
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,584,455 |
PDF Download | 5,345,747 |
بازنمایی اختیار انسان در مجموعههای مذهبی تلویزیون؛ مطالعۀ موردی، مجموعه کلید اسرار | ||
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
Article 4, Volume 20, Issue 44, December 1392, Pages 101-136 PDF (793.68 K) | ||
Document Type: علمی-پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/rc.2014.1553 | ||
Authors | ||
مهدی منتظرقائم1; زهره علیخانی* 2 | ||
1استادیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری ارتباطات | ||
Receive Date: 27 February 2014, Revise Date: 22 May 2014, Accept Date: 16 August 2014 | ||
Abstract | ||
با توجه به ارتباط همیشگی زندگی توده مردم با مفاهیم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطه دین، و با عطفنظر به توانایی رسانهها در برساخت روایت توده مردم از نظام اسباب هستی این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در مجموعه تلویزیونی نمونه تحقیق از مفهوم اختیار چه برساخت معناییای به مخاطب ارائه میشود. لذا ابتدا یک معرفی اجمالی از مفهوم اختیار در اندیشه اسلامی و دالهای آن که امکان بازشناسی فضای تخاصم میان جبر مطلق و اختیار مطلق در بخش عملی تحقیق را فراهم میآورد، ارائه شده است. با اتخاذ رویکرد نظری بازنمایی برساختی، ترکیبی از رویکردهای تحلیل گفتمان برای تحلیل گفتگوهای مجموعه درباره اختیار انسان و نیز الگوی تحلیل کنشگر گریماس برای تحلیل ساختار اساسی کنشگری در مجموعه استفاده شده است. با ترسیم نمودار شماتیک کنشگران پیرفتهای آغازین و پایانی نشان داده شده است که مجموعه (تلویزیونی) بهلحاظ روایی و گفتمانی متمایل به گفتمانی جبرگراست. مجموعه (تلویزیونی) با در مرکز قرار دادن قدرت الهی در ساختار داستانی و نیز گفتگوهای شخصیتها به گفتمان کلی جبر نزدیک میشود و این دال تمامی دالهای دیگر را در جاذبه معنایی خود معین و بامعنا میگرداند. دالهای خواب، کیفرانگاری سختیها و پاداشانگاری خوشیها، تقدیرگرایی، جامعیت نصّ دینی، نظم جهان و سنت اجتماعی در مجموعه (تلویزیونی) تأیید و دالهای پرسشگری، روش تعقلی و فلسفی و نیز اثرگذاری ساختارهای اجتماعی طرد شده و بهطور کلی گفتمان فلسفی و نیز گزارههای اختیار نفی میشود. به ارتباط هرکدام از این دالها با گزارههای گفتمانی اختیار در بخش تحلیل دادهها پرداخته شده است. | ||
Keywords | ||
اختیار; جبر; گفتمان; روایت; مجموعه تلویزیونی | ||
Statistics Article View: 4,010 PDF Download: 2,051 |