News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,591,439 |
| PDF Download | 5,356,782 |
ملاحظاتی در باب گزاره های موجه و معنا شناسی آن در فلسفه اسلامی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Article 2, Volume 3, Issue 2, August 1384, Pages 21-39 PDF (221.72 K) | ||
| Document Type: پژوهشی | ||
| DOI: 10.30497/prr.2012.1196 | ||
| Author | ||
| محمد سعیدی مهر | ||
| استادیار گروه فلسفه اسلامی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 16 December 2012, Accept Date: 16 December 2012 | ||
| Abstract | ||
| بحث از مواد ثلاث («وجوب» (یا ضرورت)، «امکان» و «امتناع») و گزاره‌های موجّه در منطق و فلسفۀ اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار بوده است و فیلسوفان و منطقدانان مسلمان به تفصیل از احکام و اقسام آن بحث کرده‌اند. با این حال، به دلیل عدم بهره‌گیری از یک نظام معناشناختی منقح با پاره‌ای ابهامات معنایی در برخی اقسام گزاره‌های موجّه روبه‌روییم. در این مقاله پس از مروری کلی بر بحث موجهات در منطق و فلسفه اسلامی و اشاره به پاره‌ای اقسام گزاره‌های ضروری، ابهامات معنایی این گزاره‌ها تحلیل می‌شود. در مرحلۀ بعد، کوشش شده تا در یک طرح اولیه و با بهره گیری از برخی نظام‌های نوین منطق موجهات پیشنهادهایی جهت تعیین قواعد معناشناسی این گزاره‌ها ارایه شود. | ||
| Keywords | ||
| مواد ثلاث; موجهات; ضرورت; ضرورت ازلی; ضرورت ذاتی; ضرورت بالقیاس; ضرورت بالغیر; معناشناسی | ||
| References | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1364)، النجاۀ من الغرق فی بحر الضلالات، با ویرایش و دیباچه محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. همو (1404ق)، الشفاء (کتاب المنطق)، قم: کتابخانه آیت‌الله نجفی مرعشی، ج2. تیدمن، پل و هاوارد کهین (1383)، درآمدی نو به منطق، ترجمه رضا اکبری، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، ج3. جرجانی، میرسید شریف علی بن محمد (1419ق)، شرح المواقف، بیروت: دارالکتب العلمیه، جزء سوم. جوادی‌آملی، عبدالله (1375)، رحیق مختوم؛ شرح حکمت متعالیه (بخش دوم از جلد اول)، قم: مرکز نشر اسراء. سبزواری، ملاهادی (بی‌تا)، شرح اللئالی المنتظمۀ فی علم المنطق، قم: مصطفوی. سعیدی‌مهر، محمد (1383)، «جهان‌های ممکن؛ بررسی دیدگاه سول کریپکی، الوین پلنتینگا و دیوید لوئیس»، نامه مفید، 41. سلیمانی امیری، عسکری (1378)، سرشت کلیت و ضرورت، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. طباطبایی، سید محمدحسین (1363)، نهایۀ الحکمۀ، قم: مؤسسه نشر اسلامی. فخررازی، محمد بن عمر (1381)، منطق الملخص، تقدیم، تحقیق و تعلیق احد فرامرز قراملکی و آدینه اصغری‌نژاد، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع). قطب‌الدین رازی، محمود بن محمد (بی‌تا)، شرح الشمسیۀ، تهران: انتشارات کتابفروشی علمیه اسلامیه. گرامی، محمدعلی (1362)، مقصود الطالب فی تقریر مطالب المنطق و الحاشیۀ، تهران: مؤسسه اعلمی. مصباح یزدی، محمدتقی (1376)، شرح نهایۀ الحکمۀ، تحقیق و نگارش عبدالرسول عبودیت، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، جلد دوم. همو (1380)، شرح جلد اول اسفار، تحقیق و نگارش محمدتقی سبحانی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). همو (1405ق)، تعلیقۀ علی نهایۀ الحکمۀ، قم: مؤسسه در راه حق. مطهری، مرتضی (1380)، مجموعه آثار، تهران: صدرا، چ 4، ج10. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1378)، التنقیح فی المنطق، تصحیح و تحقیق غلامرضا یاسی‌پور، تهران: بنیاد حکمت صدرا. همو (1383ق)، الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، قم: مصطفوی. موحد، ضیاء (1381)، منطق موجهات، تهران: هرمس. نبوی، لطف‌الله (1383)، مبانی منطق موجهات، تهران: دفتر نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس. نصیرالدین طوسی (خواجه)، محمد بن محمد (1367)، اساس الاقتباس، تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. همو (1403ق.)، شرح الاشارات و التنبیهات، بی‌جا: دفتر نشر کتاب، چاپ دوم، جلد اول. Kripke, Saul (1980), Naming and Necessity, Oxford: Basil Blackwell. Nolt, John (1997), Logics, Belmont: Wadsworth Publishing Company. | ||
|
Statistics Article View: 6,153 PDF Download: 3,484 |
||