News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,667 |
| PDF Download | 5,346,044 |
مطالعة انتقادی دیدگاه نصر حامد ابو زید در باب ماهیت وحی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Editorial, Volume 10, Issue 1, February 1391, Pages 99-124 PDF (268.18 K) | ||
| DOI: 10.30497/prr.2012.1057 | ||
| Author | ||
| میثم توکلی بینا | ||
| دانش اموخته دکتری فلسفه دین و مسائل جدید کلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران | ||
| Receive Date: 22 November 2011, Revise Date: 02 December 2012, Accept Date: 04 January 2012 | ||
| Abstract | ||
| نصر حامد ابو زید، متفکّر مصری، در کتاب‌هایی که در زمان اقامتش در مصر نوشت، کوشید با اتّکا به نظریة خیال در صوفیه، تبیینی طبیعی و غیرمتافیزیکی از وحی ارائه کند؛ چه آنکه او از تبیین‌های فراطبیعی نسبت به امور دینی پرهیز داشت. بدین منظور، او از مقایسة نبوّت و کهانت بهره برد، تا آن را از جهت فرهنگی مقبول و آشنا معرفی نماید. چنین نگرشی به ماهیت وحی، با اشکالاتی مواجه است. نخست آنکه از جهت فرهنگی، بررسی ابو زید در مورد کهانت و شیوع فرهنگی آن کافی نیست، و به همان اندازه در تبیین نیز دچار دشواری است. دوم آنکه خرافه‌های فرهنگی، مانند کهانت، نمی‌تواند توجیه مناسبی برای وحی ارائه کند. و دست آخر اینکه مدّعای او، با شواهد درون‌دینی یعنی آیاتی از قرآن سازگار نیست. از سوی دیگر، تبیین ماهوی او نیز مقصود او را بیان نمیکند و مسئلة خیال و رؤیا فرافکنی مسئلة تبیین است. همچنین اگر تقریری حداکثری از نظر صوفیه صورت گیرد، با وحی زبانی ـ که دیدگاهی رایج است ـ سازگار نخواهد بود؛ چنانکه با مبانی معرفت‌شناختی ابو زید نیز سازگاری ندارد؛ زیرا معرفت‌شناسی صوفیه چیزی جز وجودشناسی ایشان نیست، و در روش‌های پدیدارمحور نمیتوان چنین تبیینی را پذیرفت. | ||
| Keywords | ||
| وحی; خیال; نبوّت; تبیین; نصر حامد ابو زید | ||
| References | ||
|
قرآن مجید ابن خلدون (1966)، المقدمة، القاهرة: کتاب التحریر. أبو زید، نصر حامد (1387)، معنای متن، ترجمة مرتضی کریمینیا، تهران: طرح نو. همو (2006)، النص و السلطة و الحقیقة؛ ارادة المعرفة و ارادة الهیمنة، بیروت: المرکز الثقافی العربی، الطبعة الخامسة. همو (2007)، فلسفة التأویل؛ دراسة فی تأویل القرآن عند محیی الدین بن عربی، بیروت: المرکز الثقافی العربی، الطبعة السادسة. همو (2008)، مفهوم النص، بیروت: المرکز الثقافی العربی. الاتاسی، محمدعلی (1383)، «قرآن و فرهنگ زمانه»، خردنامة همشهری، ش20. کرمی، محمدتقی (1376)، «مفهوم وحی»، نقد و نظر، ش 12. | ||
|
Statistics Article View: 5,242 PDF Download: 1,889 |
||