ چهارم. 52. طهرانی، سیدمحمدحسین حسینی، (1423ق)، معادشناسی، مشهد: انتشارات علامه طباطبایی، چاپ پنجم. 53. عیاشى، محمد بن مسعود، (1380ق)، تفسیر العیّاشی، تهران: المطبعة العلمیة، چاپ اول. 54. غزالى، محمد، (بی تا)، إحیاء علوم الدین، بیروت: دار الکتاب العربى، چاپ اول. 55. فخررازى ابوعبدالله محمد بن عمر، (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: داراحیاءالتراث العربى، چاپ سوم. 56. فلیک، اوه، (1388ش)، درآمدی بر تحقیق کیفی، تهران: نشر نی، چاپ دوم. 57. فیض کاشانى، محمدمحسن، (1406ق)، الوافی، اصفهان: کتابخانه امام أمیرالمؤمنین علیه السلام، چاپ اول. 58. قمى، على بن ابراهیم، (1404ق)، تفسیر القمی، قم: دار الکتاب، چاپ سوم. 59. قمى، میرزا ابوالقاسم، (1378ق)، قوانین الأصول، قم: کتابفروشى علمیه اسلامیه. 60. کفعمى، ابراهیم بن على عاملى، (1405ق)، المصباح، قم: دارالرضی، چاپ دوم. 61. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، (1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم. 62. گلپایگانى، سید محمدرضا موسوى، (1409ق)، مجمع المسائل، قم: دار القرآن الکریم، چاپ دوم. 63. مازندرانى، محمدصالح بن احمد، (1382ق)، شرح الکافی، تهران: المکتبةالإسلامیة، چاپ اول. 64. مجلسى، محمدتقى، (1414ق)، لوامع صاحبقرانى، قم: اسماعیلیان، چاپ دوم. 65. مجلسی محمدباقر، (1404ق)، بحارالأنوار، بیروت: مؤسسةالوفاء. 66. محمدیمهر غلامرضا، (1387ش)، روشتحلیلمحتوا، تهران: انتشارات دانش نگار، چاپ اول. 67. مصباح، محمدتقی، (1388ش)، اخلاق در قرآن، قم: موسسه امام خمینی، چاپ دوم. 68. مصباح، محمدتقی، (1388ش)، جهان شناسی، انسان شناسی، خدا شناسی در قرآن، قم: موسسه امام خمینی، چاپ دوم. 69. مظفر، محمدرضا، (بی تا)، اصول الفقه، قم: انتشارات اسماعیلیان، چاپ پنجم. 70. معتمدنژاد کاظم، (1386ش)، وسایلارتباطجمعی، تهران: انشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ ششم. 71. مفید، محمد بن محمد، (1413ق)، الأمالی، قم: کنگره شیخ مفید، چاپ اول. 72. مفید، محمد، (1413ق)، الإختصاص قم: کنگره شیخ مفید، چاپ اول. 73. مفید، محمد، (1413ق)، الفصولالمختارة، قم: کنگره شیخ مفید، چاپ اول. 74.مککوایل، دنیس، (1385ش)، نظریهی ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانهها، چاپ دوم. 75. مهدوی فر، سیدحسن، (1384ش)، رویای بهشت: نگاهی به فیلمهای معناگرای جهان از سال 1970 تا کنون، تهران: بنیاد سینمایی فارابی، چاپ اول. 76. مهدی زاده، سیدمحمد، (1392ش)، نظریههای رسانه: اندیشههای رایج و دیدگاههای انتقادی، تهران: همشهری، چاپ سوم. 77. نراقى، محمدمهدى، (بی تا)، جامع السعادات، بیروت: مؤسسة الأعلمى للمطبوعات، چاپ چهارم. 78. نسائی، أحمد بن شعیب، (1406ق)، سنن النسائی، حلب: مکتب المطبوعات الإسلامیة، چاپ دوم. 79. نورى، حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام، چاپ اول. 80. ورام، مسعود، (1410ق)، تنبیه الخواطر، قم: مکتبه فقیه، چاپ اول. | ||
Statistics Article View: 1,007 PDF Download: 987 |