News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,592,065 |
| PDF Download | 5,357,931 |
نکاح معاطاتی و تفاوت آن با زنا | ||
| پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
| Article 3, Volume 14, Issue 2 - Serial Number 38, February 1393, Pages 63-90 PDF (494.78 K) | ||
| DOI: 10.30497/law.2014.1561 | ||
| Authors | ||
| مهدی سلیمی1; عباسعلی سلطانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری پردیس بین‌الملل دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| Receive Date: 05 June 2013, Revise Date: 26 June 2013, Accept Date: 12 October 2013 | ||
| Abstract | ||
| نکاح معاطاتی آن است که با قصد انشاء زوجیت شرعی، به واسطة فعلی که عرفاً دلالت بر نکاح کند، انشاء عقد شود؛ درحالی‌که زنا، مقاربت بدون قصد انشاء زوجیت شرعی است. مشهور فقیهان با اینکه برای لفظ طریقیت قائل هستند، نکاح معاطاتی را به دلیل اجماع باطل دانسته و گاهی آن را مساوی با زنا دانسته‌اند. به نظر می‌رسد که عمده دلیل ایشان به موجود نبودن مصداق فعلی عرفی صریح در قصد انشاء نکاح برمی‌گردد و دو دلیل اجماع و احتیاط که بیشتر فقیهان با تمسک به آن‌ها لفظ را در عقد نکاح لازم می‌شمارند، صرفاً به سبب صراحت لفظ در اعلام اراده است. دستاورد این پژوهش توصیفی-تحلیلی این است که نکاح معاطاتی مشروع است و ادلة صحت نکاح نیز شامل آن می‌شود. البته، مصادیق قابل پذیرش برای عرف باید جستجو شود. | ||
| Keywords | ||
| نکاح معاطاتی; زنا; سفاح; لفظ; فعل; عرف | ||
| References | ||
|
قرآن کریم.## ابن‌فارس، احمد (1404ق)، معجم مقائیس اللغۀ، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى. ## ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار الفکر. ## اراکی، محسن (1386)، «زندگى مشترک زن و مرد بدون عقد ازدواج»، فقه أهل البیت(ع)، شمارة 51. ## همو (1427ق)، «دراسة حول حکم المعاطاۀ فی النکاح»، قم: فقه أهل البیت(ع)، ش43. ## اراکى، محمدعلى (1419ق)، کتاب النکاح، قم: نور نگار. ## اردبیلى، احمد بن محمد (1403ق)، مجمع الفائدة والبرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. ## اصفهانى، سید ابوالحسن (1393ق)، وسیلة النجاة، قم: چاپخانه مهر. ## اصفهانى، محمدحسین کمپانى (1418ق)، حاشیه کتاب المکاسب، قم: أنوار الهدى. ## امامى، سیدحسن (بی‌تا)، حقوق مدنى، تهران: انتشارات اسلامیه. ## انصارى، مرتضى (1411ق)، کتاب المکاسب، قم: منشورات دار الذخائر. ## همو (1415ق)، کتاب النکاح، قم: کنگرة جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى. ## ایروانى، على بن عبد الحسین نجفى (1406ق)، حاشیة المکاسب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. ## بحرانى، یوسف (1405ق)، الحدائق الناضرۀ فی أحکام العترۀ الطاهرۀ، قم: جامعه المدرسین. ## بروجردی عبده، محمد (1380)، حقوق مدنی، تهران: انتشارات مجد. ## بحرانى، یوسف (1405ق)، الحدائق الناضرۀ فی أحکام العترۀ الطاهرۀ، قم: جامعه المدرسین. ## جعفری لنگرودی، محمدجعفر، (1362)، تأثیر اراده در حقوق مدنی، تهران: گنج دانش. ## حسینی ادیانی، سید ابوالحسن (1382)، «نکاح معاطاتی»، مقالات و بررسی‌ها، دفتر 74. ## حلى، مقداد بن عبداللّه سیورى (بی تا)، کنز العرفان فی فقه القرآن، ترجمۀ عبدالرحیم عقیقى بخشایشى، قم: پاساژ قدس، پلاک 111. ## راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1375)، مفردات ألفاظ القرآن، ترجمه و تحقیق سید غلامرضا خسروى حسینى، تهران: انتشارات مرتضوی. ## رضوی، مرتضی (1386)، حلقات(3) جامعه‌شناسی متعه، پایگاه اینترنتی بینش نو، http://www.binesheno.com/Files/books.php، آخرین به‌روزرسانی: 12/8/1392. ## روحانى، سیدصادق (1429ق)، منهاج الفقاهۀ، قم: انوار الهدى. ## زحیلی، وهبه (1997م)، الفقه الاسلامی وادلته، بیروت: بی‌نا. ## جزائرى، سید محمد جعفر مروج (1416ق)، هدى الطالب فی شرح المکاسب، قم: مؤسسه دار الکتاب. ## جزیرى، عبدالرحمن (1419ق)، الفقه على المذاهب الأربعۀ ومذهب أهل البیت علیهم السلام، بیروت: دار الثقلین. ## جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410ق)، الصحاح- تاج اللغۀ وصحاح العربیۀ، بیروت: دار العلم. ## حائرى، سیدکاظم (1423ق)، فقه العقود، قم: مجمع اندیشه اسلامى. ## حر عاملى، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعه، قم: آل البیت. ## حکیم، سیدمحسن (1416ق)، مستمسک العروۀ الوثقى، قم: دار التفسیر. ## حلّی، جعفر بن حسن (1403ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، تهران. ## حلّی، جمال‌الدین حسن (1388ق)، تذکرة الفقهاء، المکتبة المرتضویة، چاپ سنگی. ## حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1411ق)، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، تهران: مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. ## حلّى، مقداد بن عبداللّه سیورى (1404ق)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى(ره). ## خمینى، سید روح‌الله (1421ق)، کتاب البیع، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره). ## خوانسارى، محمد (بی‌تا)، الحاشیۀ الثانیۀ على المکاسب، نرم‌افزار جامع فقه اهل البیت، مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامى. ## خویى، سیدابوالقاسم (1410ق- الف)، تکملة المنهاج، قم: نشر مدینة العلم. ## همو (1410ق- ب)، منهاج الصالحین، قم: نشر مدینة العلم. ## همو (1418ق)، موسوعه الإمام الخوئی، قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی(ره). ## زنجانى، سیدموسى (1419ق)، کتاب نکاح، قم: مؤسسة راى‌پرداز. ## سبحانى تبریزى، جعفر (بی‌تا)، نظام النکاح فی الشریعۀ الإسلامیۀ الغراء، قم: بی‌نا. ## سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413ق)، مهذب الأحکام، قم: مؤسسه المنار. ## سلمی، عزالدین بن عبدالسلام (1419ق)، قواعد الأحکام فی مصالح الأنام. بیروت: بی‌نا. ## سلیمی، مهدی (1382)، موضوع‌شناسی در فقه امامیه با تأکید بر دیدگاه‌های صاحب جواهر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، راهنما: دکتر یعقوبعلی برجی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد. ## سیدی بنابی، سید باقر (1390)، «بررسی نکاح معاطاتی از نظر فقه و حقوق موضوعه»، فصلنامه تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره هفتم، ش23. ## شعرانى، ابوالحسن (1419ق)، تبصرۀ المتعلمین فی أحکام الدین، تهران: منشورات إسلامیه. ## شهید اول، محمّد بن جمال‌الدین مکّی عاملی (1406ق)، اللمعة الدمشقیة، مکتب الاعلام الاسلامی. ## شهید ثانى، زین‌الدین بن على عاملى (1412ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه. ## همو (1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسۀ المعارف الإسلامیۀ. ## صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد (1414ق)، المحیط فی اللغۀ، بیروت: عالم الکتاب. ## صادقى تهرانى، محمد (1384)، رسالة توضیح المسائل نوین، تهران: امید فردا. ## صدر، شهید، سیدمحمد (1420ق)، ما وراء الفقه، بیروت: دار الأضواء. ## طاهرى، حبیب‌الله (1418ق)، حقوق مدنى، قم: جامعه المدرسین. ## طباطبایی، محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، مترجم: سیدمحمدباقر موسوى همدانى، قم: جامعه المدرسین.## طباطبایى حائرى، سید على بن محمد (1418ق)، ریاض المسائل، قم: مؤسسه آل البیت(ع). ## طباطبایى قمى، سیدتقى (1413ق)، عمدۀ المطالب فی التعلیق على المکاسب، قم: کتابفروشى محلاتى. ## الطریحى، فخر الدین (1416ق)، مجمع البحرین، تهران: کتابفروشى مرتضوى. ## طوسی، محمّد بن حسن (1406ق)، الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامی. ## عاملى، سید محمدحسین ترحینی (1427ق)، الزبدۀ الفقهیه فی شرح الروضۀ البهیۀ، قم: دار الفقه. ## فاضل لنکرانى، محمد (1403ق)، تفصیل الشریعۀ فی شرح تحریر الوسیلۀ- النکاح، قم: جامعه المدرسین. ## فاضل لنکرانی، محمدجواد (1388)، مجموعه دروس خارج فقه http://www.j-fazel.com/persian/lesson/2880/، آخرین به‌روزرسانی: 12/8/1392. ## فخلعی، محمدتقی (1388)، «تحول آرای فقیهان امامی در باب روش‌ها و ابزار انشای عقد همراه با تحلیل دیدگاه امام خمینی(ره)»، فصلنامه متین، دورة 1، شمارة 44. ## فراهیدى، خلیل بن احمد (1410ق)، کتاب العین، قم: نشر هجرت. ## الفیروزآبادی، محمد بن یعقوب (بی‌تا)، القاموس المحیط، بیروت: دار العلم. ## فیض‌کاشانی، محمدحسین (1406ق-الف)، مفاتیح الشرائع، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى. ## همو (1406ق-ب)، الوافی، اول، اصفهان: مکتبۀ أمیرالمؤمنین(ع). ## الفیومى، احمد بن محمد (بی‌تا)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: دار الرضی. ## قرشى، سید علی‌اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیه. ## قنواتی، جلیل و دیگران (1379)، حقوق قراردادها در فقه امامیه، تهران: سمت. ## کاتوزیان، ناصر (1372)، قواعد عمومی قراردادها، تهران: انتشارات مدرس. ## کعبى، عباس (1382)، «تطبیق نظام حقوقى اسلام با حقوق وضعى معاصر»، فقه اهل بیت(ع)، شماره 36. ## کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیه. ## مجلسى، محمدباقر (1410ق)، بحار الأنوار، بیروت: مؤسسه الطبع والنشر. ## محقق داماد، سیدمصطفى (1406ق)، قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى. ## محقق حلّى (1387ق)، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم: اسماعیلیان. ## محمود عبدالرحمان (بی‌تا)، معجم المصطلحات والألفاظ الفقهیۀ، نرم‌افزار جامع فقه اهل البیت، نسخه 2، مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامى. ## مراغى، سید میرعبدالفتاح (1417ق)، العناوین الفقهیۀ، قم: جامعه المدرسین. ## مشکینى، میرزا على (بی‌تا)، مصطلحات الفقه، نرم‌افزار جامع فقه اهل البیت، نسخه 2، مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامى. ## مصطفوى، حسن (1402ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مرکز الکتاب للترجمه والنشر. ## معلوف، لویس (1994م)، المنجد فی اللغۀ، بیروت: دار المشرق. ## مفید، محمّد بن محمّد (1410ق)، المقنعة، مؤسسة النشر الاسلامی. ## مکارم شیرازى، ناصر (1424ق)، کتاب النکاح، قم: انتشارات مدرسه امام على(ع). ## همو (1425ق- الف)، انوار الفقاهه- کتاب النکاح، قم: انتشارات مدرسه امام علی(ع). ## همو (1425ق- ب)، انوار الفقاهه- کتاب البیع، قم: انتشارات مدرسه امام علی(ع). ## همو (1427ق)، دائرۀ المعارف فقه مقارن، قم: انتشارات مدرسه امام على(ع). ## همو (1428ق)، حیله‌هاى شرعى و چاره‌جویى‌هاى صحیح، قم: انتشارات مدرسه امام علی(ع). ## میرزاى قمى، ابوالقاسم (1413ق)، جامع الشتات فی أجوبۀ السؤالات، تهران: کیهان. ## نایینى، میرزا محمدحسین غروى (1373ق)، منیة الطالب فی حاشیه المکاسب، تهران: المکتبه المحمدیه. ## نجفى، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. ## نجفى (کاشف‌الغطاء)، حسن بن جعفر بن خضر (1422ق)، أنوار الفقاهة - کتاب النکاح، نجف: مؤسسه کاشف الغطاء. ## نراقى، مولى احمد (1415ق)، مستند الشیعۀ فی أحکام الشریعۀ، قم: مؤسسه آل البیت(ع). ## نوری همدانی، حسین (1390)، درس خارج فقه، http://www.eshia.ir/feqh/archive، آخرین به‌روزرسانی: 12/8/1392. ## الواسطى، زبیدى (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر للطباعۀ والنشر والتوزیع. ## هدایت‌نیا، فرج‌الله (1387)، «نکاح معاطاتی از منظر فقه»، مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان)، دوره 10، شماره 40.## | ||
|
Statistics Article View: 8,170 PDF Download: 4,423 |
||