
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,583,362 |
PDF Download | 5,342,942 |
تحلیل انتقادی دیدگاه مدرّس زنوزی درباره معاد جسمانی | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Article 2, Volume 11, Issue 1, February 1392, Pages 5-24 PDF (298.26 K) | ||
Document Type: پژوهشی | ||
DOI: 10.30497/prr.2013.1412 | ||
Author | ||
ابوالفضل کیاشمشکی | ||
دانشیار گروه فلسفه علم، دانشگاه امیر کبیر، تهران، ایران | ||
Receive Date: 30 May 2012, Revise Date: 12 August 2013, Accept Date: 12 November 2012 | ||
Abstract | ||
تبیین فلسفی معاد جسمانی از مهمترین مباحث فلسفه، به ویژه پس از صدرالمتألهین، است. دیدگاه آقاعلی مدرس زنوزی در این مسئله مبتنی بر این اصول است که اولاً نفس پس از مرگ، ودایع و ویژگیهایی متناسب با هویّت خود را در ذرّات و عناصر بدن باقی میگذارد؛ و ثانیاً این ودایع و ویژگیها سبب حرکت جوهری و تحوّل وجودی ذرّات بدن شده و در نهایت، زمینهساز اتّصال بدن برآمده از آنها با نفس خود شخص در آخرت میشوند؛ به گونهای که هیچ نفس دیگری، سازگاری و تناسب لازم برای اتّحاد با بدن مذکور را ندارد. بنا بر این نظر، میتوان ضمن ارائه تبیین فلسفی سازگارتر با آیات قرآن و روایات، از اشکالات دیدگاه غیاثالدین دشتکی برحذر ماند. بیتردید اگر بتوان تبیینی فلسفی از معاد جسمانی به دست داد که با ظاهر آیات قرآن و روایات سازگارتر باشد و از ناسازگاری منطقی درونی نیز به دور باشد، آن تبیین پذیرفتنیتر از تبیینهای رقیب خواهد بود. آیا میتوان دیدگاه حکیم زنوزی در باب معاد جسمانی را دیدگاهی منسجم و سازگار با آیات قرآن و روایات دانست؟ و نیز آیا میتوان دیدگاه او در این باره را بر دیدگاه ملاصدرا ترجیح دارد؟ در این مقاله، استدلال شده است که نظریة مدرّس زنوزی در تبیین معاد جسمانی، از اتقان لازم فلسفی برخوردار نیست؛ و نمیتوان آن را بر دیدگاه ملاصدرا ترجیح داد. | ||
Keywords | ||
معاد جسمانی; نفس; بدن; حرکت جوهری; آقاعلی مدرّس; ملاصدرا | ||
References | ||
قرآن مجید آشتیانی، سید جلالالدین (1381)، شرح بر زاد المسافر، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم. آشتیانی، میرزا مهدی (1352)، تعلیقه بر شرح منظومة حکمت، به اهتمام مهدی محقّق و عبدالجواد فلاطوری، تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه مکگیل؛ دانشگاه تهران. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1382)، معاد از دیدگاه حکیم مدرّس زنوزی، تهران: حکمت، چاپ پنجم. سبزواری، ملا هادی (1380)، شرح المنظومه، تصحیح و تعلیق حسن حسنزادة آملی، تهران: ناب، چاپ دوم، ج2. صدرالدین شیرازی، محمّد بن ابراهیم (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ج9. فیض کاشانی، ملا محسن (1354)، اصول المعارف، تصحیح سید جلالالدین آشتیانی، مشهد: دانشگاه فردوسی. مدرّس زنوزی، آقاعلی (1378)، مجموعة مصنّفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرّس، تحقیق و تصحیح محسن کدیور، تهران: اطلاعات، ج3. | ||
Statistics Article View: 5,278 PDF Download: 1,731 |