News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,202 |
| PDF Download | 5,344,998 |
تاثیر اعتقاد به سیلان وجودی بر حدود منطقی در حکمت متعالیه | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 3, Volume 3, Issue 2, August 1384, Pages 41-66 PDF (204.19 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2012.1197 | ||
| Author | ||
| مریم خوشدل روحانی | ||
| استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
| Receive Date: 16 December 2012, Accept Date: 16 December 2012 | ||
| Abstract | ||
| یکی از مهم‌ترین مباحث حکمت متعالیه صدرایی بحث تقسیم وجود به ثابت و سیال است. اعتقاد به وجود سیال از ثمرات اصل حرکت جوهری است که بعد از مبحث اصالت وجود و تشکیک وجود و امکان فقری چهرۀ بسیاری از مسائل فلسفی حکمت متعالیه را تغییر داده است. حکمت متعالیه با ارائۀ «نظریۀ حرکت جوهری» تصویر جدیدی از جسم و ماده ارائه می‌دهد. از دیدگاه صدرا، سیلان، تغییر و حرکت نحوۀ وجود موجودات غیرثابت است. در این گونه موجودات حرکت امر عارضی نیست بلکه ذات و جوهر آن‌ها در حرکت است. با حرکت جوهری و به تبع آن وجود سیال سیمای ثابت جهان دگرگون می‌شود. برخلاف نظریات پیش‌صدرایی که جواهر صورت و فصل ثابت دارند و حد منطقی با این مفاهیم ثابت تعریف می‌شود، در حکمت متعالیه هر موجود سیال، هویتی سیال دارد که طیفی از ماهیات صور و فصول را دارا می‌شود و در نتیجه حدود منطقی نیز بر این اساس دچار تحول می‌شوند. این مقاله ابتدا بر آن است که صورت، فصل و ماهیت موجود مادی را در حکمت مشّاء بررسی کند و سپس، به تحولات مباحث فلسفی صورت، فصل و ماهیت در حکمت متعالیه بپردازد. | ||
| Keywords | ||
| صورت; فصل; ماهیت; ماده; وجود سیال; حرکت جوهری | ||
| References | ||
|
آشتیانی، مهدی (1372)، تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی. ابن‌سینا (1405- الف)، الشفاء (الطبیعیات)، السماع الطبیعی، تصدیر ابراهیم مدکور، قم: منشورات آیت‌الله مرعشی. همو (1363)، الشفاء، الالهیات، چاپ اول، تهران: انتشارات ناصر خسرو. همو (1364)، النجاۀ من الغرق فی بحر الضلالات، ویرایش محمدتقی دانش‌پژوه، دانشگاه تهران. همو (1405- ب)، الشفاء (المنطق، "المدخل")، قم. همو (1403)، الشفاء، (المنطق "البرهان")، قم. همو (1361)، فن سماع طبیعی، ترجمه محمدعلی فروغی، تهران: بی‌نا. اکبریان، رضا (1379)، «حرکت جوهری و نتایج فلسفی آن»، خردنامه صدرا. شماره 19. جوادی آملی، عبدالله (1376)، رحیق مختوم، مرکز نشر اسراء، چاپ اول، جلد اول و جلد دوم. حائری یزدی، مهدی (1361)، هرم هستی، تحلیلی از مبادی هستی‌شناسی تطبیقی، تهران: مطالعات و تحقیقات فرهنگی. حشمت‌پور، «دروس شواهد الربوبیه»، قم: دانشگاه تربیت مدرس. خمینی، روح‌الله (1381)، «تقریرات فلسفۀ امام خمینی»، به کوشش سید عبدالغنی اردبیلی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 3جلد. سبزواری، هادی (1419)، تعلیقه بر الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، بیروت: دار احیاء التراث العربی، جلد دوم. همو (بی‌تا)، شرح المنظومه، قم: انتشارات مصطفوی. صدرالمتألهین [ملاصدرا](1419)، الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ پنجم، جلد2-3. همو (1420)، الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ پنجم، جلد5. همو (1422)، شرح الهدایۀ الاثیریۀ، تصحیح محمدمصطفی فولادکار، چاپ اول، مؤسسه التاریخ العربی. همو (1378)، رساله فی الحدوث، تصحیح حسین موسویان، تهران: بنیاد حکمت اسلامی ملاصدرا، چاپ اول. همو (1375)، رسائل فلسفی صدرالمتالهین شیرازی، تصحیح حامد ناجی، تهران: انتشارات حکمت. همو (1360)، الشواهد الربوبیه، تصحیح جلال‌الدین آشتیانی، چاپ دوم، مشهد. طباطبایی، محمدحسین (1364)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، پاورقی مرتضی مطهری، انتشارات صدرا، جلد چهارم. همو (1419)، تعلیقه بر الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج3. مصباح، محمدتقی (1405)، تعلیقه علی نهایۀ الحکمۀ، قم: مؤسسه در راه حق، چاپ اول. مطهری، مرتضی (1369)، حرکت و زمان، جلد دوم و سوم، تهران: انتشارات حکمت. موسویان، سیدحسین (1381)، مقالات و بررسی‌ها، دفتر 71، انتشارات دانشگاه تهران. | ||
|
Statistics Article View: 6,126 PDF Download: 1,934 |
||