
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,591,756 |
PDF Download | 5,357,306 |
منجی باوری در گات های زرتشت، همه، سودرسانندگی اشاباوران | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Editorial, Volume 4, Issue 1, February 1385, Pages 145-168 PDF (386.12 K) | ||
DOI: 10.30497/prr.2012.1177 | ||
Author | ||
اسدالله آژیر | ||
استادیار دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران | ||
Receive Date: 16 December 2012, Accept Date: 16 December 2012 | ||
Abstract | ||
فهم نظریۀ نجات و منجی در آیین زرتشتی و به خصوص در گاتهای زرتشت، از جمله موضوعاتی است که اوستاشناسان و زرتشتشناسان را همچنان به خود مشغول داشته است. فهم رایج آن است که گرچه باور به آمدن رهاننده یا رهانندگان آخرالزمانی بیشتر ساخته و پرداخته دورههای متأخر مربوط به اوستای جدید است، لیکن در خود گاتهای زرتشت نیز میتوان معنای رهانندگی را از مفهوم «سوشیانت» برداشت کرد. این نوشتار بر آن است که حتی اگر برخی بندهای گاتها ناظر به آموزش و انتظار زرتشت نسبت به آمدن چهرهای نجاتبخش در آینده باشند، مفهوم سوشیانت صرفاً و یا عمدتاً معنایی فرجامشناختی ندارد. به همین نسبت، آموزۀ «فرَشَ» کردن (= نوسازی یا خرّم ساختن هستی) در گاتهای زرتشت معادل فرجامشناسی، که آن نیز به نوبۀ خود ریشه در گاتها دارد، نیست. بنابر این، همان گونه که آموزۀ «فرش» کردنِ گاتها در اوستای جدید به فرجامشناسی تفسیر شد و واژۀ «فرشکرد» پدید یافت، مفهوم سوشیانت نیز از معنای اولیۀ ناظر به مزداپرستانِ سود رساننده و نوسازندۀ هستی به معنای رهاننده(ها)ی آخرالزمانی تحول پذیرفت، گو اینکه تحولِ معنایی مزبور به کمک مفاهیم و باورهایی از خود گاتها صورت گرفته باشد. سوشیانتها، مطابق گاتها، مزداپرستان نمونهای همچون خود زرتشت هستند که تلاش دارند با همکاری یکدیگر و با اهورا مزدا همیشه به جهان سود برسانند و آن را «فرش» سازند. البته عملیات سودرسانندگی به هستی و نوسازی جهان توسط اشاباوران (= پیروان اشا / راستی) در یک نقطۀ پایانی با غلبۀ آنان بر دروندگان ( پیروان دروج / دروغ) به اتمام و اکمال میرسد. این آموزه، گرچه میتواند با آموزۀ فرجامشناسی و حتی باور به آمدن کسی چون زرتشت تلاقی پیدا کند، عین و معادل آنها نیست. سوشیانتها سودرسانندگان به هستی هستند و شمار آنان به شمار همۀ اشوان یا اشاباوران. | ||
Keywords | ||
سوشیانت; زرتشت; گاتها; فرشکرد; رهانندگان; اشاباوران; سودرسانندگی | ||
References | ||
اوستا: کهنترین سرودهای ایرانیان، گزارش و پژوهش: جلیل دوستخواه (1379)، انتشارات مروارید، تهران: چاپ پنجم، 2ج. بندهش، گزارنده: مهرداد بهار (1380)، انتشارات توس، تهران: چاپ دوم. بهار مهرداد (1376)، پژوهشی در اساطیر ایران (پارۀ نخست و دوم)، تهران: مؤسسه انتشارات آگاه، چاپ دوم. پورداوود ابراهیم (1374)، سوشیانس (موعود مزدیسنا)، تهران: انتشارات فروهر، چاپ دوم. همو (1381)، یادداشتهای گاتها، انتشارات اساطیر، تهران، 2ج. تفضلی احمد (1376)، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، به کوشش ژاله آموزگار، تهران: انتشارات سخن. راشد محصل محمدتقی (1369)، نجاتبخشی در ادیان، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. زند بهمن یسن، مصحح، آوانویس، مترجم: محمدتقی راشد محصل (1370)، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. کتاب سوم دینکرد (دفتر یکم: کرده 0-120)، آراستاری، آوانویسی، یادداشتها و ترجمه: فریدون فضیلت (1381)، تهران: انتشارات فرهنگ دهخدا. گاتها (کهنترین بخش اوستا)، ترجمه: ابراهیم پورداوود (1378)، تهران: اساطیر. مینوی خرد، ترجمه: احمد تفضلی (1380)، به کوشش ژاله آموزگار، تهران: نشر توس، چاپ سوم. یشتها، تفسیر و تألیف: ابراهیم پورداوود (1377)، تهران: اساطیر، 2ج. Bartholomae Chr. (1904). Altiranisches Worterbuch, Strasburg 1904, Nachdr. Berlin / New York, 1979. Dhalla, Maneckji Nusservanji (1963), History of Zoroastrianism, The K. R. Cama Oriental Institute, Bombay. Duchensne – Guillemin, J. (1958), The Western Response to Zoroaster, OxfordUniversity Press, 1958. Hintze Almut (1995), “The Rise of the Saviour in the Avesta” in Christiane Reck und Peter Zieme (eds.), Iran und Turfan, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden,. Hultgärd Andres (1999), “Persian Apocalypticism” in John J. Collins (ed.), The Encyclopedia of apocalypticism, Vol. I: The Origins of Apocalypticism In Judaism and Christianity, Continuum, New York,. Humbach Helmut (1991), The Gathas of Zarathushtra. In Collaboration with J. Elfenbein and P. O. Skjaervo. 2Vols. Carl Winter Universitatverlag. Heidelberg. Id. (1994), The Heritage of Zarathushtra: a new translation of his Gathas, Winter, Heidelberg. Kellens J. (1974), “Saošiiant” in Studia Iranica Vol. 3. Lewis H. D. (1963), “The Idea of Creation and Conceptin of Salvation” in S.G.F. Brandon (ed.). The Saviour God, Greenwood Press, Publishers. Lommel Herman, (1930) Die Religion Zarathustras nach dem Avesta dargestellt, J. C. B. Mohr (Paul Siebeck), Tubingen. Moulton James H., (1972), Early Zoroastrianism: The Origins, The Prophet, The Magi, Philo Press, Amesterdam. Pavry Jal Dastur Cursetji, (1965) The Zoroastrian Doctrine of a Future Life, second edition, Ams Press INC., New York. | ||
Statistics Article View: 5,515 PDF Download: 1,634 |