News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,805 |
| PDF Download | 4,503,619 |
سیاست‌های فقرزدایی با محوریت تکافل اجتماعی | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| Article 7, Volume 12, Issue 2 - Serial Number 24, December 1395, Pages 163-194 PDF (708.22 K) | ||
| Document Type: علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی) | ||
| DOI: 10.30497/pk.2017.1930 | ||
| Authors | ||
| محمدرضا ارام* 1; کاووس سیدامامی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و عضو مرکز رشد دانشگاه امام صادق | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام | ||
| Receive Date: 18 January 2018, Revise Date: 10 February 2018, Accept Date: 20 February 2018 | ||
| Abstract | ||
| در پاسخ به این سؤال که مسئولیت فقرزدایی با چه کسانی است، نخستین جوابی که به ذهن متبادر می‌شود «دولت» است. اما ناتوانی و ناکارآمدی نهادهای دولتی در بیشتر کشورهای در حال توسعه سبب می‌شود که مشکل فقر به قوت خود باقی بماند و در بسیاری موارد شکاف میان فقیر و غنی بیشتر شود. این پژوهش در مقام پاسخ به این پرسش است که آیا می‌توان با اتکا به برخی نهادهای دینی به مبارزه با فقر پرداخت و به شیوه‌ای مؤثر در مسیر فقرزدایی گام برداشت؟ در این مقاله با تمسّک به قرآن و عترت و با روش کارکردگرایی و مبنا قراردادن نظریه نیازهای انسان نشان می‌دهیم که تکافل و نهادهای سنتی و اصیل موجود در جوامع اسلامی، که در ورای شکاف متعارف میان مردم و دولت قرار می‌گیرند، می‌توانند به نحو مطلوبی به کاهش فقر در جامعه کمک کنند. نهادهای موضوع تکافل، ازجمله خانواده، خویشاوندان، عشیره، همسایه، برادری دینی، که به مثابه لایه‌های حمایتی و تأمینی پیش از دولت عمل می‌کنند، به نحوی مؤثر می‌توانند در تحقق جامعه‌ای فقرزدایی شده یاری‌رسان باشند. در سیاست‌گذاری‌های توسعه، به‌جای اینکه تنها بر نقش رفاهی دولت و راه‌حل‌های مبتنی توانمندسازی افراد اتکا کنیم، باید بر لایه‌های حمایتی ـ حفاظتی‌ای که فرد به‌طور طبیعی عضو آن‌هاست سرمایه‌گذاری نماییم. | ||
| Keywords | ||
| سیاست‌گذاری; فقر; فقرزدایی; تکافل; دولت رفاهی; اسلام | ||
| References | ||
|
قرآن کریم ابن بابویه، محمّدبن علی (1362)، الخصال، قم: جامعه مدرسین. ابن بابویه، محمّدبن علی (1378)، گلچینصدوق، ترجمه محمد حسین صفاخواه، تهران: فیض کاشانی. ابن بابویه، محمّدبن علی (1402ق)،مصادقةالإخوان، الکاظمیة: مکتبة الإمام صاحب الزمان العامة. ابن بابویه، محمّدبن علی (1403ق)، معانیالأخبار، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم. ابنبابویه،محمّدبنعلی (1403ق)، منلایحضرهالفقیه،قم:دفترانتشاراتاسلامىوابستهبهجامعهمدرسینحوزهعلمیهقم. احمدی، ذکرالله (1381)، نهادعاقلهدرحقوقکیفریاسلام، تهران: میزان. ادگار، اندرو و سج‌ویک، پیتر (1387)، مفاهیمبنیادینظریهفرهنگی، ترجمه مهران مهاجر و محمّدنبوی، تهران: آگه. آقا جمال خوانسارى، محمد بن حسین (1366) شرحآقاجمالخوانسارىبرغررالحکمودررالکلم، تهران: دانشگاه تهران. برت، پاتریک (1389)، نظریه‌هایجامعه‌شناسیدرقرنبیستم، ترجمه محمّد خانی، تهران: رخ‌داد نو. بهنام، جمشید (1383)، تحولاتخانواده؛ پویاییخانواده در حوزه‌هایفرهنگیگوناگون، ترجمه محمدجعفر پوینده، ماهی، تهران. بودون، ریمون؛ بوریکو، فرانسوا (1385) فرهنگانتقادیجامعه‌شناسی، ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: فرهنگ معاصر. پاینده،ابوالقاسم (1363) نهج‌الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول6)،دنیایدانش،تهران. تمیمی‌آمدی، عبدالواحدبن محمّد (1410ق) غررالحکمودررالکلم، قم: دارالکتب الإسلامیة. جوادی آملی، عبدالله (1391) جامعهدرقرآن، قم: مرکز نشر اسراء. حسام مظاهری، محسن (1395) فرهنگسوگشیعی، تهران: خیمه. حکیمى، محمدرضا و حکیمى، محمد و حکیمى، على (1380)، الحیاة، ترجمه احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى. خانی، حسین (1391) نظریه کارکردگرایی (فونکسیونالیسم)، اطلاعاتسیاسی - اقتصادی، شماره290 زمستان 146-153. دیلینی، تیم (1387)نظریه‌هایکلاسیکجامعه‌شناسی، ترجمه بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران: نی. ذهیبات، عباس(1425ق)، التکافلالإجتماعیفیمدرسةاهل البیت(:)، قم: مرکز الرسالة. راغب اصفهانی، حسین بن محمّد (1374) مفرداتألفاظالقرآن، تهران: مرتضوی. سباعی، مصطفی (1998م)، التکافلالإجتماعیفیالإسلام، ریاض: دارالورّاق للنشر و التوزیع. سن، آمارتیا کومار (1381)، توسعهبهمثابهآزادی، ترجمه وحید محمودی، تهران: دستان. شریف‌الرضی، محمّدبن حسین (1414ق)، نهج‌البلاغة، قم: هجرت. شیخ حر عاملی، محمّدبن حسن (1409ق)، وسائلالشیعة، قم: موسسة آل البیت (:). صدر، محمّدباقر (1424ق)،اقتصادنا، موسوعةالشهیدالصدر، قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر. طباطبایى، محمدحسین (1374)، المیزان، ترجمه محمّدباقر موسوی، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى. عضدانلو، حمید(1384)، آشناییبامفاهیماساسیجامعه‌شناسی، تهران: نی. علیزاده، حسن(1389)، فرهنگخاصعلومسیاسی، تهران: نهادگرا. غربال، محمّد شفیق (1978م)، الموسوعةالعربیةالمیسرة، بیروت: داراحیاء التراث العربی. قطب، سید، (بی‌تا)، العدالةالإجتماعیةفی الإسلام، قاهره: دارالشروق. قمی، علی بن ابراهیم (1363)، تفسیرالقمی، قم: دارالکتاب. کلوسکو، جورج (1391)، تاریخفلسفهسیاسی، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: نی. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق(1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتب‌الإسلامیة. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1369)، اصول الکافی، ترجمه سیدجواد مصطفوی، تهران: کتابفروشی علمیه اسلامیه. گلداسمیت، استفان (1395)، قدرتنوآوریاجتماعی، ترجمه علی اصغر سعدآبادی و حسین افتخاری، تهران: دانشگاه امام صادق (7) مارشال، گوردن (1388)، فرهنگجامعه‌شناسی، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران: میزان. مازندرانی، محمّدصالح بن احمد (1382ق)،شرحالکافی- الأصول والروضة، تهران: المکتبة الإسلامیّة. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (1404ق)، مرآةالعقولفیشرحأخبارآلالرسول، تهران: دار الکتب الإسلامیة. مجلسی، محمّدباقر بن محمّدتقی (1403ق)، بحارالأنوارالجامعةلدررأخبارالأئمةالأطهار، بیروت: دار احیاء التراث العربی. مصطفوى، حسن (1430ق)، التحقیقفیکلماتالقرآنالکریم، بیروت: دارالکتب العلمیة. معینی‌فر، حشمت‌السادات (1390)، دولت‌هایرفاهوسیاست‌هایحمایتیخانواده، تهران: میزان. مفید، محمّدبن محمّد (1413ق)، الإختصاص، قم: الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید. مکارم شیرازی، ناصر (1371)، تفسیرنمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة. نجف‌آبادی، حسین علی منتظری (1429ق)، مجازات‌هایاسلامیوحقوقبشر، قم: ارغوان دانش. نوری، حسین بن محمد تقى (1408ق)، مستدرکالوسائلومستنبطالمسائل، قم: مؤسسة آل البیت (:). Christia, Fotini; Dekeyser, Elizabeth; Knox, Dean (2016). To Karbala: Surveying Religious Shi’a from Iran and Iraq. United Nations (2010). Rethinking Poverty (Report on the World Social Situation), New York: United Nations. Maslow, Abraham H. (1970). Motivation and Personality, New York: harper & Row. Hunger, Disease Spread in Iraq (2007). http://in.reuters.com/article/idINIndia-28727320070730 Traumatized Iraqi Children (2007). http://www.irinnews.org/feature/2007/07/16/traumatised-iraqi-children-suffer-psychological-damage (آخرینمشاهده: 29/10/1395) http://hajnews.ir/Default.aspx?tabid=89&ID=6111 (آخرینمشاهده: 29/10/1395) Corruption PerceptionsIndex (2015). http://www.transparency.org/cpi2015 آخرین)(مشاهده: 29/10/1395 | ||
|
Statistics Article View: 1,066 PDF Download: 1,247 |
||