
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,584,764 |
PDF Download | 5,346,139 |
قراردادهای نفتی از منظر تولید صیانتی و ازدیاد برداشت: رویکرد اقتصاد مقاومتی | ||
مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
Article 1, Volume 6, Issue 2 - Serial Number 12, February 1393, Pages 7-52 PDF (512.81 K) | ||
DOI: 10.30497/ies.2014.1558 | ||
Author | ||
مسعود درخشان* | ||
دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی(ره) | ||
Receive Date: 24 June 2014, Revise Date: 02 December 2014, Accept Date: 08 September 2014 | ||
Abstract | ||
بندهای 14 و 15 سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، بر دو اصل «افزایش ذخایر راهبردی نفت و گاز کشور ... و توسعه ظرفیتهای تولید ...» و «برداشت صیانتی از منابع» تأکید دارد. از اینرو، قراردادهای نفتی به شرطی بهینه است که مبتنی بر این دو اصل باشد. علاوه بر این، در مقدمه سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بر ضرورت «اقتصاد متکی به دانش و فناوری، عدالتبنیان، درونزا و برونگرا، پویا و پیشرو» تأکید شده است. بهکارگیری این ضرورتهای چهارگانه در طراحی قراردادهای بهینه نفتی چهار اصل دیگر را به ترتیب ذیل مشخص میکند: توانفزایی فنی- مدیریتی شرکت ملی نفت، رعایت منافع بیننسلی در بهرهبرداری از منابع نفتی، تبدیل شرکت ملی نفت به شرکت ملی- بینالمللی و رسیدن به جایگاه رقابتی در بازار جهانی نفت. در این مقاله، از بین شروط ششگانه فوق در قراردادهای بهینه نفتی، فقط تولید صیانتی و ازدیاد برداشت را بررسی کردهایم هرچند که به توانفزایی فنی- مدیریتی شرکت ملی نفت نیز اجمالاً اشاره شده است. نشان دادهایم که تعارضهای ساختاری بین اهداف شرکتهای نفتی بینالمللی و شرکت ملی نفت ایران، که اولی مبتنی بر حداکثرسازی سود در چارچوب اصول بنگاهداری و دومی مبتنی بر حداکثرسازی ارزش اقتصادی مخازن در چارچوب تأمین منافع ملی در بلندمدت است، موجب میشود که هیچگاه نتوان قرارداد بهینهای با شرکتهای بزرگ نفتی منعقد کرد که متضمن الزامات اقتصاد مقاومتی باشد. نتیجه گرفتهایم که فقط قراردادهای حمایتی و همکاریهای فنی و مدیریتی با شرکتهای خدمات نفتی میتواند با اصول اقتصاد مقاومتی هماهنگ باشد. | ||
Keywords | ||
اقتصاد مقاومتی; قراردادهای نفتی; تولید صیانتی; ارزش اقتصادی مخازن; نفت و منافع ملی بلندمدت | ||
References | ||
اخوان، مهدی (1393)، «تحلیل فرصتطلبی در قراردادهای بیعمتقابل و راهکارهایی برای مدیریت آن در چارچوب اقتصاد هزینه مبادله با توجه به قواعد فقهی: مطالعه موردی فازهای منتخب میدان پارس جنوبی»، رساله دکتری (در دست اجرا)، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع). امور حقوقی شرکت ملی نفت ایران (1381)، مجموعه قوانین و مقررات نفت، گاز و پتروشیمی (پیش از مشروطیت تاکنون)، مجلدهای اول و دوم، بهمن 1381، مجلد سوم خرداد 1389. تکلیف، عاطفه (1391)، صنعت نفت و گاز به زبان غیر فنی، تهران: مدیریت پژوهش و فنآوری شرکت ملی نفت ایران و پژوهشکده علوم اقتصادی دانشگاه علامه طباطبایی(ره). خالقی، شهلا (1391)، بیع متقابل در صنعت نفت و گاز ایران (قراردادهای خدماتی)، تهران: مؤسسه مطالعات بینالمللی انرژی. درخشان، مسعود (1381)، «منافع ملی و سیاستهای بهرهبرداری از منابع نفت و گاز»، فصلنامه مجلس و پژوهش، شماره 34، سال نهم، تابستان 1381، صص13-65. همو (1389)، «ملاحظات استراتژیک در تدوین سیاستگذاریهای بالادستی نفت و گاز کشور»، فصلنامه علمی-پژوهشی راهبرد، سال نوزدهم، شماره 57، زمستان 1389، صص109-131. همو (1392)، «ویژگیهای مطلوب قراردادهای نفتی: رویکرد اقتصادی- تاریخی به عملکرد قراردادهای نفتی در ایران»، فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شماره 9، زمستان 1392، صص53-113. درخشان، مسعود، سعیدی، علیمحمد و همکاران (1386)، بررسی وضعیت ذخایر اولیه و ثانویه مخازن نفتی کشور و امکان سنجی تولید و ازدیاد برداشت از طریق تزریق گاز در افق چشمانداز (1404)، تهران: دفتر همکاریهای فناوری ریاست جمهوری، معاونت انرژی. سعیدی، علیمحمد (1381)، «سه مقاله در بررسی صنعت نفت کشور»، فصلنامه مجلس و پژوهش، شماره 34، سال نهم، تابستان 1381، صص67-188. شکوهی، محمدرضا (1392)، ساختار سازماندهی و توصیفی از قراردادها در صنعت نفت ایران، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). فرشادگهر، ناصر (1393)، سیری در قراردادهای نفتی ایران، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. منصوری نراقی، محمود (1350)، نفت، جلد اول: مبانی حقوقی و شرایط عمومی قراردادهای نفتی خاورمیانه، تهران: بینا. Alverado Vladimir and Eduardo Manrique (2010), Enhanced Oil Recovery: Field Planing and Development Strategies, Elsevier. Bellman, Richard E. (1953), An Introduction to Dynamic Programming, Santa Monica: The Rand Corporation. Bellman, Richard E. (1957) Dynamic Programming, Princeton: Princeton University Press, Reprinted 2003, Dover. Childs, William R. (2005), The Texas Railroad Commission: Understanding Regulation in America to the Mid- Twentieth Century. Hyne Norman (2014), Dictionary of Petroleum Exploration, Drilling & Production, 2nd ed. Penn Well Corporation. Saidi, Ali M. (1987), Reservoir Engineering of Fractured Reservoirs (Fundamental and Practical Aspects), Total Edition Press. | ||
Statistics Article View: 5,276 PDF Download: 2,956 |