
Number of Journals | 20 |
Number of Issues | 518 |
Number of Articles | 4,516 |
Article View | 9,583,645 |
PDF Download | 5,343,742 |
بررسی و نقد ارتباط بداهت با دو عنوان «وضوح » و «یقین» | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
Editorial, Volume 6, Issue 1, February 1387, Pages 5-33 PDF (262.37 K) | ||
DOI: 10.30497/prr.2012.1141 | ||
Authors | ||
محسن جوادی1; سید احمد غفاری قره باغ2 | ||
1دانشیار دانشگاه قم، قم، ایران | ||
2فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه قم، قم، ایران | ||
Receive Date: 24 May 2008, Revise Date: 15 December 2012, Accept Date: 07 October 2008 | ||
Abstract | ||
برای بداهت شناخت، چهار تعریف در فلسفة اسلامی ارائه شده است که تعریف رایج آن «عدم احتیاج به تلاش فکری» است. تبیین نوع ارتباط مفهومی و مصداقی بداهت با عناوین «وضوح» و «یقین»، میتواند ما را از خلط حیثیات مختلف معرفتشناختی با یکدیگر مصون بدارد. در این نوشتار، هر کدام از تعریفهای بداهت، از حیث مفهومی، با این دو عنوان مقایسه شده و به این نتیجه رهنمون گردیده است که تعریف رایج، در حیث مفهومی، ارتباطی با یقینی بودن و واضح بودن ندارد؛ هر چند این وضع دربارة تعاریف غیررایج به گونهای متفاوت است. همچنین از مجموعة قضایای بدیهی، فقط وجدانیات هستند که با عنوان «وضوح» و «یقین» گره خوردهاند؛ و فقط اولیات، وجدانیات و حدسیات هستند که با «یقین» ملازمه دارند؛ و سایر بدیهیات، ملازمهای با این عناوین ندارند. | ||
Keywords | ||
بداهت; وضوح; یقین | ||
References | ||
ابنسینا، حسین (1362ش)، النجاة، قم: المکتبة المرتضویة. همو (1370ش)، الاشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغه. همو (1404ق)، برهان الشفاء، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی. ابنمنظور (1405ق)، لسان المیزان، قم: نشر ادب الحوزه. اخوانالصفاء (1403ق)، رسائل اخوانالصفا، بیروت. ارموی، قاضی سراجالدین (بیتا)، مطالع الانوار، قم: انتشارات کتبی نجفی. ایجی، عضدالدین (1370 ش)، شرح المواقف، مصر: مطبعة السعادة، ط1. بهمنیار بن مرزبان (1375ش)، التحصیل، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. تفتازانی، سعدالدین (1370ش)، تهذیب المنطق، قم: مؤسسه نشر اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین قم. همو (1409ق)، شرح المقاصد، قم: انتشارات الشریف الرضی. جرجانی، سید شریف (1370ش- الف)، التعریفات، تهران: انتشارات ناصر خسرو. همو (1370ش- ب)، الکبری فی المنطق، در ضمن: جامع المقدمات، قم: دفتر نشر نوید اسلام. حلی، حسن بن یوسف (1381ش)، الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید، تصحیح محسن بیدارفر، قم: انتشارات بیدارفر. همو (1412ق)، القواعد الجلیّه، قم: دفتر انتشارات اسلامی. همو (1417ق)، کشف المراد، تصحیح و تعلیق حسن حسنزاده آملی، قم: مؤسسه نشر اسلامی. خسروپناه، عبدالحسین و جمعی از محققان (1376ش)، اصطلاحنامه فلسفه، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. خوری الشرتونی (1374ش)، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، تهران: انتشارات اسوه. رازی، قطبالدین محمد (بیتا- الف)، شرح شمسیه، قم: انتشارات زاهدی. همو (بیتا- ب)، شرح مطالع، قم: انتشارات کتبی نجفی. سبزواری، ملاهادی (1416ق)، شرح المنظومه، تعلیق حسن حسنزاده آملی، تهران: نشر ناب. سهروردی (1380ش)، مجموعه مصنفات، تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شیرازی، صدرالدین (1362)، اللمعات الالهیّه (منطق نوین)، با ترجمه و شرح دکتر عبدالمحسن مشکوةالدینی، تهران: مؤسسه انتشارات آگاه. همو (1363ش)، مفاتیح الغیب، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی. همو (1419ق)، الاسفار الاربعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی. شیرازی، قطبالدین محمود (1380ش)، شرح حکمة الاشراق، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی، نشر دانشگاه تهران. الصدر، السید محمدباقر (1426ق)، الاسس المنطقیة للاستقراء، قم: چاپ شریعت. طوسی، خواجه نصیرالدین (1361ش)، اساس الاقتباس، تهران: نشر دانشگاه تهران. همو (1370ش- الف)، تعدیل المعیار فی نقد تنزیل الافکار، به کوشش توشی هیکو ایزوتسو، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. همو (1370ش- ب)، شرح الاشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغه. طباطبایی، سید محمدحسین (1372ش)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم: صدرا. همو (1416ق)، نهایة الحکمة، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ سیزدهم. غزالی، محمد (1994م)، محک النظر، تحقیق رفیق العجم، بیروت: دار الفکر. فارابی (1408ق)، المنطقیات، قم: منشورات آیتالله العظمی مرعشی نجفی. فخر رازی (بیتا)، المحصل، تحقیق حسن اتای، قاهره: مکتبه دار التراث. مصباح یزدی، محمدتقی (1382ش)، آموزش فلسفه، تهران: نشر بینالملل. همو (1384ش)، شرح برهان شفا، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). مظفر، محمدرضا (1400ق)، المنطق، بیروت: دار المعارف. میرداماد (1376ش)، تقویم الایمان، با تعلیقات ملاعلی نوری، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران. یزدی، ملاعبدالله (1421)، الحاشیة علی تهذیب المنطق، قم: مؤسسه نشر اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین قم. | ||
Statistics Article View: 5,244 PDF Download: 1,435 |