News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,591,613 |
| PDF Download | 5,357,087 |
ویتگنشتاین؛ انکار زبان خصوصی و مسئلة ایمان دینی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Editorial, Volume 9, Issue 2, August 1390, Pages 65-79 PDF (482.91 K) | ||
| DOI: 10.30497/prr.2012.1048 | ||
| Author | ||
| محمد علی عبداللهی* | ||
| استادیار دانشگاه تهران، پردیس قم، قم، ایران | ||
| Receive Date: 24 May 2011, Revise Date: 01 June 2012, Accept Date: 15 November 2011 | ||
| Abstract | ||
| کسی که از لابه‌لای تفکّر او در «رساله»، پوزیتیویزم منطقی سر بر آورد، همو نیز ضربة نهایی را به پیکرۀ پوزیتیویزم وارد ساخت. ویتگنشتاین، با نقد نظرگاه فلسفی خود در «رساله» دربارة زبان، راه را برای نجات باور دینی از چنبرۀ خشک و تنگ اصل تحقیق پوزیتیویستی فراهم ساخت. گرچه در آثار متأخر ویتگنشتاین، دین چندان نقشی ندارد؛ اما اشارات و تلویحات گاه‌گاه او به دین، در لابه‌لای سخنرانی‌ها و گفتوگوها، چنان تصویر مؤثّری از دین ترسیم کرد که عده‌ای سخن از اصالت ایمان ویتگنشتاین به میان آورده‌اند. در این مقاله، نشان داده شده که انکار زبان خصوصی، به عنوان یک مبنای فلسفی، راهی در تفسیر و تبیین زبان فراروی ویتگنشتاین نهاده است که میتواند به جای بیان‌ناپذیری گزاره‌های دینی در «رساله»، تصوّر دیگری عرضه کند و از نقش «خدا»، «گناه» و ... سخن بگوید. بیان تأثیرگذار و نافذ ویتگنشتاین در انکار زبان خصوصی و تشبیه زبان به بازی، به عنوان فعالیّتی انسانی و قاعده‌مند، توانست انحصار زبان در صورت واقع‌نما و علمی را در هم شکند و برای صورت‌های دیگر زبانی نیز اهمیّت و معنا قائل شود. گرچه بعضی محقّقان، نظرگاه ویتگنشتاین در باب باور دینی را «اصالت ایمان ویتگنشتاین» نامیدند؛ ولی این مقاله نشان میدهد که انتشار آثار بعدی ویتگنشتاین، نشان از آن دارد که دیدگاه وی به درستی تعبیر نشده است | ||
| Keywords | ||
| زبان خصوصی; اصالت ایمان; بازی زبانی; شکل زندگی; ویتگنشتاین | ||
| References | ||
|
آیر، ا. ج (1384)، زبان، حقیقت و منطق، ترجمۀ منوچهر بزرگمهر، تهران: انتشارات شفیعی. اکبری، رضا (1384)، ایمان‌گروی: نظریات کرکگور، ویتگنشتاین و پلانتینگا، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. باربور، ایان (1374)، علم و دین، ترجمۀ بهاء‌الدین خرمشاهی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. حسینی، مالک (1389)، ویتگنشتاین و حکمت، تهران: هرمس. مالکم، نورمن (1383)، ویتگنشتاین: دیدگاه دینی، ترجمۀ محمدهادی طلعتی، قم: دانشگاه مفید. مگی، برایان (1372)، فلاسفۀ بزرگ، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی. ویتگنشتاین، لودویگ (1388)، دربارۀ اخلاق و دین، تدوین و ترجمۀ مالک حسینی و بابک عباسی، تهران: هرمس. هادسون، ویلیام دانالد (1388)، لودویگ ویتگنشتاین: ربط فلسفۀ او به باور دینی، ترجمۀ مصطفی ملکیان، تهران: نگاه معاصر. هکر، پیتر (1382)، ماهیّت بشر از دیدگاه ویتگنشتاین، ترجمۀ سهراب علوی‌نیا، تهران: هرمس. Amesbury, Richard (2009), "Fideism", Stanford Encyclopedia of Philosophy, http://Plato.stanford.edu/entries/fideism. Glock, Hans-Johann (1996), a Wittgenstein Dictionary, Oxford: Blackwell. Kenny, Anthony (1973), Wittgenstein, Oxford: Blackwell. Litwack, Eric. B (2009), Wittgenstein and Value: The Quest for Meaning, continuum. Wittgenstein, Ludwig (1922), Tractatus Logico-Philosophicus, trans. D.F. Pears and B.F. McGuinness, New York: Humanities Press. Ibid (1953), Philosophical Investigations, trans. G. E. M. Anscombe, Oxford: Blackwell. | ||
|
Statistics Article View: 4,579 PDF Download: 1,561 |
||