News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 513 |
| Number of Articles | 4,443 |
| Article View | 8,498,879 |
| PDF Download | 4,503,699 |
امکان‌سنجی فقهی استفاده از صکوک بیع دین جهت عملیات بازار باز بانک مرکزی؛ دلالت‌هایی جهت تقویت بازار بدهی اسلامی در کشور | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| Article 2, Volume 8, Issue 1 - Serial Number 15, August 1394, Pages 27-56 PDF (541.14 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/ies.2015.1755 | ||
| Authors | ||
| سیدعباس موسویان1; کامران ندری2; حسین میسمی* 3 | ||
| 1دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
| 2استادیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) | ||
| 3استادیار پژوهشکده پولی و بانکی | ||
| Receive Date: 29 January 2014, Revise Date: 24 August 2015, Accept Date: 24 August 2015 | ||
| Abstract | ||
| این تحقیق تلاش می‌کند تا پس از مرور مبانی فقه امامیه در موضوع بیع دین، امکان‌سنجی تبدیل بدهی‌های دولت و بانک‌ها به بانک مرکزی به اوراق بهادار را بررسی نموده و ضوابط اساسی که لازم است در طراحی و استفاده از اوراق بیع دین جهت سیاست‌گذاری پولی مورد توجه واقع شود را برجسته نماید. یافته‌های این تحقیق که به روش تحلیل محتوا و اجتهاد فقهی به دست آمده‌اند، نشان می‌دهد که بدهی‌های دولت و بانک‌های دولتی (مانند بانکمسکن) به بانک مرکزی به‌دلیل وجود اتحاد مالکیت بین آن‌ها، غیرحقیقی بوده و نمی‌توان بر روی آن اوراق منتشر نمود؛ اما انتشار اوراق بر روی بدهی‌های بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی (چه به‌صورت اضافه برداشت باشد و چه به‌صورت خط اعتباری) امکان‌پذیر بوده و بازار اولیه و ثانویه آن هر دو صحیح است. بر اساس یافته‌های این تحقیق می‌توان مدّعی بود که اوراق بیع دین به‌دلیل سادگی، کم‌هزینه بودن و عدم نیاز به نقل و انتقال دارایی فیزیکی، ابزاری بسیار مناسب جهت سیاست‌گذاری پولی بر روی بدهی‌های بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی است؛ اما به‌دلیل محدودیت‌هایی که دارد، مستقیماً در مورد بدهی‌های دولت و بانک‌های دولتی به بانک مرکزی کارکرد ندارد؛ البته می‌توان برای حل این مشکل راه‌کارهایی ارائه نمود. توسعه بازار صکوک بیع دین بانک مرکزی (در کنار سایر اوراق با کیفیت دولتی مانند اسناد خزانه اسلامی) می‌تواند به تقویت و تعمیق بازار بدهی اسلامی در کشور کمک شایانی نماید. | ||
| Keywords | ||
| بیع دین; بانک مرکزی; سیاست‌گذاری پولی; بانکداری اسلامی; دولت | ||
| References | ||
|
استوار سنگری، کوروش (1390)، «مفهوم دولت در آراء وحدت رویه دیوان عدالت اداری»، دوفصلنامه مطالعات حقوقی، سال سوم، شماره 1. پاسبان، محمدرضا (1389)، «زمان پیدایش شخصیت حقوقی و پیامدهای آن»، فصلنامه پژوهش حقوق، شماره 31. جعفری هرندی، محمد (1384)، «جایگاه شخصیت حقوقی»، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره 1. حرّ عاملی (1409ق)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت. خمینی، امام سید روح‌الله (1390ق)، تحریر الوسیله، نجف: دار الکتب الاسلامیه. خمینی، امام سید روح‌الله (1421ق)، کتاب البیع، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ اوّل. رحمانی، محمد (1385)، «مالکیت دولت»، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره 10. طباطبائی، علامه محمدحسین (1333)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: شرکت افست. علامه حلی، حسن بن یوسف محقق (1403ق)، مختلف الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت. علائی رحمانی، فاطمه (1379)، «میزان گستره ولایت پدر از نگاه دین»، فصلنامه علمی-پژوهشی علوم انسانی، شماره 22. فرهانی‌فرد، سعید (1381)، سیاست‌های اقتصادی در اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. قدسی، ابراهیم و یحیی‌زاده، یاسر (1389)، «الحاق جد پدری و مادر به حکم معافیت پدر از قصاص در قتل عمد فرزند»، فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 2. قضاوی، حسین و بازمحمدی، حسین (1391)، عملیات بازار باز در چارچوب بانکداری بدون ربا: مطالعه موردی: اسناد خزانه اسلامی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی. معرفت، محمدهادی (1379)، «ربا از گناهان کبیره و استثناناپذیر»، مجله نامه مفید، شماره 13. موسویان، سید عباس و بهاری قراملکی، حسن (1391)، مبانی فقهی بازار پول و سرمایه، تهران: دانشگاه امام صادق (ع). موسویان، سید عباس (1386)، ابزارهای مالی اسلامی، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. موسویان، سید عباس (1391)، بازار سرمایه اسلامی، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. موسویان، سید عباس (1392)، معاملات بانکی از منظر مراجع تقلید، ویرایش دوم، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی. موسویان، سید عباس، نظرپور، محمدنقی و خزائی، ایوب (1389)، «امکان‌سنجی فقهی طراحی اسناد خزانه اسلامی در بازارهای مالی اسلامی»، فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد اسلامی، شماره 40. نجفی، محمدحسن (1417ق)، جواهرالکلام فی شرح شرائع الأسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم. | ||
|
Statistics Article View: 2,399 PDF Download: 1,180 |
||