News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,583,928 |
| PDF Download | 5,344,278 |
اختیار و ضرورت از دیدگاه حکمت متعالیه، مکتب نائینی و محمدتقی جعفری | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 9, Volume 12, Issue 2, August 1393, Pages 159-184 PDF (1.26 M) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2015.1592 | ||
| Author | ||
| عبدالله نصری* | ||
| استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| Receive Date: 18 January 2014, Revise Date: 15 March 2015, Accept Date: 24 February 2014 | ||
| Abstract | ||
| یکی از مسائل مهم در بحث جبر و اختیار رابطۀ اختیار با ضرورت است، چرا که طبق قاعده الشیء ما لم یجب لم یوجد، هیچ پدیدهای تا به سر حد ضرورت نرسد تحقق پیدا نخواهد کرد. این که این قاعده در مورد همۀ پدیدهها صادق است یا این که فقط بر امور غیراختیاری حاکم است از دیرباز مورد بحث متکلمان و فلاسفه و اصولیون بوده است. حکیمان صدرایی این قاعده را بر افعال اختیاری انسان نیز حاکم میدانند، اما طرفداران نائینی به مخالفت با آن برخاسته و آن را در تنافی با پذیرش اختیار انسان میدانند. در این مقاله، در ابتدا به دیدگاه حکما و اصولیون در باب مراحل فعل اختیاری پرداخته میشود و سپس این مسئله مطرح خواهد شد که آیا با جبری تلقی کردن مراحل فعل اختیاری میتوان اختیار انسان را پذیرفت، یا نه؟ و آیا نقدهای مکتب نائینی بر فلاسفه وارد است، یا نه؟ در ادامۀ بحث، به نوآوریهای علامه جعفری، هم در مورد مراحل فعل اختیاری و هم در مورد نحوۀ حاکمیت قانون علیت بر افعال اختیاری انسان، خواهیم پرداخت. آرای وی، بر خلاف آنچه تصور میشود، هماهنگ با نائینی نیست و در عین حال خلأهای فلاسفه را نیز برطرف میسازد. | ||
| Keywords | ||
| اراده; شوق; طلب; اختیار; علیت; ضرورت; سنخیت; ترجیح; نظارت من | ||
| Full Text | ||
|
برای مشاهده اصل مقاله به صورت کامل، بر روی لینک "اصل مقاله" در بالای صفحه کلیک کنید | ||
|
Statistics Article View: 4,043 PDF Download: 2,418 |
||