News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,287 |
| PDF Download | 5,345,243 |
وضعیت حقوقی ابزارهای مشتقه شاخص سهام | ||
| پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
| Article 9, Volume 15, Issue 2 - Serial Number 40, December 1393, Pages 207-231 PDF (631.95 K) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/law.2015.1673 | ||
| Author | ||
| جواد حسین زاده* | ||
| استادیار گروه حقوق، دانشگاه علم و فرهنگ | ||
| Receive Date: 12 November 2014, Revise Date: 22 December 2014, Accept Date: 19 January 2015 | ||
| Abstract | ||
| بازار مشتقه مالی که در آن قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله عرضه می‌شود، مدتی است که به تجویز بند 11 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب 1384) در سطحی محدود آغاز شده است. دارایی پایه در این قراردادها ممکن است کالا یا اوراق بهادار باشد. از دیدگاه فقه امامیه و حقوق ایران، اعتبار این قراردادها به‌طورکلی و صرف‌نظر از مورد آن (دارایی پایه) اثبات شده است. ولی در این میان اعتبار قراردادهای مشتقهای که دارایی پایه آن شاخص سهام است، پیوسته محل تأمل و اشکال بوده است. این تحقیق تلاش دارد تا با رد نظراتی که تاکنون در خصوص عدم اعتبار ابزارهای مشتقه واقع بر شاخص سهام بیان شده است. دلایل بطلان آن را با رویکردی متفاوت بیان کند. از نتایج این تحقیق میتوان به بطلان قراردادهای شاخص سهام به‌دلیل عدم امکان تملک شاخص سهام، مالیت نداشتن آن و فقدان مفهوم واقعی معاوضه در این قراردادها اشاره کرد. همچنین در این تحقیق راهکاری برای اعتبار قراردادهای واقع بر شاخص سهام نیز ارائه شده است. | ||
| Keywords | ||
| شاخص سهام; ابزارهای مشتقه مالی; قرارداد آتی; قرارداد اختیار معامله; بازار سرمایه | ||
| References | ||
|
ابن منظور، محمد بن مکرم (1995)، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج5. اردبیلی، احمد (محقق اردبیلی)، (1403ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، قم، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج8. انصاری، مرتضی (1420ق)، المکاسب، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ج1. اسماعیلی، اسماعیل (1373)، «اکل مال به باطل در بینش فقهی شیخ انصاری»، مجله فقه(کاوشی نو در فقه اسلامی)، ش1. امامی، حسن (1370)، حقوق مدنی، تهران، کتاب فروشی اسلامیه، چ8، ج1. برواری شعبان محمد اسلام (2002)، بورصه الاوراق المالیه من منظور اسلامی، دمشق: دارالفکر. جبعی عاملی، زین الدین (شهید ثانی)، (بی‌تا)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، ج3 جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق)، الصحاح (تاج اللغه و صحاح العربیه)، بیروت: دارالعلم للملایین. حر عاملی، محمد بن حسن (1409)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، ج17. حسینزاده، جواد (1390)، «مفهوم و ماهیت قراردادهای آتی»، مجله پژوهش های حقوقی، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، ش20. حسینزاده، جواد (1391)، قرارداد اختیار معامله بررسی حقوقی و فقهی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. خلعتبری، فیروزه (1371)، مجموعه‌ای مفاهیم پولی بانکی و بین‌المللی، تهران: شرکت افست، چ1. خمینی، روح‌الله (بی‌تا)، کتاب البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ1، ج2. همو (1415)، مکاسب المحرمه، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج2. خوئی، سید ابوالقاسم (1365)، مستند العروه الوثقی، کتاب اجاره، قم: دار العلم. همو (1412ق)، مصباح الفقاهه، بیروت: انتشارات دارالهادی، ج3. درخشان مسعود (1383)، مشتقات و مدیریت ریسک در بازارهای نفت، تهران: مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی، چ1. دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه دهخدا، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران، چ2. ج11. شرتونی، سعید (1403ق)، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، قم: المکتبه المرعشیه. شهیدی، مهدی (1377)، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران: نشر حقوقدان، چ1. صالح‌آبادی، علی (1381)، امکان‌سنجی راه اندازی بازار آتی سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع). طریحی، فخرالدین بن محمد (1375)، مجمع البحرین، تهران: انتشارات مرتضوی، ج3. عصمت‌پاشا، عبید‌الله (1382)، «فلسفه و سیر تکاملی ابزارهای مالی مشتقه و دیدگاه‌های فقهی»، ترجمه علی صالح آبادی، فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی، ش9. فطانت، محمد و آقاپور ابراهیم (1383)، اوراق اختیار معامله (option) در بازار سرمایه ایران، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، چ2. کاتوزیان، ناصر (1376- الف)، حقوق مدنی، معاملات معوض، عقود تملیکی، تهران: شرکت سهامی انتشار، چ3 همو (1376- ب)، قواعد عمومی قراردادها، تهران: شرکت سهامی انتشار، چ4، ج1. محقق داماد، سیدمصطفی و همکاران (1389)، حقوق قراردادها در فقه امامیه، تهران: سمت، چ1، ج2. معصومی‌نیا، غلامعلی (1387)، ابزارهای مشتقه بررسی فقهی و اقتصادی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ1. موسوی بجنوردی، حسن (1389ق)، القواعد الفقهیه، نجف: مطبعه الآداب. مؤمن قمی، محمد (1415)، کلمات سدیده فی مسائل جدیده، قم: موسسه النشر الاسلامی، چ1. منتظری، حسین‌علی (1415)، دراسات فی المکاسب المحرمه، قم: نشر تفکر، چ1، ج1. نائینی، محمدحسین و شیخ نجفی خوانساری، موسی (1373 ق)، منیۀ الطالب، قم: مکتبه محمدیه، ج1. هال، جان (1384)، مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، ترجمه سجاد سیاح و علی صالح‌آبادی، تهران: رایانه تدبیر پرداز، چ 1.
Al-Amin, M. Al-bashir, (2008), Risk management in Islamic finance: An analysis of derivatives instruments in commodity market, Boston
Brown, Meredith M., (1996), Managing and Disclosing Risks of Investing in Derivatives, Kluwer Law.
Don, M. (1992), An Introduction to Options and Futures, Harcourt School Press, 2ed.
Hudson, Alastair (2006), The Law on Financial Derivatives, London, Sweet & Maxwell, 4ed.
Hull John C., (2005), Fundamentals of Futures and Options Markets, Prentice Hall, 4ed.
Kamali M.H., (2002), Islamic Commercial Law: an Analysis of Futures and Option, Islamic Texts Society, Cambridge, UK.
Louge, Ann C., (2011), Day Trading for Dummies,USA: John Wiley & Sons. | ||
|
Statistics Article View: 4,853 PDF Download: 2,871 |
||