News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,173 |
| PDF Download | 5,344,934 |
نقد نظریه عدم حرمت ربا در قرض‌های تولیدی و تجاری | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| Article 8, Volume 9, Issue 1 - Serial Number 17, August 1395, Pages 199-288 PDF (1006.24 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ies.2016.1903 | ||
| Authors | ||
| خلیل‌اله احمدوند* 1; محمد توحیدی2 | ||
| 1استادیار گروه الهیات دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
| 2دانشجوی دکتری معارف اسلامی و مدیریت مالی دانشگاه امام صادق(ع) | ||
| Receive Date: 14 January 2015, Accept Date: 19 June 2016 | ||
| Abstract | ||
| در طول تاریخ فقاهت اسلام تا قبل از سده اخیر، در حرمت ربا هیچ تفاوتی بین ربای مصرفی و ربای تولیدی در فتوای فقهای شیعه و سنی دیده نمی‌شود. با گسترش نظام سرمایه‌داری و نفوذ آن به کشورهای اسلامی، بسیاری از تجار، صاحبان صنایع و بانکداران با مسأله تحریم ربا مواجه بودند. برای حل این مشکل گروهی از فقها و عالمان دین الگوی بانکداری بدون ربا را مطرح کردند و گروهی دیگر، با ملاک ضرورت حفظ اداره زندگی اقتصادی و اجتماعی، سعی نمودند تفسیرهای جدیدی از ربا را ارائه دهند. این گروه معتقدند آنچه به صورت ربا در اسلام تحریم شده، ربا در قرض‌های مصرفی است و با ادلّه دهگانه ادعا دارند که بهره در قرض‌های تولیدی و تجاری ربا و حرام نیست. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و با بررسی پیشینه تاریخی ربا و دلایل تحریم آن، به نقد و بررسی این ادلّه دهگانه می‌پردازد تا نشان دهد که هیچ یک از این دلائل تمام و کامل نیستند و ربا، چه در قرض‌های مصرفی و چه در قرض‌های تولیدی و تجاری از دیدگاه اسلام حرام است. | ||
| Keywords | ||
| ربا; قرض مصرفی; قرض تولیدی; قرض تجاری; ربای جاهلی; ظلم; اکل مال به باطل | ||
| References | ||
|
قرآن کریم ابوحنیفه، النعمان بن محمد (بی‌تا)، دعائم الاسلام، مصر: دارالمعارف. ابوزهره، محمد (1390ق)، بحوث فی الربا، بیروت: دارالبحوث العلمیه. السیوطی، عبدالرحمان بن أبی بکر (۱۳۸۵ق)، الجامع الصغیر، مصر: طبعه مصر. بروجردی، سیدحسین (1410ق)، جامع الاحادیث الشیعه، قم: چاپخانه علمیه. جواد، علی (1971م)، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: دارالعلم، جواد، علی (1971م)، المفصل فی تاریخ العرب الإسلام، بیروت: دارالعلم، چاپ اول. جواهری، حسن محمدنقی (1405ق)، الربا فقهیاً و اقتصادیاً، قم: چاپخانه خیام. رشیدرضا، سیدمحمد (بی‌تا)، تفسیر المنار، بیروت: دارالمعرفة للطباعة و النشر، رشیدرضا، سیدمحمد (1406ق)، الربا و المعاملات فی الاسلام، بیروت: دارابن زیدون. رفیق المصری، یونس (۱۴۰۷٫ق)، مصرف التنمیه الإسلامی، بیروت: مؤسسه الرساله، الطبعه الثالثه. سنهوری، عبدالرزاق احمد (بی‌تا)، الوسیط فی شرح القانون المدنی، القاهره. سنهوری، عبدالرزاق (1954م)، مصادر الحق فی‌الفقه الاسلامی، بیروت: داراحیاء شلتوت، محمود (۱۳۹۵ق)، الفتاوی، بیروت: دارالشروق. شیخ حر عاملی، محمدبن حسن (۱۴۱۳ق)، وسائل الشیعه، بیروت: مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث العربی. صانعی، یوسف (۱۳۸۳)، کتاب فقه و زندگی ۱، ربای تولیدی، قم: میثم تمار. طباطبایی، محمدحسین (بی‌تا)، تفسیرالمیزان، قم: جامعه مدرسین. طبرسی، فضل بن حسن (1339)، مجمع البیان، تهران: شرکه المعارف الاسلامیه. طبری، محمدبن جریر (1399ق)، تاریخ طبری، قاهره: دارالفکر. متقی هندی، علی بن حسام‌الدین (1989م)، کنز العمال، بیروت: مؤسسه الرساله. مجلسی، محمدباقر (1983م)، بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الوفاء. مطهری، مرتضی (1364)، ربا، بانک و بیمه، تهران: صدرا. موسوی بجنوردی، سیدمحمد (1379) «مبحث ربا»، متین، سال سوم، شماره 10. موسوی خمینی، روح‌الله (1361)، تحریرالوسیله، تهران: دفتر انتشارات اسلامی. موسوی خمینی، روح‌الله (1421ق)، البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). موسویان، سیدعباس (1387)، کرسی نقد 4، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی. مصری، رفیق یونس (1412ق)، الجامع فی اصول‌الربا، بیروت: الدارالشامیة، چاپ اول. مصری، رفیق یونس (1407ق)، مصرف التنمیه الاسلامیه او محاولة جدیدة فی الربا و الفائده و البنک، بیروت: مؤسسه الرساله. محقق حلی، جعفر بن حسن (بی‌تا)، النهایه و نکتها، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، جلد2، ص118. نجفی، محمدحسن (1365)، جواهرالکلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه. نوری، حسین (1408ق)، مستدرک الوسایل، قم: مؤسسه آل‌البیت.
| ||
|
Statistics Article View: 1,736 PDF Download: 1,594 |
||