News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,591,887 |
| PDF Download | 5,357,591 |
بازخوانی اصل «میراث مشترک بشریت» و تفاوت‌های آن با مفهوم «نگرانی مشترک بشریت» | |||
| پژوهشنامه حقوق اسلامی | |||
| Article 4, Volume 14, Issue 2 - Serial Number 38, February 1393, Pages 91-120 PDF (687.88 K) | |||
| DOI: 10.30497/law.2014.1564 | |||
| Authors | |||
| توکل حبیب‌زاده* 1; فرنگیس منصوری2 | |||
| 1استادیار و مدیر گروه حقوق عمومی دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع) | |||
| 2عضو هیئت علمی و دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل دانشگاه پیام نور | |||
| Receive Date: 06 August 2013, Revise Date: 27 August 2013, Accept Date: 23 November 2013 | |||
| Abstract | |||
| اصل میراث مشترک بشریت یکی از نمونه‌های بارز دستاوردهای تدوین و توسعه حقوق بین‌الملل در چارچوب اقدامات ارگان‌های سازمان ملل متحد است که در راستای تحقق اصول عدالت و برابری، همبستگی میان ملت‌ها و نظم نوین بین‌المللی اقتصادی، در اسناد بین‌المللی همچون معاهده 1967 در مورد اصول حاکم بر فعالیت دولت‌ها در کاوش و استفاده از فضا، کنوانسیون 1982حقوق دریاها، اعلامیۀ جهانی 1997 یونسکو در مورد ژنوم انسانی، کنوانسیون 2001 یونسکو برای حفاظت از میراث فرهنگی زیر آب و کنوانسیون 2005 یونسکو در مورد تنوع فرهنگی پذیرفته شده است. طی دهه‌های اخیر جریانی عظیم با حمایت اکثریت اعضای جامعه بین‌المللی به‌ویژه دول در حال توسعه شکل گرفته که در پی گسترش قلمرو اصل میراث مشترک بشریت به موضوعاتی همچون فناوری، ژنوم انسانی، انرژی و... هست. اصرار و پافشاری دول در حال توسعه به این دلیل است که از این طریق بتوانند حداقل بخشی از خواسته‌ها و انتظارات خود را در جهت تعدیل مناسبات اقتصادی و سیاسی حاکم بر صحنۀ بین‌المللی و تحقق اصل «نابرابری جبران‌ساز» برآورده سازند. بدین ترتیب، دامنۀ شمول اصل میراث مشترک بشریت رو به افزایش است. با این حال، اگر کاربرد این اصل در مناطقی همچون اعماق دریاها در محدودۀ ماورای صلاحیت ملی، فضای ماورای جو و مناطق وسیعی از قطب جنوب تثبیت گردیده است، در خصوص موضوعاتی مانند حقوق بشر، تغییرات آب و هوا، تنوع زیستی و محیط زیست ترجیح با کاربرد مفهوم «نگرانی مشترک بشریت» است؛ زیرا که در این موضوعات حفاظت از منافع مشترک بشری مدنظر است تا نحوۀ بهره‌برداری و تقسیم منصفانه سود حاصل از منابع مشترک. ضمن بازخوانی اصل میراث مشترک بشریت در حقوق بین‌الملل، این نوشته سعی دارد تفاوت‌های این دو مفهوم در موضوعات مربوط را بررسی نماید. | |||
| Keywords | |||
| میراث مشترک بشریت; منافع عمومی; مدیریت مشترک; نگرانی مشترک بشریت | |||
| References | |||
|
اکهرست، مایکل (1372)، کلیات نوین حقوق بین‌الملل، ترجمه مهراب داراب‌پور، چ اول، تهران: انتشارات جهان معاصر.## بجاوی، محمد (1376)، «ژنوم انسانی به مثابه میراث مشترک بشریت یا ژنتیک بیم و امید»، ترجمه ابراهیم بیگ‌زاده، مجله کانون وکلای دادگستری مرکز، شماره 11 (شماره پیاپی 166-167)، بهار و تابستان. ## بیگ‌زاده، ابراهیم (1384)، «تاملی بر تنوع فرهنگی و مذهبی در حقوق بین‌الملل»، سالنامه ایرانی حقوق بین‌الملل و حقوق تطبیقی، شماره اول. ## جعفری، محمدتقی (1376)، طرح ژنوم انسانی، انتشارات تدوین و نشر آثار علامه. ## جمالی، حمیدرضا (1387)، «تنوع فرهنگی: میراث مشترک بشریت»، فصلنامه مطالعات میان‌فرهنگی، سال سوم، شماره 7. ## همو (1388)، «نقد نظریه تاریخی حاکمیت در پرتو میراث مشترک بشریت»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، دانشگاه آزاد، ش3. ## همو (1389)، «محیط زیست بین‌المللی و میراث مشترک بشریت»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 4. ## ضیایی بیگدلی (1386)، محمدرضا، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: گنج دانش. ## طلایی، فرهاد (1381)، حقوق بین‌الملل کاربردی، تهران: انتشارات مجد. ## مقتدر، هوشنگ (1357)، تحولات سازمان ملل متحد، دانشگاه شیراز. ## ملک محمدی نوری، حمیدرضا (1370)، قاره جنوبگان در حقوق بین‌الملل و جامعه بین‌المللی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی. ## میرعباسی، باقر (1376)، حقوق بین‌الملل عمومی، ج1، تهران: نشر دادگستر. ## همو (80-79)، جزوه درس حقوق بین‌الملل دریاها، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. ##
Barbosa, J. (1990), "Conclusions of the Meeting", in D.J. Attard, ed., The Meeting of the Group of Legal Experts to Examine the Concept of the Common Concern of Mankind in Relation to Global Environmental Issues, Nairobi: UNEP, pp.27-32. ##
Birnie, Patricia W. and Boyle, Alan E. (2002), International Law and the Environment, Oxford: Oxford University Press. ##
Biermann, F. (1995), Saving the Atmosphere: International Law, Developing Countries and Air Pollution, Peter Lang Publ. Frankfurt am Main,Vol.1737. ##
Chopra, Sudhirk (1988), "Antarctica as a Common Regime: A Conceptual Framework for Coexistence", in Christopher, Joyner (ed.), The Antarctic Legal Regime, London: Martinus Nijhoff Publishers. ##
Dupuy, P.M. (1991), "Soft Law and the International Law of the Environment”, 21 Michigan Journal of International Law. ##
Gabcikovo-Nagymaros Project Case (Hungary/Slovakia), Separate Opinion of Vice–President Weeramantry, ICJ Rep. 7, September 25, 1997. ##
Guruswamy, L. (1995), "International Environmental Law: Boundaries, Landmarks and Realities", Natural Resources and the Environment, Fall, pp.43-48. ##
Horn, Laura (2004), "The Implications of the Concept of Common Concern of Humankind on a Human Right to a Healthy Environment", MqJICEL, Vol. 1, pp.233 – 269. ##
Kaland, Arne, "Nature: The Common Heritage of Mankind"? Department of Social Anthropology, University of Oslo,available at: www.sv.uio.no/sai/english/research/groups/perfroming (retrieved on 2012-09-21). ##
Kirgis, F.L. (1990), Standing Challenge Human Endeavour's that Could Change the Climate, AJIL. ##
Koester, V. (1990), "From Stockholm to Brundtland", 20/1-2, EPL. ##
Malhotra, A. (1998), "A Commentary on the Status of Future Generations as a Subject of International Law", in Emmanuel Agiuset al. (eds.), Future Generations and International Law, London: Earthscan Publishers Ltd. ##
Pahuja, Sundya, "Conserving the World Resources?", in Crawford and Koskenniemi (eds.), Final Draft for the Cambridge Companion to International Law, Chapter 15, available at:
http://intranet.law.unimelb.edu.au/staff/profileupdate/files/CCIL%20Pahuja1.pdf (accessed on 20/01/2013) ##
Richardson, B.J. (1990), "A Study of Australian Practice Pursuant to the World Heritage Convention”, 20/4-5, EPL. ##
Shelton Dinah (2009), "Common Concern of Humanity", Iustum Aequum Salutare, vol.1, pp.33–40, available at: http://ias.jak.ppke.hu/hir/ias/20091sz/05.pdf##
Suy, Eric (1992), "Antarctica: Common Heritage of Mankind", in Verhoven, Joe et al (ed.), The Antarctic Environment and International Law, Ch. 13, Graham and Trotman Ltd., London. ##
Tolba Mostafa K. (1991), "The Implication of the Common Concern of Mankind Concept on Global Environmental Issues Note to the Group of Legal Experts Meeting of UNEP, Malta, December 13-15, 1990, Revista Instituto Interamericano de Derechos Humanos (Revista IIDH), vol.13, 1991, available at: http://www.juridicas.unam.mx/publica/librev/rev/iidh/cont/13/doc/doc27.pdf(accessed on 10/01/2013). ##
Trinda, A.A.C. & Attard, D.j. (1991), The Implications of the “Common Concern of Mankind'' Concept on Global Environmental Issues'' in Iwama, T. (ed), Policies and Law on Global Warming: International Law &Comparative Analysis, Tokyo, Japan,. ##
Universal Declaration on the Human Genome and Human Rights, 11 November (1997), available at:http://portal.unesco.org/fr/ev.php-URL_ID=13177&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION= 201.html
The International Code of Conduct on the Transfer of Technology, May 6, 1980, U.N. Doc. TD/CODE TOT/33, May 12, 1981. ##
UN Doc A/Res/2749 (1970)
UN Doc A/Res/2754 (1969)
UN Doc A/Res/44/207 (1989)
UN Doc A/Res/45/2/2 (1990)
UN Doc A/Res/9559 (1974)
UN Doc A/Res/43/53 (1988)
UN, Commission on Sustainable Development (1996), Report of the Expert Group Meeting on Identification of Principles of International Law for Sustainable Development Geneva, Switzerland, 26-28 September 1995, prepared by the Division for Sustainable Development for the Commission on Sustainable Development, Fourth Session, 18 April - 3 May, New York, available at: http://www.un.org/documents/ecosoc/cn17/1996/background/ecn171996-bp3.htm##
UNEP Secretariat (1991), II Meeting of the Group of Legal Experts to examine the Concept of the Common Concern of Mankind in Relation to Global Environmental Issues, Geneva, March 20-22, in Revista IIDH, vol. 13, available at: http://www.juridicas.unam.mx/publica/librev/rev/iidh/cont/13/doc/doc29.pdf
Wolfrum, Rudiger (1983), "The Principle of the Common Heritage of Mankind", ZaoRV, 43/2, available at: http://www.hjil.de/43_1983/43_1983_2_a_312_337.pdf(retrieved on 17 August 2012). ##
| |||
|
Statistics Article View: 6,663 PDF Download: 2,289 |
|||