News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,798 |
| PDF Download | 5,346,204 |
جایگاه حسن نیت در فقه امامیه | ||
| پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
| Article 2, Volume 15, Issue 1 - Serial Number 39, July 1393, Pages 33-57 PDF (267.33 K) | ||
| DOI: 10.30497/law.2014.1571 | ||
| Authors | ||
| سید ابوالقاسم نقیبی1; ابراهیم تقی‌زاده2; عباس باقری* 3 | ||
| 1دانشیار فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری | ||
| 2دانشیارگروه حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور | ||
| 3دانشجوی دوره دکتری حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور | ||
| Receive Date: 26 May 2014, Revise Date: 15 June 2014, Accept Date: 17 September 2014 | ||
| Abstract | ||
| حسن نیت به‌معنای انجام وظائف به‌صورت صادقانه، منصفانه، معقول که دو طرف قرارداد یا اشخاص ثالث مرتبط با قرارداد از یکدیگر انتظار دارند، همراه با اهتمام به رعایت حقوق و منافع دیگران و دوری از هرگونه سوءنیت و فریب‌کاری است و مفاهیم فرافقهی، صداقت، عدالت، انصاف، قواعد فقهی چون اصل لزوم در عقود، لاضرر، احسان و اصل صحت، از مبانی اصل حسن نیت در منابع اسلامی است. بنابراین، شارع مقدس حسن نیت را در حمل افعال و رفتار مسلمین بر صحت امر مسلم می‌داند و در «اوفوا بالعقود» بر آن تأکید می‌ورزد و در بسیاری از موارد به‌صورت سلبی مانند نهی از غش، غرر و تدلیس و به‌طور کلی نهی از فریب و خدعه به بیان مصادیق حسن نیت اهتمام دارد؛ ازاین‌‌رو، با عنایت به اینکه فقه امامیه منبع اصلی حقوق ایران است، قانون‌گذار می‌تواند با الهام از آموزه‌های فقهی و اخلاقی نسبت به‌وضع ماده قانونی در زمینۀ شناسایی اصل حسن نیت به‌روشنی اقدام نماید. در این نوشتار به‌اختصار به برخی از رهیافت‌های اصل حسن نیت در عقد بیع و عقد وکالت اشاره شده است. | ||
| Keywords | ||
| حسن نیت; فقه امامیه; اصل صحت; اصل لزوم; اخلاق | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.## ابن‌منظور (1405)، لسان العرب، ج6، نشر ادب الحوزه.## انصاری، علی (1388)، تئوری حسن نیت در قراردادها، تهران: جنگل.## انصاری، مرتضی (1420ق)، کتاب المکاسب، ج 1 و 5، قم: مجمع الفکر الاسلامی.## اوصیاء، پرویز (1371)، «تدلیس: مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه، انگلیس، اسلام و ایران»، در: تحولات حقوق خصوصی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران: چاپ سوم.## بنی یعقوب، جواد (1379)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات حقوقی، اقتصادی و اداری، تهران: مؤسسه فرهنگی و پژوهشی نظر.## بهرامی احمدی، حمید (1377)، سوء استفاده از حق؛ مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام و دیگر نظام‌های حقوقی، انتشارات اطلاعات، چاپ سوم.## تربتی شهابی، محمود بن عبدالاسلام (1417ق)، ادوار فقه، ج2، تهران: سازمان چاپ و انتشارات، چاپ 5. ## جبعی عاملی، زین‌الدین (شهید ثانی)، (بیتا)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج5، بیروت: دار العالم الاسلامی.## جعفرزاده، میرقاسم و سیمایی صراف، حسین (1384)، «حسن نیت در قراردادهای بین‌المللی؛ قاعده‌ای فراگیر یا حکمی استثنایی»، مجله تحقیقات حقوقی، ش41.## جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386)، ترمینولوژی حقوق، گنج دانش.## جوهری (1368)، صحاح اللغه، تهران: انتشارات امیری، چاپ اول.## حاجی‌پور، مرتضی (1388)، «بررسی تطبیقی اصل حسن نیت در قراردادها»، رساله دکتری حقوق دانشگاه تهران.## حرعاملی، محمد بن حسن (1403)، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، تهران: انتشارات اسلامیه.## حسینی عاملی، سید محمدجواد (بیتا)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، ج4، مؤسسه آل البیت.## حلی محقق، ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن الحسن (1418ق)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج2، بیروت: دار الاضواء، الطبعة الثالثه.## خویی، ابوالقاسم (1412)، منهاج الصالحین، قم: مدینة العلم. ## دهخدا، علی‌اکبر (1373)، لغت‌نامه، ج6، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ## دیلمی، احمد (1389)، حسن نیت در مسئولیت مدنی، تهران: انتشارات میزان، چاپ اول.## راغب اصفهانی (1416ق)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، دمشق- بیروت: دار القلم و دار الشامیه، 1996م.## صالحی‌راد، محمدحسین (1378)، «حسن نیت در اجرای قراردادها و آثار آن»، مجله حقوقی دادگستری، ش 26. ## صدوق، محمد بن علی بن الحسین ابن‌بابویه قمی (1404ق)، من لایحضره الفقیه، قم: جامعه المدرسین فی الحوزه العلمیه، چ2. ## صفایی، سید حسین و دیگران (1384)، حقوق بیع بین‌المللی کالا وین 1980، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چ اول. ## طباطبائی، سید محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، ج1، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. ## طباطبایی، سیدمحمدحسین (1397ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج7، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ اوّل.## طباطبائی، سید محمدحسین (بیتا)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج9، قم: منشورات جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه.## طبرسی، فضل بن حسن (1379ق)، مجمع البیان، ج2، بیروت: دار احیاء التراث العربی. ## طریحی، فخر الدین (1416)، مجمع البحرین، تهران: مؤسسه بعثت، چاپ اول.## طوسی، جعفر (1422ق)، مسائل هامه من کتاب الخلاف، تهران: دانشگاه تهران.## علیزاده، مهدی (1384)، «مبانی اصل حسن نیت و رفتار منصفانه در قراردادها»، فصلنامه تخصصی الهیات و حقوق، شماره 15 و 16، بهار و تابستان. ## عمید، حسن (1379)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر. ## فاروقی، حارث سلیمان (1991)، المعجم القانون، بیروت: مکتبه لبنان، الطبعۀ الثالثه. ## فاضل مقداد، جمال الدین مقداد بن عبدالله (بیتا)، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج2، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چ1. ## کاتوزیان، ناصر (1387)، قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار، چاپ هفتم.## کلینی رازی، ابی جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق (1389)، الکافی، ج2، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه. ## مامقانی، شیخ عبدالله (1381)، نهایۀ المقال فی تکملة غایة الامال، قم: انتشارات ثامن الحجج(ع). ## مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1366)، تفسیر نمونه، ج26، تهران: دار الکتب الاسلامیه. ## موسوی خمینی، امام سید روح‌الله (بیتا)، البیع، ج4، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ چهارم. ## موسی ابراهیم، عبدالمنعم (2006م)، حسن النیة فی العقود منشورات زین الحقوقیة.## نجفی، محمدحسن (1367)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ سوم.## نوری، میرزا حسن (1408ق)، مستدرک الوسائل، بیروت: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث العربی. ##
Henry Cambpell Black, Blacks Law Dictionary, London: West Publishing Co., 4th edition. ## | ||
|
Statistics Article View: 7,220 PDF Download: 3,132 |
||