
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,584,455 |
PDF Download | 5,345,749 |
فلسفه تحریم ربا | ||
تحقیقات مالی اسلامی | ||
Article 2, Volume 1, Issue 1, August 1390, Pages 25-56 PDF (300.81 K) | ||
Document Type: علمی | ||
DOI: 10.30497/ifr.2011.1515 | ||
Author | ||
یحیی علوی* | ||
دانشجو | ||
Receive Date: 16 August 2011, Revise Date: 13 October 2011, Accept Date: 04 November 2011 | ||
Abstract | ||
ربا در دین اسلام و دیگر ادیان الهی تحریم شده است. بااینهمه، وجود نظام مالی رایج در جهان امروز بهویژه در دنیای غرب، با محوریت ربا بنا شده است. عدم نیاز به نظارت بر فعالیت اقتصادی، تضمین اصل سرمایه و سودآوری قطعی قرض ربوی، باعث شده است تا سرمایهداران غیرمتعهد، این قرارداد را بر دیگر روشهای سرمایهگذاری ترجیح دهند. رواج شبهات جدید در موضوعشناسی ربا و خارج نمودن بخشی از قراردادهای ربوی از دایره حرمت ربا، رواج قراردادهای ترکیبی با ماهیت قرض ربوی و نیاز به طراحی قراردادهای جدید در چارچوب نظام مالی اسلام از جمله مهمترین دلایلی است که ضرورت تحقیق و تبیین فلسفه تحریم ربا را بیشازپیش نمودار ساخته است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی آیات و روایات و استفاده از متون فقهی و تجزیه و تحلیل عقلی، فلسفه تحریم ربا را استخراج کرده و بهدنبال اثبات فرضیههای زیر است: یک. ربای قرضی نه بهجهت تعبد، بلکه بهجهت ظلم تحریم شده است. دو. علت ظالمانه بودن ربای قرضی،انتقال ملکیت در قرارداد قرض است. سه. ربا بهصورت سیستمی موجب اختلال فعالیتهای مفید و خیرخواهانه اقتصادی میشود. | ||
Keywords | ||
ربا; حکمت تحریم; ربای قرضی; ربای معاملی; ظلم | ||
References | ||
قرآن کریم. ابن منظور (1408ق)، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ اول. احمدوند، معروف علی (1383)، «حکمت تحریم ربا در اندیشه فقهی استاد شهید مطهری»، مجله فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، ش 39، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. امام خمینی، سید روحالله (1391ق)، کتاب البیع، ج٢، نجف اشرف: مطبعۀ الآداب، چاپ اول. انصاری، مرتضی (1418ق)، کتاب المکاسب، ج6، قم: مجمع الفکر الإسلامی، چاپ اول. بدوی، ابراهیم زکیالدین (383 ق)، نظریه الربا المحرم فی الشریعة الاسلامیة، قاهره: مطابع الشعب. حرّعاملی، محمد (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول. حسینی، سید هادی (1381)، «حکمتهای تحریم ربا»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 5، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. رشیدرضا، سید محمّد (بیتا)، تفسیر المنار، بیروت: دارالمعرفة للطباعة و النشر، چاپ دوم. زرقا، مصطفی (1388ق)، المشکلات العصریة فی میزان الشرایعة الاسلامیة، بیروت: مجلة البعث. سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی (1369)، صحیفه نور، تهران: سروش، چاپ اول. شلتوت، محمود (1395ق)، الفتاوی، بیروت: دارالشروق. شهید ثانی، زینالدین، 1413ق)، مسالک الأفهام، ج4، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول. صانعی، یوسف (1383)، فقه و زندگی ـ1، ربای تولیدی، قم: انتشارات میثم تمار. صدر، محمدباقر (1417ق)، اقتصادنا، قم: دفتر تبلیغات اسلامى، چاپ اول. همو (1401ق)، البنک اللاربوی فی الاسلام، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، چاپ هفتم. علی جواد (1971م)، المفصّل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: دارالعلم، چاپ اوّل. فرزینوش، اسدالله (1381)، «ربا، بهره قراردادی و بهره طبیعی»، فصلنامه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران، شماره 60، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، صص 149 تا 186. فخررازی، محمد (1369)، التفسیر الکبیر، بیروت: دارالکتب العلمیه. قرضاوی، یوسف (1380)، بهره بانکی همان رباست، مترجم: خلیلی، نصرالله، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 3، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. کاشانی، سید محمود (1376)، مجموعه مقالات هشتمین سمینار بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی بانکداری. لارى، سید عبدالحسین (1418ق)، التعلیقة على المکاسب، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة، چ اول. مطهری، مرتضی (1371)، مسئله ربا به ضمیمه بیمه، تهران: انتشارات صدرا، چاپ چهارم. همو (1382)، یادداشتهای استاد مطهری، ج4، تهران: صدرا، چاپ دوم. مفید، محمّد (1413ق)، المقنعة، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید(ره)، چاپ اول. مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول. مکارم، ناصر (1360)، خطوط اصلی اقتصاد اسلامی، قم: انتشارات هدف، چاپ اول. همو (1422ق)، الربا و البنک الإسلامی، قم: مدرسه امام على بن ابىطالب(ع)، چاپ اول. همو (1384)، «ربا در قرضهای تولیدی و تجاری»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 18، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. همو (1386)، «مبنای فقهی قانون عملیات بانکی بدون ربا»، فصلنامه تخصصی فقه و حقوق، شماره 14، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. یوسفی، احمد علی (1377)، ماهیت پول و راهبردهای فقهی و اقتصادی آن، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول. | ||
Statistics Article View: 4,395 PDF Download: 2,463 |