
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,591,965 |
PDF Download | 5,357,753 |
تأملی بر مبانی فلسفی حق بر محیط زیست سالم | ||
پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
Article 3, Volume 13, Issue 2 - Serial Number 36, June 1392, Pages 47-70 PDF (322.01 K) | ||
Document Type: مقاله پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/law.2013.1460 | ||
Authors | ||
علی مشهدی* 1; اسماعیل کشاورز2 | ||
1استادیار گروه حقوق عمومی و بینالملل دانشکده حقوق دانشگاه قم (نویسنده مسئول) | ||
2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی مؤسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامهریزی نهاد ریاست جمهوری | ||
Receive Date: 05 September 2012, Revise Date: 11 November 2013, Accept Date: 18 December 2012 | ||
Abstract | ||
مبانی فلسفی حق بر محیط زیست از سه مفهوم ارزش، منفعت و نیاز سرچشمه میگیرد. اینکه نیاز انسان به محیط زیست سالم یا منافع جوامع انسانی و یا تنها ارزشمداری فرد انسان مبنای حق برخورداری از محیط زیست سالم است دیدگاههای متفاوتی را مطرح نموده است. این حق به عنوان یکی از مصادیق نسل سوم حقوق بشر در قالب اسناد بینالمللی نظیر اعلامیه استکهلم، اعلامیه ریو، طرح میثاق نسل سوم حقوق بشر مورد شناسایی قرار گرفته است. حقی که در آن جامعه از آن جهت که جامعه است و نه اشخاص به طور منفرد، صاحب حق میشود. ولی از آنجا که جامعه واقعیتی متافیزیکی است و حقوق بشر بر عللی روانشناختی (نظیر خودآگاهی و اراده آزاد) متکی است، در نهایت این افراد هستند که به دلیل عضویت در جامعه و نه به مناسبت فردیتشان، صاحب حق بر محیط زیست سالم تلقی میشوند. آثاری از هر سه نظریه فوق را میتوان در اعلامیههای ارزشی زیست محیطی از جمله اعلامیه استکهلم مشاهده نمود. در این نوشتار به بررسی برخی از ابعاد فلسفی این نظریهها پرداختهایم. | ||
Keywords | ||
حق بر محیط زیست; انسانمحوری; ارزش ذاتی; فایدهگرایی; حقوق حیوانات | ||
References | ||
امیر ارجمند، اردشیر (1373)، «حفاظت از محیط زیست و همبستگی بینالمللی»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 15. برن، ژان (1381)، فلسفه اپیکور، ترجمه ابوالقاسم پورحسینی، تهران: انتشارات امیرکبیر. بری، جان (1380)، اخلاق محیط زیست و نظریه اجتماعی، ترجمه حسن پویان و نیره توکلی، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست. بنسون، جان (1382)، اخلاق محیط زیست، ترجمه عبدالحسین وهابزاده، تهران: نشر جهاد دانشگاهی. پولانزاس، ن.آر (1354)، واقعیت و حقوق، ترجمه نجاد علی الماسی، تهران: انتشارات دانشگاه ملی ایران. پویمان، لویی (1383)، اخلاق زیست محیطی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر توسعه. دابسون، اندرو (1377)، فلسفه و اندیشه سیاسی سبزها، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر آگاه. راسخ، محمد (1381)، حق و مصلحت، تهران: انتشارات طرح نو. ساعد، امیر و عسگری، پوریا (1383)، نسل سوم حقوق بشر، تهران: انتشارات مجد. سید فاطمی و مشهدی، علی (1390)، «ماهیت حق بر محیط زیست»، مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، ویژهنامه شماره 6. فاستر، جان بلمی (1382)، اکولوژی مارکس، ترجمه اکبر معصوم بیگی، تهران: نشر دیگر. فروغی، محمد علی (1375)، سیر حکمت در اروپا، تهران: انتشارات امیرکبیر. فهیمی، عزیزالله و علی مشهدی (1388)، «ارزش ذاتی و ارزش ابزاری در فلسفه محیط زیست؛ از رویکردهای فلسفی تا راهبردهای حقوقی»، فصلنامه پژوهشهای فلسفی ـ کلامی، قم: دانشگاه قم، ش 41. کاپلستون، فردریک (1380)، تاریخ فلسفه، ترجمه جلالالدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. کاسیرر، ارنست (1382)، فلسفه روشنگری، ترجمه یدالله موقن، تهران: انتشارات نیلوفر. گیر، آرن ای (1380)، پسامدرنیزم و بحران زیست محیطی، ترجمه عرفان ثابتی، تهران: نشر جامعه. مشهدی، علی (1390)، «تحول حق بر محیط زیست در حقوق عمومی»، رساله دوره دکتری حقوق عمومی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، نیمسال دوم سال تحصیلی 90-89. موحد، محمد علی (1381)، در هوای حق و عدالت، تهران: نشر کارنامه. نواک، جرج (1384)، فلسفه تجربهگرا، پرویز بابایی، بیجا: انتشارات آزاد مصر.
Boyle, Alan, Anderson, Michael (1966), Human Right’s Approaches to Environmental Protection, London: Oxford University Press. Foster, John Bellary (2003), Marx` s Ecology in Historical Perspective, International Socialist Journal, Winter. Gesbert, Eric Naim (1999), Les dimensions scientifiques du droit de l'environnement, V.U.B. Bruxelles : Press et Bruylant. Hart, H.L.A (1955), «Are there any Natural Rights? «, Philosophical Review, Vol, 64. Lee, Harold N (1940), A Precise, «Meaning for Objective or Subjective in Value Theory«, Journal of Philosophy ,Vol, 37, No, 7. Mill, John Stuart (1996), On Nature, Uk: Philosophy Department of Lancaster University. Nash, Roderick (1990), The Rights of Nature, A History of Environmental ethics , University of Wisconsin Press. Pepper, David (1996), Modern ٍEnvironmentalism, London: Rutledge. Sahotra, Sarkar (2011) , A Companion to the Philosophy of Biology, Wiley-Blakwell Publication. Shaw, William H (1999). Contemporary Ethics: taking account of utilitarianism. Oxford: Blackwell Publishers Inc. Singer, Peter (1989), All Animals are Equal, New Jersey. | ||
Statistics Article View: 7,199 PDF Download: 4,366 |