News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,591,744 |
| PDF Download | 5,357,276 |
مناسک عزاداری و وجدان جمعی در تشیع ایرانی | ||
| دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
| Article 5, Volume 14, Issue 32, December 1386, Pages 101-119 PDF (288.15 K) | ||
| Document Type: علمی تخصصی | ||
| DOI: 10.30497/rc.2008.1382 | ||
| Authors | ||
| ابراهیم فیاض* 1; جبار رحمانی2 | ||
| 1استادیار گروه انسان‌شناسی دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری مردم‌شناسی دانشگاه هند | ||
| Receive Date: 13 July 2013, Accept Date: 13 July 2013 | ||
| Abstract | ||
| در حوزة مطالعات اجتماعی دین در ایران، معمولاً کمتر به این مسئله پرداخته شده است که وجدان جمعی اجتماع دینی از طریق چه سازوکار‌هایی تولید و بازتولید می‌شود. بنا به رویکردهای انسان‌شناسی اجتماعی و نمادین می‌توان به طرح این مسئله پرداخت که مهم‌ترین و عمومی‌ترین مناسک دینی که نقش اصلی را در بازتولید وجدان جمعی شیعیان دارد، کدام است. دورکیم معتقد است که دین و امر قدسی در نهایت همان بازنمایی جامعه در نمادهای مقدس است. جامعه از طریق این نمادها، خودش را در مناسک مذهبی و نظام اعتقادی همراه آن‌ها برای افراد بازتولید می‌کند. در طی این مناسک وجدان جمعی مؤمنان به‌طور فعالانه تولید و بازتولید می‌شود و فرد آگاهی جمعی خودش را از خلال ذهنیت مذهبی موجود در مناسک دینی، به دست می‌‌آورد و از این طریق جامعه،خودش را در فرد درونی می‌کند. سفرنامه‌نویسان غربی از دورة صفویه به این سو داده‌های بسیاری را در حوزه‌های مختلف فرهنگ و جامعة دینی ایران فراهم کرده‌اند. یکی از مسائل مورد توجه برای ناظران مسیحی در ایران، دین و مذهب ایرانی و به‌ویژه مذهب تشیع بوده است. این داده‌ها بیانگر آن‌است که عزاداری محرم، عمومی‌ترین و مرکزی‌ترین مناسک جمعی شیعیان است که جامعة شیعی در آن به اوج احساسات و عواطف جمعی مذهبی خودش می‌رسد. بنا به رویکردی دورکیمی، مناسک محرم مهم‌ترین و اصلی‌ترین منسک دینی است که وجدان جمعی و آگاهی جمعی شیعیان ایرانی در آن تولید و بازتولید می‌شود. ذهنیت مذهبی مؤمنان نیز در طی این مناسک در افراد ایجاد می‌شود و از خلال این ذهنیت، پیوند فرد با جامعه و هویت اجتماعی‌اش بازتولید می‌شود و به نوعی ظهور عمومی پیدا می‌کند؛ و از سوی دیگر، جامعه خودش را با اقتداری بیشتر در فرد درونی می‌سازد. همة این‌ها سبب شده است که مناسک عزاداری اصلی‌ترین محمل انتقال و تداوم وجدان جمعی شیعیان ایرانی باشد. | ||
| Keywords | ||
| تشیع; مناسک عزاداری; وجدان جمعی; آگاهی جمعی; هوّیت اجتماعی; انسان‌شناسی دین; سفرنامه | ||
|
Statistics Article View: 6,136 PDF Download: 3,280 |
||