News
Statistics
| Number of Journals | 20 |
| Number of Issues | 518 |
| Number of Articles | 4,516 |
| Article View | 9,584,480 |
| PDF Download | 5,345,794 |
اصل سنخیّت از دیدگاه فخر رازی و خواجة طوسی | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| Editorial, Volume 9, Issue 1, February 1390, Pages 71-94 | ||
| DOI: 10.30497/prr.2012.1041 | ||
| Authors | ||
| سید مرتضی حسینی شاهرودی* 1; فاطمه استثنایی2 | ||
| 1دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی، ایران | ||
| Receive Date: 19 January 2011, Revise Date: 02 December 2012, Accept Date: 18 May 2011 | ||
| Abstract | ||
| فخر رازی سنخیّت میان خدای متعال و مخلوقات را به دلیل اشتراک میان واجبالوجود و ممکنالوجود و محدود شدن قدرت الهی انکار می‌کند و آن را با مقام تنزیه خدای متعال در تعارض میداند؛ ولی خواجة طوسی در آثار فلسفی خود، به دفاع از قاعدة «الواحد» بر مبنای اصل سنخیّت پرداخته و اعتقاد به اصل سنخیّت، به خوبی از عبارات وی برداشت میشود. اما او در نگاه عرفانی خود، به گونة دیگری دربارة قاعدة «الواحد» سخن میگوید و معتقد است تبیین کثرتهای جهان و ارتباط آنها با خدای متعال و پرسش از سنخیّت میان آنها، فرع بر صدور حقیقی کثرتها از خداوند است؛ و در این باره، هر کسی از ظنّ خود آن میگوید که شایستة خود اوست، نه شایستة خدای متعال. | ||
| Keywords | ||
| علّت; معلول; سنخیّت; قاعدة الواحد; نصیرالدین طوسی; فخر رازی | ||
| References | ||
|
قرآن کریم آشتیانی، سید جلالالدین (1351)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران از عصر میرداماد و میرفندرسکی تا زمان حاضر، تهران: انستیتو ایران و فرانسه، ج1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1380)، قواعد کلّی فلسفی در فلسفة اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ج3. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1375)، الإشارات و التنبیهات، با شرح خواجة طوسی و قطبالدین رازی، قم: نشر البلاغه، چاپ اوّل، ج3. جوادی آملی، عبدالله (1368)، شرح حکمت متعالیه اسفار اربعه، تهران: انتشارات الزهراء، ج6. همو (1372)، تحریر تمهید القواعد، تهران: انتشارات الزهراء، چاپ اوّل. همو (1382)، رحیق مختوم (شرح حکمت متعالیه)، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ج2. حاجیان، مهدی (1385)، «مبانی قاعدة الواحد و اصل سنخیّت»، نقد و نظر، دورة یازدهم، ش 1-2. رازی، فخرالدین (1341)، البراهین در علم کلام، مقدمه و تصحیح سید محمّدباقر سبزواری، تهران: دانشگاه تهران، ج1. همو (1353)، الأربعین فی أصول الدین، هند: مطبوعات دائرة المعارف العثمانیة، چاپ اوّل. همو (1378)، المحصّل، تقدیم و تحقیق حسین آتای، قم: انتشارات الشریف الرضی، چاپ اوّل. همو (1407)، المطالب العالیة من العلم الإلهی، تحقیق احمد حجازی سقا، بیروت: دار الکتاب العربی، ج 1-2. همو (1966)، المباحث المشرقیة فی علم الهیات و الطبیعیات، تهران: مکتبة الاسدی، ج1-2. همو (بیتا- الف)، التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ج21. همو (بیتا- ب)، معالم أصول الدین، مقدمه طه عبدالروؤف سعد، مصر: المکتبة الأزهریة للتراث. زنوزی، عبدالله (1361)، لمعات الهیه، مقدمه و تصحیح سید جلالالدین آشتیانی، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ دوم. شعرانی، ابوالحسن (1356)، ترجمه و شرح فارسی کشف المراد، تهران: کتابفروشی اسلامیه. صدرالدین شیرازی، محمّد (1388)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، با حواشی حکیم سبزواری، مقدمه، تصحیح و تعلیق سید جلالالدین آشتیانی، قم: بوستان کتاب، چاپ پنجم. همو (1423)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 9ج. صادقزاده قمصری، فاطمه (1388)، «قاعدة الواحد و نظام علّی از دیدگاه ابنسینا و محقّق طوسی»، حکمت سینوی، دورة سیزدهم، ش 41. طباطبایی، سید محمدحسین (بیتا)، نهایة الحکمة، قم: دار التبلیغ اسلامی. نصیرالدین طوسی، محمد (1335)، فصول، ترجمة محمد بن علی گرگانی، مصحّح محمّدتقی دانشپژوه، تهران: دانشگاه تهران. همو (1359)، تلخیص المحصّل (نقد المحصّل)، بانضمام رسائل و فوائد کلامی، باهتمام عبدالله نورانی، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مکگیل؛ دانشگاه تهران. همو (1363)، تصوّرات یا روضة التسلیم، تصحیح ولادیمر ایوانف، تهران: نشر جامی. همو (1380)، مصارع المصارع، ترجمة سید محسن میری، تهران: انتشارات حکمت. عشاقی اصفهانی، حسین (1385)، «استواری قاعدة الواحد و پایههای نظری آن»، نقد و نظر، دوره یازدهم، ش 1-2. غزالی، ابوحامد محمد (بیتا)، تهافت الفلاسفه، تحقیق سلیمان دنیا، قاهره: دار المعارف. قدردان قراملکی، محمدحسن (1375)، اصل علیّت در فلسفه و کلام (تحلیلی از نظریات متفکران و فیزیکدانان غرب و متکلّمان اسلامی)، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول. قراملکی، احد فرامرز (1382)، «نقش روششناختی قاعدة الواحد»، خردنامة صدرا، ش 33. لاهیجی، عبدالرزاق (1384)، شوارق الإلهام فی شرح تجرید الکلام، تحقیق اکبر اسد علیزاده، قم: مؤسسة الامام الصادق(ع)، چاپ اوّل، ج2. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج66. مطهری، مرتضی (1386)، پاورقی اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: انتشارات صدرا، ج3. یثربی، سیدیحیی (1384)، «نقدی بر قاعدة الواحد و اصل سنخیّت»، نقد و نظر، دورة دهم، ش 1-2. | ||
|
Statistics Article View: 4,590 PDF Download: 14 |
||